"Rusya kuvvetleri savaş suçları için yargı önüne çıkarılmalı"

Kiev'e bağlı Gorenko köyü. (Fotoğraf: AA)

Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle başlayan savaş bugün (6 Mayıs) itibariyle 72. gününde devam ederken, Uluslararası Af Örgütü Kiev'in kuzeybatısında yaptığı saha araştırmasının ardından yeni bir brifing yayınladı.

Brifingde, Rusya kuvvetlerinin başkent "Kiev'in kuzeybatısında işlenen bir dizi savaş suçu için adalet önüne çıkarılması gerektiğinin" altı çizildi.

Uluslararası Af Örgütü araştırmacıları bölgedeki 12 günlük saha araştırmaları sırasında Bucha, Borodyanka, Novyi Korohod, Andriivka, Zdvyzhivka, Vorzel, Makariv ve Dmytrivka sakinleriyle görüştü ve çok sayıda can kaybının gerçekleştirildiği alanları ziyaret etti.

Saha araştırmasının ardından kaleme alınan ve onlarca görüşme ile maddi kanıtların incelenmesine dayanan "'O Geri Dönmeyecek': Kiev Oblastı'nın Kuzeybatı Bölgelerinde Savaş Suçları" başlıklı brifing, "Borodyanka'ya yönelik hukuka aykırı hava saldırılarını ve Bucha, Andriivka, Zdvyzhivka ve Vorzel gibi diğer kasaba ve köylerde yargısız infazları belgeledi."

"Adalet taleplerini destekliyoruz"

Af Örgütü'nün Kiev'deki basın toplantısından. (Fotoğraf: AA)

Bu kapsamda bölgeye giden Genel Sekreter Agnès Callamard liderliğindeki bir Uluslararası Af Örgütü heyeti hayatta kalanlarla ve hayatını kaybedenlerin aileleriyle konuştu, Ukraynalı yetkililerle görüştü.

Konuyla ilgili basına konuşan Callamard, "Rusya kuvvetleri tarafından işlenen belgelediğimiz suçlar arasında hem hukuka aykırı saldırılar hem de kasıtlı olarak sivillerin öldürmesi var" ifadelerini kullandı:

"Korkunç saldırılarda sevdikleri ölen ve Rusya kuvvetlerinin işgali nedeniyle hayatları sonsuza kadar değişen ailelerle tanıştık. Adalet taleplerini destekliyoruz ve Ukrayna makamlarını, Uluslararası Ceza Mahkemesini ve diğerlerini, gelecekteki savaş suçu yargılamalarını destekleyebilecek kanıtların korunmasını sağlamaya çağırıyoruz.

"Komuta zincirinin üst kısımlarındakiler de dahil olmak üzere tüm sorumluların adalete teslim edilmesi hayati önem taşıyor."

Af Örgütü'nün brifinginden öne çıkan bulgular özetle şöyle:

"Borodnyka'da hukuka aykırı hava saldırıları"

"Uluslararası Af Örgütü, Borodyanka'da, bir yerleşim yerinin tamamını yerle bir eden ve binlerce insanı evsiz bırakan orantısız ve gelişigüzel saldırılarda en az 40 sivilin öldürüldüğünü tespit etti.

"Uluslararası Af Örgütü, Bucha'da ve Kiev'in kuzeybatısında bulunan diğer birkaç kasaba ve köyde, Rusya kuvvetleri tarafından, çoğu açıkça yargısız infaz olan 22 hukuka aykırı öldürme vakasını belgeledi.

"1 ve 2 Mart'ta, Rusya tarafından gerçekleştirilen bir dizi hava saldırısı, Kiev'in yaklaşık 60 kilometre kuzeybatısındaki Borodyanka kasabasında 600'den fazla aileye ev sahipliği yapan sekiz konut binasını vurdu.

"Bu saldırılar en az 40 kişiyi öldürdü, onlarca bina ve evi de tahrip etti. Kurbanların çoğu, sığınak olarak indikleri bodrumlarda, diğerleri ise dairelerinde öldürüldü.

"2 Mart sabahı, Tsentralna Caddesi'ndeki Bina 359'a yapılan tek bir saldırıda en az 23 kişi öldü. Kurbanlar arasında Vadim Zahrebelny'nin beş yakını vardı: annesi Lydia, kardeşi Volodymyr, kardeşinin eşi Yulia ve Yulia'nın ebeveynleri Lubov ve Leonid Hurbanov.

"Vadim Uluslararası Af Örgütü'ne şunları söyledi:

Biz (Vadim ve oğlu) sabah 7 sularında Bina 359'dan ayrıldık. Ancak annem, erkek kardeşim ve onun eşi ve ailesi, sokağa çıkarlarsa Rusya askerleri tarafından vurulmaktan korktukları için bodrumda kalmakta ısrar ettiler. Biz ayrıldıktan yaklaşık 20 dakika sonra Bina 359 bombalandı ve hepsi diğer komşularla birlikte öldürüldü.

