*RODA Koordinatörü Elmas Arus, Antep RODA üyesi Niyazi Buluter ile birlikte saha ziyaretinde. (Fotoğraf: Twitter/RODA)
Dünya Romanlar Günü dolayısıyla 34 ilde çalışan Roman Diyalog Ağı (RODA) yayınladığı açıklamada, "Ne yazık ki Romanlar ve Romanlar gibi yaşayan grupların yaşam koşullarının giderek daha da kötüleştiğini ve kimi zaman ön yargıların keskinleştiğini gözlemliyoruz" dedi.
RODA'nın bu güne özel özel yaptığı açıklması özetle şöyle:
Pandeminin yol açtığı kriz koşulları
"Romanların eşitlik, katılım ve sosyal içermeye ilişkin sorunlarını ilk kez uluslararası düzeyde dile getirmelerinden bu yana 50 yıl geçmesine rağmen, bu sorunların büyük bir kısmı Avrupa'da ve Türkiye'de hâlâ çözüm bekliyor. Kovid-19 pandemisinin tetiklediği küresel sosyal ve ekonomik krizlerin yaşandığı bu günlerde, bir yandan insanların bir araya gelerek dayanışma ve yardımlaşma sergiledikleri güzel örnekler söz konusuyken, ne yazık ki Romanlar ve Romanlar gibi yaşayan grupların yaşam koşullarının giderek daha da kötüleştiğini ve kimi zaman ön yargıların keskinleştiğini gözlemliyoruz.
"Bin yıldan fazla bir süredir bu topraklarda yaşayan Romanlar, zengin kültür birikimleri, kültürel farklılıkları, ekonomik alana özgün katılımlarıyla ülkemizin ekonomik ve sosyal yaşamının her alanında aktif olarak yer almalarına rağmen, toplumsal alanda adeta görülmez durumdalar. Önyargılardan beslenen ayrımcılık ve buna dayalı sosyo-ekonomik dışlanma toplumun karşı karşıya olduğu temel problemler arasında. İstihdam, barınma, eğitim, sağlık gibi yıllardır çözüm bekleyen sorunlar, Romanlarla nüfusun geri kalanı arasında adeta aşılmaz bir duvar örüyor. Özellikle pandeminin yol açtığı kriz koşulları, bu duvarı daha da aşılmaz hale getirdi."
"En az toplumsal dayanışma kadar gerekli olan bir diğer adım da gerek ulusal gerekse yerel düzeyde yetkililerin, Romanlar ve Romanlar gibi yaşayan grupların sorunlarına yönelik politikalar geliştirmesi; bundan daha önemlisi ise, bu politikaların eyleme dönüştürülmesi ve etkin bir şekilde uygulanabilmesi için gerekli kaynakların oluşturularak, adım atılmasıdır. Romanlarla nüfusun geri kalanı arasındaki mesafenin kapanması çabalarının temelini ise haklarının tam olarak kullanılmasının sağlanması ve özellikle eğitim ve istihdam politikaları oluşturuyor.
"II. Aşama Eylem Planı hayata geçirilmeli"
"Bu bağlamda 2009 yılında Roman Çalıştayı ile başlayan Romanların içerilmesi sürecindeki son ulusal politika belgesi olan Roman Vatandaşlara Yönelik Strateji Belgesi (2016-2021) II. Aşama Eylem Planının (2019-2021) net önlemlerle hayata geçirilmesi gerekiyor. Ayrıca, Avrupa Birliği adaylık sürecimizle de paralel olarak, 2020-2030 yılları arasındaki politikaları yönlendirecek olan Avrupa Roman Eşitlik, Sosyal İçerme ve Katılım Strateji Çerçevesi ile de uyumlu, yeni dönem için, yeterli bütçe tahsis olan güçlü bir ulusal strateji belgesinin katılımcı ve kapsayıcı bir şekilde hazırlanması önem arz ediyor. Belgenin istihdam, barınma, eğitim, sağlık alanındaki sorunlara çözümlerinin yanı sıra, çocukların, kadınların, gençlerin ve yaşlıların sorunlarını da ayrı ayrı ele alması ve özellikle de kadın ve gençlerin bakış açılarını içermesi önemli."
Dünya Romanlar Günü hakkında
Çingene Konseyi ve Uluslararası Roman Komitesi'nin 8 Nisan 1971'de Londra yakınlarında, Orpington kentinde düzenlediği ilk Uluslararası Roman Kongresi'nin üzerinden 50 yıl geçti. Bu buluşma, Avrupa ülkelerinde yaşayan Romanlar ve Romanlar gibi yaşayan grupları ortak sorunlar çerçevesinde bir araya getiren önemli tarihsel bir zirveydi. Zirvede, günümüzde hâlâ güncelliğini koruyan Romanlar ve Romanlar gibi yaşayan grupların eşit haklara sahip olmasını içeren politik bir program onaylandı. Bu birinci kongrede alınan bir diğer önemli gelişme de 1990'da düzenlenen 4. Dünya Roman Kongresi'nin, 8 Nisan'ı Dünya Romanlar Günü olarak kabul etmesi oldu. O günden bu yana 8 Nisan, Romanlar ve Romanlar gibi yaşayan grupların tarihi, dilleri ve kültürlerinin anıldığı, yaşadıkları sorunların ele alınarak, konuya ilişkin farkındalığın güçlendirildiği uluslararası bir gün olarak gelenekselleşti.
(AÖ)