Rusların ve Ukraynalıların varış noktası: Antalya

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Antalya son yıllarda uzaktan çalışma düzenine sahip pek çok dijital göçebenin uğrak noktası olmaya başladı. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrasında ise uzaktan çalışma olanağına sahip pek çok Rus ve Ukraynalının Antalya’ya geldiği kalabalıklaşan kafelerden anlaşılıyor. Pek çok kişi bilgisayarlarıyla kafelerde çalışıyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Antalya’da yerleşik yaşayan 16 bin 724 Rus ve 6 bin 710 Ukraynalı var. Savaşın çıkmasından bu yana ise bu rakamlar katlanarak büyümeye devam ediyor.

Antalya’da otellerde çalışan pek çok personel daha henüz yaz gelmeden Antalya’nın "Küçük Moskova", "Küçük Ukrayna"ya dönüştüğünü belirtiyor. Bu sefer turizm için değil farklı taraflarında yer aldıkları bir savaşın neticesinde Antalya’dalar.

Genellikle gittiğim kafelerin son zamanlarda iyice kalabalıklaştığını görüyorum. Özellikle Konyaaltı sahilinde yürürken duyduğum her üç kişiden biri Rusça, İngilizce ya da Ukraynaca konuşuyor.

Kafelerin atmosferi de aynı şekilde, İngilizce diyaloglara her zamankinden daha fazla şahit oluyorum. Kendimi farklı bir ülkede gibi hissediyorum. Son haftalarda Antalya uluslararası bir merkeze dönüştüğünü hissediyorum.

Antalya'da oturan ve yeni gelenUkraynalıTatiana Radchunk (27), Kateryna (33), Lana Sukhoverska (31) ve Rusya'dan gelen Mikhail (36) ile konuştuk.

Tatiana Radchunk
"Savaş İki ülkenin insanlarının farkını gösterdi"

Ukrayna merkezli yazılım şirketinde insan kaynakları uzmanı olarak uzaktan çalışıyor. Avrupa’nın farklı şehirlerinde de yaşama imkânı bulmuş fakat Antalya’nın onun için farklı bir yeri olduğunu belirtiyor. Antalya’daki kültürü, doğayı ve insanları seviyor, "Türk insanı iletişime açık ve yardımsever" diyor. 

Ukraynalıların birlik olduklarını ve tanıdığı pek çok Ukraynalının da ülkesini terk etmek istemediğini belirtiyor.

“Ailem Ukrayna’nın batısında Polonya sınırına yakın Lutsk şehrinde yaşıyor. Lutsk'ta askeri müdahale yok. Aileme Antalya’ya yerleştirmeyi teklif ettim ama onlar için evlerinden ve ülkelerinden ayrılmak oldukça zor, herhangi bir askeri müdahale oluncaya kadar Ukrayna’dan ayrılmak istemediklerini belirttiler. Annem gerekirse silah alacağını ve evini ve ülkesinin koruyacağını söylüyor.”

Radchunk, çoğu zaman Ukraynalıların ve Rusların birbirlerine ne kadar yakın olduğu konuşulduğunu ve bu iki ülke arasındaki dostluk ve akrabalık bağlarına dikkat çekildiğini fakat savaşın başlamasıyla bu konudaki düşüncelerinin nasıl değiştiğini anlatıyor.

“Bana göre savaş aslında bu iki ülkenin insanlarının birbilerinden ne kadar farklı olduklarını gösterdi. Biz hiçbir zaman kardeş değildik ve hiçbir zamanda olmayacağız. Arkadaşlarımdan ve yakınlarımdan anladığım kadarıyla Ukrayna’da kızgınlık ve nefret dolu bir hava hâkim.

"Ukrayna’da olmadığım için savaşı onlar kadar derinden hissetmiyorum, siren seslerini duymuyorum. Ben bunu destekleyen birisi değilim. Bence bir insanın içinde nefret varsa aslında bu önce ona zarar veriyor fakat bir yandan da savaş karşısında nefret normal bir tepki bu bir travma onları anlıyorum.”

Radchunk şimdi Antalya'da olduğu için kendini şanslı hissediyor.