"1 Mart'ta bir dizi hava saldırısı yakındaki altı binayı hedef aldı. Tsentralna Caddesi'ndeki Bina 371'de 39 yaşındaki cerrah Vitali Smishchuk, karısı Tetiana ve dört yaşındaki kızları Yeva da dahil olmak üzere en az yedi kişi öldürüldü. Vitali'nin annesi Ludmila Af Örgütü'ne şunları söyledi:

Durum kötüleştikçe, şehrin bir bölümünden diğerine taşınmak çok tehlikeli hale geldi. Sokaklarda tanklar vardı... İnsanlar dışarı çıkmaya korkuyordu. Oğlumla konuşuyordum ve gitmesini söylüyordum ama dışarı çıkmak konusunda endişeliydi. Güvende olmak için bodruma sığındılar ama bomba binanın bodrumun olduğu orta bölümünü yok etti.

"Kiev'in kuzeybatısında hukuka aykırı öldürmeler"

"Kiev'in yaklaşık 30 kilometre kuzeybatısındaki Bucha kasabası, Şubat ayı sonlarında Rusya kuvvetleri tarafından işgal edildi.

"4 ile 19 Mart tarihleri arasında Yablunska ve Vodoprovidna caddelerinin kesiştiği noktaya yakın bir avlunun etrafına kurulmuş beş binadan oluşan bir alanda Rusya kuvvetleri tarafından beş kişi yargısız infaz edildi.

"43 yaşındaki satış müdürü ve iki çocuk babası Yevhen Petrashenko, 4 Mart'ta Yablunska Caddesi'ndeki dairesinde vurularak öldürüldü.

"Af Örgütü araştırmacıları, ölümlerin gerçekleştiği yerde iki mermi ve üç kovan buldu. Örgütün silah araştırmacısı, mermilerin, bu süre zarfında Bucha'da faaliyet gösterdiği bildirilen birimler de dahil olmak üzere, yalnızca bazı seçkin Rusya birimleri tarafından kullanılan özel tüfeklerle ateşlenebilen siyah uçlu 7N12 zırh delici 9x39mm mermiler olduğunu belirledi.

"Uluslararası Af Örgütü, komşu kasaba ve köylerde, yargısız infazlar da dahil olmak üzere, hukuka aykırı öldürmelere ilişkin daha fazla kanıt ve tanıklık topladı. Bazı kurbanların elleri arkadan bağlıyken bazılarının da işkenceye maruz kaldıklarına dair belirtiler vardı.

"Novyi Korohod köyünde 46 yaşındaki inşaat işçisi Viktor Klokun öldürüldü. Partneri Olena Sakhno, Uluslararası Af Örgütü'ne bazı köylülerin Viktor'un cesedini 6 Mart'ta getirdiğini söyledi: 'Elleri bir parça beyaz plastikle arkasından bağlıydı ve başından vurulmuştu.'

"Oleksii Sychevky'nin 32 yaşındaki eşi Olha ve 62 yaşındaki babası Olexandr, içinde bulundukları araba konvoyuna Rusya kuvvetleri olduğuna inandıkları kişiler tarafından ateş açılması sonucu öldürüldü.

"Oleksii Uluslararası Af Örgütü'ne şunları söyledi:

Konvoyun tamamı kaçan sivillerden oluşuyordu. Neredeyse tüm arabaların içinde çocuklar vardı. Arabamız ağaçların olduğu yere ulaştığında, silah sesleri duydum - önce tek tek atışlar, sonra seri atışlar... Atışlar konvoydaki ilk aracı vurdu ve araç durdu. İkinci araç bizimkiydi ve biz de durmak zorunda kaldık. Sonra vurulduk. En az altı yedi el atış arabamıza isabet etti. Babam başına gelen bir mermi ile anında öldü. Eşime metal şarapnel isabet etti ve benim çocuğum da [oğlum] yaralandı.

"Nisan ayında Bucha, Borodyanka ve yakındaki diğer kasaba ve köyleri ziyaret eden Uluslararası Af Örgütü araştırmacıları birçok kişinin öldürülen aile üyelerinin bedenlerine yapılan muameleden memnun olmadığını tespit etti. Kurbanların ölü bedenleri, çöken binaların molozlarından veya birçoğunun gömüldüğü geçici sığ mezarlardan çıkarılmıştı.

"Aile üyeleri, çıkarılan bedenlerle ilgili işlemlerin kaotik olmasından, düzgün şekilde bilgilendirilmediklerinden ve bazı durumlarda bedenlerin kimliğinin doğru şekilde tespit edilemediğinden endişe duyuyordu."

Brifingin tamamı için tıklayın

(SD)