Haberin İngilizcesi / Kürtçesi için tıklayın
İskoçya'nın Glasgow kentinde 1 Kasım'da başlayacak olan Birleşmiş Milletler COP26 iklim değişikliği konferansının arifesinde, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) ve 34 farklı milletten 60'tan fazla çevre gazetecisi haber yapma hakkına saygı gösterilmesi çağrısında bulunuyor.
Dünyanın her yerinden ve her tür medyadan gelen ve her türlü geçmişe ve siyasi görüşe sahip olan bu gazeteciler, RSF'ye "İklim acil durumu, gazetecilik acil durumu" başlıklı bir çağrıyı imzalamak için katıldılar.
Gazeteciler hükümetlerden, bu konular hakkında bilgi edinme hakkının, sağlıklı bir çevre ve sağlık hakkının doğasında bulunduğunu resmi olarak kabul etmelerini istiyorlar.
- Bildiriyi imzalayan gazeteciler arasında Madagaskar merkezli 2020 Pulitzer Ödülü sahibi Gaëlle Borgia, gıda endüstrisi uzmanı Fransa'dan Morgan Large, 2002'de Sakharov Ödülü'ne layık görülen RSF Basın Özgürlüğü ödüllü Grigory Pasko, Hindistan'dan Soulik Dutta, çevre suçlarını araştıran Güney Afrikalı Khadija Sharife ve DRC'de çalışan Lucien Kosha, bianet'ten Tansu Pişkin ve Pınar Tarcan var.
21 çevre gazetecisi öldürüldü
Bildiri, çevresel konuları haberleştirme hakkının 1992'de Rio de Janeiro'daki BM Dünya Zirvesi gibi erken bir tarihte bir ilke olarak tesis edilmiş olmasına rağmen, bu hakka hâlâ saygı gösterilmediğine işaret ediyor.
Dünyanın bazı bölgelerinde çevre sorunlarının ele alınmasıyla bağlantılı tehlikeler nedeniyle son 20 yılda bu konuları araştıran en az 21 gazeteci öldürüldü.
RSF ve çağrıyı imzalayan gazeteciler aynı zamanda uluslararası hukukun somut bir şekilde uygulanması çağrısında bulunuyor.
TIKLAYIN - İklim Zirvesi başlıyor: Neden kritik?
Bildiri metni:
İklim acil durumu, gazetecilik acil durumu
Çevre sorunlarını aktarma hakkının uygulanması artık hayati önem taşıyor.
Tüm kıtalardaki çevre ve iklim konularında uzmanlaşmış gazeteciler ve Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) olarak, 1 Kasım'da Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nin 26. Taraflar Konferansı'na (COP26) katılan tüm ülkelere ciddi bir çağrıda bulunuyoruz.
1992'de Rio de Janeiro'daki BM "Dünya Zirvesi"nde yayınlanan bildirgenin 10. ilkesine göre, "her birey, kamu makamlarının elinde bulunan çevre ile ilgili bilgilere erişim hakkına sahip olacaktır."
Otuz yıl sonra hala, bu ilke ne yazık ki somut bir gerçeklik haline gelmedi.
Pek çok ülkede, çevre ve onu etkileyen kamu politikaları hakkında bilgi ve bilimsel veri elde etmek, bu tür bilgiler her ne kadar büyük ölçüde kamu yararına olsa dahali, imkansız değilse de son derece zor.
Ayrıca birçok tesise ve/veya bölgeye erişimimiz sistematik olarak engellenmekte. Bazılarımız da keyfi yargı süreçlerine tabi tutuluyor ve soğukkanlılıkla öldürülmedikleri zamanda da tehditlerin, gözdağının ve hatta fiziksel saldırıların hedefi oluyoruz.
Son on yılda dünya çapında en az 21 gazeteci arkadaşımız yasadışı madencilik, ormansızlaşma, arazi gaspları ve endüstriyel kirlilik gibi hassas konuları araştırdıkları için öldürüldü.
Yaklaşık 30 gazeteci de tutuklandı. Bu ihlallerin yüzde yetmiş beşi, 2015 yılının sonlarında Paris Anlaşması'nın imzalanmasından bu yana gerçekleşti. Savunduğumuz çevre ve iklim gibi, durumumuz da tehlikeli bir şekilde kötüye gidiyor.
Bugün, tüm insanlık için hayati önem taşıyan bu konularda bilgi verme hakkımızı kısıtlayan engelleri kınıyoruz.
Hükümetlerin, çevreyi savunmada ve iklim değişikliğiyle mücadelede medyanın oynadığı rolü dikkate alması acil bir ihtiyaçtır.