“Türk arkadaşlarımın desteklerini hissediyorum, beni arıyorlar, Ukrayna’daki ailemi soruyorlar. Burada Ukrayna Ailesi Derneği çatısı altında Ukrayna için yardım topluyoruz. Yardım toplamada Türklerle Ukraynalıların birlikte çalıştıklarını görmek beni mutlu ediyor. Dernek Antalya’da oldukça büyük bir binaya sahip ve savaş sonrası Antalya’ya gelen Ukraynalılara da ev sahipliği yapıyor.”

Kateryna
"Savaşa alışmak istemiyorum" 

Sosyal medya uzmanı olarak uzaktan çalışıyor. 

“Savaş başladığı sırada Barcelona’daydım. Ülkeme geri dönemiyordum, arkadaşlarımdan biri aradı ve buraya, 'Antalya’ya gelebilirsin burada senin için yerimiz var' dedi. Antalya şehrine ve insanlarına minnettarım bu şehirde kendimi oldukça güvende hissediyorum.”

 “Ukrayna’dan kaçmak zorunda kalan arkadaşlarımı, bombalanan şehirleri, ölen insanları ve savaşı bana anlattıkları kadarıyla biliyorum. Yaşananlar gerçekten korkunç. Savaşın bir an önce bitmesini istiyorum, ülkemde sürekli devam edecek olan bir savaşa alışmak istemiyorum.”

Mikhail 
"Yaptırımlar insanların hayatını değiştirdi"

36 yaşında, Rusya'da çevre dostu ürünler satan bir şirketin kurucusu ve aynı zamanda bir yazılım şirketinde yönetici. Karısı ve iki çocuklarıyla birlikte Antalya'dalar. Rusya ile halen bağlantısı bulunduğu için de soyismini paylaşmıyor.

Rusya 24 şubat'ta Ukrayna’ya saldırınca ülkesindeki hızlı değişimin pek çok insanın hayatını etkileyeceğini fark ettiklerinde ailesi ile başka bir ülkeye taşınmaya karar vermişler. Fakat, bir süre Rusya’daki havaalanlarının kapanmasından dolayı ülkeden nasıl çıkış yapabileceklerini bile blememişler. 

“Uzaktan çalışma imkânı olan pek çok Rus ülkesini terk etti. Rusya’ya uygulanan yaptırımların pek çok insanın hayatını değiştirdi. Mastercard ve Visa’nın Rusya’dan çekilmesiyle Rusya merkezli Dünya çapında satış yapan e-ticaret şirketleri kapandı. Rusya’dan tanıdığım başka kişilerin de buraya Antalya’ya geldiklerini biliyorum.

"Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana Rusya’da hizmet veren pek çok ABD ve Avrupa menşeili şirket Rusya’dan ayrıldı. Facebook, Instagram gibi sosyal medya hesaplarının kullanımı ise Rus otoriteleri tarafından aşırılıkçılık (ektremism) ile bağdaştırılıyor."

Mikhail üniversiteyi ABD’de okumuş, okul bittikten sonra bir süre daha eşiyle bir süre ABD'de çalışmışlar. "Rusya’da teknoloji alanındaki yaşanan heyecan verici" gelişmelerin de etkisiyle 2013 yılında eşiyle ülkelerine dönmüşler. 

"2014’te Rusya'da yaşanan ekonomik krizden bu yana ekonomik ve siyasi iklimin gittikçe kötüleşti. O zamandan beri de aklımızın bir köşesinde sürekli olarak Rusya’dan taşınma düşüncesi vardı, 24 Şubat sonrasında bu düşüncemiz karara dönüştü. "

Lana Sukhoverska
"Üç kız kardeş artık konuşmuyorlar"

İngiltere merkezli bir şirkette içerik yöneticiliği yapıyor. Uzaktan çalışıyor. Pek çok farklı ülke ve şehirde kısa aralıklarla yaşamış, ilk kez bir yıl önce bir süreliğine Antalya’yı öyle sevmiş ki bu seferki gelişinde burada yaşamaya karar vermiş.

