Rusya'nın en kıdemli insan hakları örgütü kapatıldı

 Fotoğraf: Grubun kurucuları Oleg Orlov, Sergey Kovalyev ve Lyudmila Alekseyeva

Rusya'nın en eski insan hakları örgütü, 1976'da kurulan ve Rusya'da insan haklarının durumuna ilişkin yıllık raporlarıyla tanınan Moskova Helsinki Grubu (MHG) mahkeme kararıyla kapatıldı. 

MHG, tüm ülkede hak örgütleri ve muhalefet güçlerine yönelik olarak son zamanlarda hız kazanan kapatma furyasının mağdurları arasında. 

Adalet Bakanlığı Aralık'ta, kurulduğu günden bu yana çok daha geniş bir alanda etkinlik göstermiş olmasına karşın MHG'nin yalnızca Moskova'da insan haklarını savunmak üzere kayıt yaptırmış olması gerekçesiyle MHG'ye karşı kapatma davası açmıştı. 

Grup dava açıldığında tedbiri "orantısız" olarak nitelemiş ve "yetkililerin istekleri ne olursa olsun" çalışmalarını sürdüreceklerini söylemişti. 

"Büyük günah..."

MHG yaptığı yazılı açıklamada, eş başkanın Çarşamba günkü duruşmada yargıca ve adalet bakanlığı temsilcilerine seslenerek kurumu kapatmakla "büyük bir günah işlediklerini" söylediğini bildirdi.

Valeriy Borşov, "İnsan hakları hareketini yok ediyorsunuz, yok ediyorsunuz" dedi. "Grubun tasfiyesi sadece Rusya'da değil tüm dünyada insan hakları hareketine ciddi bir darbedir."

Dava, adalet bakanlığının MHG'ye yönelik olarak gerçekleştirdiği habersiz denetimlere dayanılarak açılmıştı. Kurum karara itiraz edeceğini duyurdu.

MHG etkinliklerini ilk kez durdurmak zorunda kalmıyor. Ortaya çıktığı 1970'lerde bütün üyeleri cezaevine ya da sürgüne gönderilmeksizin açık kalabildiği aylar parmakla sayılıyordu. 

Bir grup tanınmış Sovyetler Birliği muhalifince kurulan MHG adını SSCB'nin de imzacıları arasında olduğu insan haklarını ve temel özgürlükleri savunan geniş kapsamlı uluslararası Helsinki Sözleşmesi'nden alıyor.

Grup, Sovyetler Birliği'nin 1990'larda dağılmasınının ardından  yeniden canlandı.

Hak savunucularına yönelik temizlik 

MHG, Rus yetkililerden gördüğü muameleyi, 2021'de kapatılan bir başka önde gelen insan hakları grubu olan Memorial'ın uğradığı  baskılara benzetiyor.

TIKLAYIN-Rusya'nın en eski insan hakları örgütü Memorial kapatıldı

Moskova mahkemeleri geçtiğimiz yıl aralarında Gazeteciler ve Medya İşçileri Sendikasının da olduğu kimi hak savunucusu grupları tasfiye etmişti. 

Uluslararası insan hakları örgütleri, Rus hükümetini, bağımsız gazeteciliğe ve Ukrayna'yı işgalinden bu yana yoğunlaşan muhalif seslere ülke çapında baskı uyguladığını iddia ettikleri için ağır bir şekilde eleştirdiler.

Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Josep Borrell Twitter'da "Kremlin, Ukrayna'daki saldırganlığını, insan hakları savunucularını susturarak, sivil toplumu ve otoriterliği ve savaşı reddeden sesleri bastırarak, ülke içindeki siyasi baskıya dönüştürüyor" dedi.

(AEK)