Araştırmacı haberlerimiz, paylaştığımız gezegene yönelik artan tehditlere dikkat çekiyor ve ilgili aktörleri davranışlarını değiştirmeye ikna etmeye yardımcı oluyor.
Doğru bir şekilde bilgilendirildiğinde, halk da insanlık tarihinde eşi benzeri olmayan iklim tehdidiyle daha iyi mücadele edebilir. Ve bu sayede hükümetler sorumluluklarını daha iyi üstlenebilirler.
Hükümetlerden, bilgi edinme hakkının sağlıklı bir çevre ve sağlık hakkının doğasında bulunduğunu resmi olarak kabul etmelerini istiyoruz.
En savunmasız olanlarımıza yönelik artan tehditleri sona erdirmek için, gazetecilerin korunmasına ilişkin uluslararası hukukun somut bir şekilde uygulanması için de çağrıda bulunuyoruz.
2015'te kabul edilen BM Güvenlik Konseyi'nin 2222 sayılı Kararı uyarınca, hükümetleri yargı sistemlerine gazetecilere karşı şiddet suçlarının cezasız kalmasıyla mücadele etmeye çağırıyoruz.
Bir şeffaflık şartı, hükümetler ve özel sektör için de geçerli olmalı. Ortak çıkar, ekonomik ve egemen çıkarlardan üstün olmalıdır.
Sadece bir gezegenimiz var. Tehdit veya engelleme olmaksızın bilgi sağlama hakkımızı kullanabilmemizi sağlamak için herkesin üzerine düşeni yapması çok önemli.
İmzacılar:
1 Özer AKDEMİR, Türkiye
2 Arlis ALIKAJ, Arnavutluk
3 Melis ALPHAN, Türkiye
4 Enkhzaya BAASANJAV, Moğolistan
5 Nathalie BERTRAMS, Almanya
6 Gaëlle BORGIA, Madagaskar
7 Martin BOUDOT, Fransa
8 Kátia BREZİLYA, Brezilya
9 Eliane BRUM, Brezilya
10 Marcelo CANELLAS, Brezilya
11 Andrei CIURCANU, Romanya
12 Lilia CURCHI, Moldova
13 Angelina DAVYDOVA, Rusya
14 Sheila DEBONIS, Amerika Birleşik Devletleri
15 Vanina DELMAS, Fransa
16 Soumik DUTTA, Hindistan
17 Thomas FISCHERMANN, Almanya
18 Emmanuel GAGNIER, Fransa
19 Atokhon GANIEV, Tacikistan
20 Ingrid GERCAMA, Hollanda
21 John GROBLER, Namibya
22 Amina JABLOUN, Tunus
23 Burcu KARAKAŞ, Türkiye
24 Guido KOPPES, Hollanda
25 Lucien KOSHA, Demokratik Kongo Cumhuriyeti
26 Margaux LACROUX, Fransa
27 Morgan BÜYÜK, Fransa
28 Nelly LUNA, Peru
29 Lazaro MABUNDA, Mozambik
30 Fiona MACLEOD, Güney Afrika
31 Konstantina MALTEPIOTI, Yunanistan
32 Eduardo MILITAO, Brezilya
33 Sayana MONGUSH, Rusya
34 Gela MTIVLISHVILI, Gürcistan
35 Zuza NAZARUK, Hollanda
36 Alex NEDEA, Romanya
37 Vadim NEE, Kazakistan
38 Alexandre NHAMPOSSA, Mozambik
39 Mariam NIKURADZE, Gürcistan
40 Anne Sophie ROMAN, Fransa
41 Elena NOVIKOVA, Kazakistan
42 Hazal OCAK, Türkiye
43 Marie PARVEX, İsviçre
44 Grigory PASKO, Rusya (sürgün)
45 Anastasia PAVLENKO, Özbekistan
46 Tansu PİŞKIN, Türkiye
47 Guillaume PITRON, Fransa
48 David QUINTANA, Nikaragua
49 Anna Bianca ROACH, Amerika Birleşik Devletleri
50 Sofya RUSOVA, Rusya
51 Leonardo SAKAMOTO, Brezilya
52 Hélène SERVEL, Fransa
53 Khadija SHARIFE, Güney Afrika
54 Khaled SULAIMAN, Kanada/Irak
55 Pınar TARCAN, Türkiye
56 André TRIGUEIRO, Brezilya
57 Tomasz ULANOWSKI, Polonya
58 Estacio VALOI, Mozambik
59 Jonathan WATT, Birleşik Krallık
60 Tehmine YENOQYAN, Ermenistan
61 Ning YEN, Tayvan
62 AFAQ ÇEVRE DERGİSİ - MAAN GELİŞTİRME MERKEZİ, Filistin personeli
63 REPORTERRE personeli, Fransa.
(PT)