Annesinin Kyiv’e ve Belarus’a 200 km uzaklıktaki Ladan isimli küçük bir şehirde yaşadığını, sağlık sorunları nedeniyle ülkeyi terk etmesinin de mümkün olmadığını anlatıyor. 

“Ladan'da şimdilik herhangi bir çatışma yaşanmadı. Savaşın başlamasından bu yana şehirde gece sokağa çıkma yasağı ve karartma uygulanıyor. Şehrin sakinleri ise şehrin girişine barikatlar yerleştirerek ve geceleri devriyeye çıkarak herhangi bir saldırıya karşı şehri korumaya çalışıyorlar.

 "Savaşın başlamasından bu yana ATM’lerde nakit para kalmadığı ve her markette kartla ödeme yapmak mümkün olmadığı için Ladan'da insanlar alışveriş konusunda sıkıntı yaşıyorlar. 

Kopuş

 Sukhoverska Ukrayna’daki savaşın Rusya ve Ukrayna arasındaki akrabalık bağlarını da nasıl kopma noktasına getirdiğini şu şekilde anlatıyor.

“Geçen gün annem şöyle bir olaydan bahsetti. Tanıdığı üç kız kardeşten biri ABD’de biri Ukrayna’da bir diğeri de Moskova’da yaşıyor. Ukrayna ve Rusya’da yaşayan kız kardeşler hızlı bir şekilde anlaşmazlığa düşüp birbirleriyle konuşmayı kesmişler.

"ABD’deki kız kardeş Moskova’dakini aradığında ise yine bir anlaşmazlık baş göstermiş. Moskova’daki kız kardeş batı medyasının onlara yalan söylediğini Ukrayna’da sivillere zarar veren bir savaşın değil sadece askeri bir müdahalenin olduğunu söyleyerek kız kardeşiyle konuşmasını sonlandırmış.”

Medya

Mikhail "hükümet kontrolü"ndeki Rus medyasının "Ukrayna’da yaşananların bir savaş değil sadece askeri bir operasyon olduğu" algısı yarattığını, habere erişim sıkıntılarına ve ağır propagandaya dikkat çekiyor.  

“Rus hükümeti en küçük barışçıl bir protestonun bile yapılmasına izin vermiyor 'savaşa hayır' ya da sadece 'barış' yazılı pankartların taşınması ya da bir miting yapılması şu an tamamıyla yasak. 

"Rusya’da yaşayan insanların görebildiği tek şey hükümetin izin verdiği haberler, insanlar yine de VPN gibi araçları kullanarak internet üzerinden farklı medya kanallarına ulaşabilir fakat farklı medya kanallarının bile bilgisine sahip olmayan insanlar olduğuna eminim.”

İnternet

Lana Sukhoverska Mikhail’i belli bir noktada haklı bulsa da Rus halkının propaganda karşısında ellerinde hala önemli bir aracı bulundurduklarına inanıyor “internet”.

“Putin’in 20 yıllık yönetimindeki Rusya’da halkın beyninin yıkandı ve Putin’in yarattığı bir dünyada yaşamaya başladılar ama bir yandan da insanların hala internete erişimlerinin olduğunu biliyorum. Propaganda dışındaki haberlere de ulaşmak için çaba sarf edebilirler.”

Kırım

Sukhoveska’ya göre her şey Rusya'nın "neredeyse on dakika"da aldığı "Kırım’ı ilhak etmesiyle"  başladı.

"O sırada biz Ukraynalılar meydan protestolarıyla meşguldük. Ukrayna’nın yeterli askeri gücü yoktu ve Kırım’ın Rusların hakimiyetine girmesine çok kolay izin verildi.

"Rusya daha sonra Donetsk ve Luhansk bölgeleri için geldi. O  zaman Ukrayna tarafından bir karşı çıkış olmalıydı. Dünya siyasetinin parçası olan ülkeler tarafından Rusya’ya yaptırımlar uygulanmalıydı ama dünya yine sessiz kaldı. Ruslar bu şekilde adım adım Ukrayna’yı alabileceklerini düşündüler.” (SNS/APK/HA)