Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), Meclis Adalet Komisyonu’ndan geçen ve önümüzdeki günlerde Genel Kurul’da görüşülecek sosyal medya düzenlemesini kınayan bir basın açıklaması yayımladı.
RSF, hükümetin amacının Türkiye'deki eleştirel gazetecilere kalan tek sığınak olan sosyal medyayı kontrol etmek olduğunu vurguladı.
Türkiye'de 37 milyondan fazla Facebook, 16 milyon Twitter abonesi olduğuna dikkat çekilen açıklamada, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın koronavirüs salgınının başlamasından bu yana sosyal medya platformlarında yasama hakimiyetini sıkılaştırmaya her zamankinden daha hevesli olduğu belirtilerek özetle şu ifadelere yer verildi:
“Kapatmak niyetinde değiliz diyorlar”
“Bunun sonucunda AKP sosyal medya düzenlemesini 21 Temmuz’da Meclis’e getirdi.
“Hükümet sosyal medya platformlarına Türkiye’de ofis açma zorunluluğu getirmeyi, Türkiye mahkemelerinin istek ve kararlarına uymalarını ve Türkiye makamlarının tebliğini abonelerine iletmeye zorluyor.
“AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin, 21 Temmuz’da yaptığı açıklamada, hükümetin amacının günlük 1 milyondan fazla giriş olan sosyal medya platformlarının hakaret, sindirme ve mahremiyet ihlali sorunlarını çözmek için Türkiye’ye temsilci ataması olduğunu söyledi.
“Fransa, Almanya ve ABD'nin de benzer mevzuatlar uygulamaya çalıştığını iddia eden Zengin, amaçlarının sosyal medya platformlarını kapatmak olmadığını söyledi.
“Zengin, sosyal medya platformlarının yerel temsilci atamayı reddetmeleri halinde aşamalı yaptırımlara tabi tutulacaklarını, ilk idari para cezasının 10 milyon lira, ardından 30 milyon lira para cezası, ardından reklam ve kazançlarını geri çekme yasağı ve son çare olarak bant genişliğinde azaltmaya gidileceğini ifade etti. İnternet erişim sağlayıcılarının bu son yaptırımı dört saat içinde uygulaması gerekecek.
“Türkiyeli otoriteler ayrıca bu platformların ‘kişisel hakların ihlali’ veya yargı kararları hakkındaki şikayetlere cevap verecek bir mekanizma kurmalarını da talep ediyor. Söz konusu içeriklerin kaldırılmaması halinde ilgili siteler dört saat içinde erişilemez hale getirilebilecek.
“Yetkili makamların talepleri hakkında ilgili kişileri bilgilendirmeyen internet hizmet sağlayıcılarına da 1 milyon liradan 10 milyon liraya kadar idari para cezası verilebilecek.”
TIKLAYIN - Sosyal medya düzenlemesinde neler var?
TIKLAYIN - "Sosyal medya düzenlemesi muhalif sesi kısmak ve maddi çıkar için"
Önderoğlu: Gazetecilerin küçük penceresini de kapatacak
RSF Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu da düzenlemeye ilişkin şunları dedi:
"Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın siyasi olarak zayıfladıktan sonra, bulduğu tek yolun internette gördüğü sert eleştirileri susturmak için cesur gazetecilere kalan tek sığınak olan uluslararası dijital platformları yerlileştirmek olması içler acısı.
"Bu platformları cumhurbaşkanının elindeki mahkemelerin kontrolüne almak, pek çok gazetecinin hala nefes alabildiği küçük pencereyi de kapatacak.
“Bu kontrolün giderek büyüyen siyasi huzursuzluğu susturmayı amaçladığı ve kutuplaşmış bir toplumda eleştirel ve bağımsız bilgi akışını etkileyeceği açıktır."
“Troller için söyleyecek sözü yoktu”
Önderoğlu’nun değerlendirmesinin ardından RSF açıklaması şöyle devam ediyor:
“Cumhurbaşkanı’nın partisi tarafından kontrol edilen troller, çeşitli siyasi eğilimlere sahip gazeteciler de dahil olmak üzere muhalifleri sindirme ve dezenformasyon kampanyaları yürüttüğünde söyleyecek bir şeyi yoktu.
“Haziran ayında Twitter, AKP trolleri tarafından kontrol edilen 7 bin 340 hesabı kapattı.
“Hükümet, geçen Nisan ayında özel hayatın gizliliğine saldırıldığı gerekçesiyle sosyal medya platformlarında anonimlik hakkını sona erdirmek istedi.
“Son anda geri çekilen düzenleme, Erdoğan'ın damadı Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın eşi Esra Albayrak'ın dördüncü çocuğunu doğurduğunu açıklamasının ardından sorumsuzca bir paylaşımda bulunulması sonrasında yeniden gündeme geldi.
“Erdoğan 1 Temmuz'da yaptığı açıklamada, "Bu sosyal medyaya neden karşı olduğumuzu şimdi anlıyor musunuz" dedi.”
TIKLAYIN - "AKP her deliği tıkadı, şimdi sıra internete geldi"
“Türkiye 180 ülke arasında 154. Sırada”
RSF 2020 Dünya Basın Özgürlüğü sıralamasında Türkiye’nin 180 ülke arasında 154. sırada olduğuna dikkat çekilen açıklamada son olarak bağımsız bilgiye yönelik devlet müdahalelerinden örnekler sıralandı:
- Hükümet, herhangi bir gerekçe sunmadan onlarca çevrimiçi makaleyi sansürleyen pek çok yargıç üzerinde doğrudan kontrole sahip. Şubat ayı ortalarında bu hakimlerden biri, Cumhuriyet, bianet, Diken, BirGün, Artı Gerçek, Gazete Gazetesi, Duvar, T24, Odatv, Sputnik, Evrensel, Halk TV, Tele1 ve Gerçek Gündem'in de aralarında bulunduğu diğer medya kuruluşları tarafından online olarak yayınlanan 232 makalenin engellenmesine karar verdi. Bu makalelerin hepsi Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın Kanal İstanbul hattı üzerinde arazi satın almasıyla ilgiliydi.
- RSF'nin Türkiye'deki ortağı bianet’e göre, 2019 yılında 586 çevrimiçi makale ve dokuz sosyal medya hesabı mahkemeler tarafından erişilemez hale getirildi.
TIKLAYIN - Eleştirel Medyayı Tasfiye İçin Her Araç Mubah
- RSF, Mart 2019'da mahkemelerin 2018 yılında en az 2.950 makale ve gazetecilik içeriğine erişimin engellediğini ve bilinmeyen sayıda içeriğin de mahkemelere atıfta bulunulmadan engellemesinin gerçekleştirildiğini bildirdi.
- Türkiyeli yetkililer, kendilerini IŞİD’le ortak olmakla suçlayan içerik nedeniyle Nisan 2017'den Ocak 2020'ye kadar çevrimiçi ansiklopedi Wikipedia’ya da tüm erişimi engellemekten çekinmemişti. (EKN)
