"Kadın istihdamını artırmak için enformel sektörle ciddi şekilde mücadele etmek gerekir. Ama istihdam geliştirecek politikaların yokluğunda ne hükümetin, ne de sermayenin bunu istediğini düşünmüyorum."
Yıldız Teknik Üniversitesi'nden (YTÜ) Prof. Dr. Meryem Koray, hükümetin işyerlerinde kreş ve emzirme odası zorunluluğunu kaldırma planını "Çoğunluk işletmenin 10 kişiden az işçi çalıştırdığı, büyük şirketlerde de ne kadar uygulandığı belli olmayan bu zorunluluğu kadın istihdamına engel olarak göstermek hiç anlamlı değil" diye eleştirdi.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) 2008 başında işveren üzerindeki istihdam masrafının bir kısmını Hazine'ye devrederek, bir kısmını da işçi haklarından yapılacak kısıntılarla azaltacak bir düzenleme planlıyor.
AKP'nin oyunu
Hükümetin uzun zamandır üzerinde çalıştığı düzenleme Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca tamamlandı. Dönemin bakanı Murat Başesgioğlu Aralık 2006'da "Çok işçi çalıştırana kreş yap demişiz. Bu işletmeye büyük yük getiriyor. Bu yükümlülüğü işletmeden alacağız. Devletin kurumları var, bunu o kurumlar yapsın" demişti.
Bununla birlikte hükümet kamuda bakım hizmetlerine yatırımı bırakıyor. Örneğin Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT) 2006 kalkınma programında kadınların istihdama katılması için alınacak tedbirlerden biri şöyle:
“Özellikle kırdan kente göç eden kadınların işgücüne katılma oranlarını artırmak için evde bakmak zorunda oldukları çocuk ve yaşlılara yönelik çocuk kreşleri ve yaşlı bakım evlerinin sayısının artırılması."
Ne kadar hayata geçtiğinin bilinmemesi bir yana, Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) hazırladığı taslak Türkiye'de Kadın İstihdamı Raporu'na göre, bu tedbir 2007 programında çıkarıldı.
Bakım hizmetlerine kaynak yok
Yine ILO raporuna göre, Maliye Bakanlığı'nın bütçenin hazırlığı için kullanılan 2007-2009 Yatırım Programı Hazırlama Rehberi'nde de zorunlu olmadıkça kamu tarafından kreş, bakım evi yatırımı yapılamayacağı söyleniyor. "Ücretli kadın istihdamında en büyük işveren olan devlet kreş açma yükümlülüğünden böylece kurtulmaktadır."
Sonuç itibarıyla hükümet zaten devletin yetersiz kaldığı ve yatırım yapılmayacağını söylediği bakım hizmetleriyle ilgili işverenin üzerindeki kısıtlı yükümlülüğü de önümüzdeki dönemde kaldıracak.
"Kadınlar ezildikleri için çalışamıyor; tersi değil..."
Prof. Dr. Koray, kadınların işgücüne katılamadıkları için toplumsal hayatta ezilen grup haline geldikleri söyleminin yerine ezildikleri için işgücüne katılamadıklarını vurguladı.
"Yeterli istihdam olmamasının yanı sıra, eğitim hakkı sınırlanan, erkek egemen toplumca ezilen kadınlar nitelikli işler yerine enformel sektöre itiliyor. Ev işleri, tarımda ücretsiz emek, küçük işletmelerde güvencesiz, düşük ücretli emekçi olarak kullanılıyorlar."
Hükümet de şimdi bakım işlerini kadınların üzerinden alacak hizmetleri ortadan kaldırarak onların istihdam olanaklarının daha da azalmasına yol açıyor. (EÜ/TK)
