RTÜK : Diyarbakır Hangi Dili Bilir?

TRTde Boşnakça başlayan yayınlar yarın Kırmanci, Perşembe Çerkezce, Cuma Zazaca ile devam edecek. Anadilde yayın yapılması konusunda direnen RTÜK, süreci yavaşlatmak için Diyarbakır Valiliğine Orada hangi dil konuşuluyor diye yazı yazdı.

Diyarbakır

Türkiye, çok uzun bir tartışmanın ardından Türkçe dışındaki dil ve lehçelerde yayına TRT'de başladı.

Bugün Arapça, yarın Kırmanci, perşembe Çerkezce, cuma günleri de Zazaca yapılacak yayınlarla ilgili bürokrasinin direnişi hükümetin baskısıyla aşıldı.

Özellikle Kırmanci ve Zazaca yayınlar konusunda bürokrasinin direnişi, bazen Aziz Nesin'lik olaylar da yaşattı.

Alınan bilgiye göre, geçen cumartesi günü Dışişleri Konutu'nda, Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün yanı sıra Devlet Bakanı Beşir Atalay, RTÜK ve TRT yöneticilerinin katılımıyla konuyla ilgili bir toplantı yapıldı.

TRT yöneticileri toplantıda, "Bu kanunla anadilde yayın olmaz, yeni bir kanun lazım" dedi. Atalay, TRT yöneticilerine "Olmaz öyle şey" diyerek tepki gösterirken, Gül'ün yaklaşımı "Bu kanunla olur, siz yeter ki kanunu uygulayın" oldu.

Bunun üzerine toplanan TRT Yayın Kurulu, alelacele yayınların başlaması kararı aldı. TRT Genel Müdürü Şenol Demiröz, bir hafta önce yaptığı açıklamada, yayınlara başlamadan önce ilgili kurumlarla altyapı oluşturmak için çalışacaklarını açıklamıştı.

Söz konusu yayınlara en fazla direnen kurum RTÜK oldu. Uzun süre yönetmelik yayımlamayan RTÜK, baskıların ardından yayımladığı yönetmelikle de söz konusu yayınları özel sektör için neredeyse imkânsız hale getirdi.

RTÜK kılı kırk yarıyor

Ulusal kanallar reyting kaygısı nedeniyle başka dillerde yayın yapmazken, yerel televizyon ve radyolar "ulusal yayın" şartı nedeniyle yayın yapamadı. Diyarbakır Valiliği'ne RTÜK'ten gönderilen yazı, kurumun yarattığı "yönetmelik engeli" ile yetinmeyip, "kılı kırk yardığını" bir kez daha gösterdi.

Konuyla ilgili toplantılarda hükümet üyelerine, "Nerelerde ne dil konuşuluyor bunu öğrenmemiz lazım" diyen RTÜK yöneticileri, Diyarbakır Valiliği'ne "Orada hangi dil konuşuluyor" sorusunu yöneltti.

Bu soruya şaşıran valilik, olayı hükümete aktardıktan sonra RTÜK'e, "Bölgemizde Kırmanci ve kısmen Zazaca konuşuluyor" yanıtını verdi.

Bu yayınlarla ilgili TRT'yi kimin denetleyeceği belirsizliğini koruyor. TRT daha önce 4756 sayılı RTÜK Yasası'yla RTÜK'ün denetlediği televizyon kuruluşları arasından çıkarılmıştı.

Geleneksel dil ve lehçelerin yayınına izin veren 4928 sayılı yasanın "Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde yapılacak yayınların denetimine ilişkin usul ve esaslar, üst kurulca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir" şeklindeki maddesi, TRT'nin yeniden RTÜK'ün denetimine alındığı biçiminde yorumlanmıştı.(EÖ/YS)