Yaklaşık 3 bin Roman'ın yaşadığı Sulukule’de Fatih Belediyesi tarafından başlatılan kentsel yenileme projesinin iptali için Romanlar ve Roman hakları savunucuları dava açtı. Davada, öncelikle projenin yürütmesinin durdurulması sonra da iptali isteniyor.
"Proje hukuka da insan haklarına da aykırı"
Davanın avukatı Hilal Küey, İstanbul 2. İdare Mahkemesi’nin 8 Kasım 2007 tarihinde 1/100.000 ölçekli imar planına ilişkin olarak yürütmeyi durdurma kararı verdiğini anımsatarak, “Bu karara rağmen yıkımların sürmesi, mahkeme kararının açık ihlalidir. Belediye bu uygulamaya derhal son vermelidir” görüşünü savunuyor.
5366 sayılı “Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkındaki Kanun”un, kamulaştırmayı düzenleyen 4. maddesinin de Anayasa’ya aykırı olduğunu öne süren Küey, ayrıca, Belediye’nin projesine onay veren Yenileme Kurulu’nun iki üyesinin Belediye çalışanı olduğunu, bu durumun da “hukukta tanımlanmış objektiflik ve tarafsızlık ölçütleri ile” çeliştiğinin altını çiziyor.
"Yıkım projesi Anayasa'ya da yasalara da aykırı"
Avrupa Birliği Komisyonu tarafından desteklenen ve Avrupa Roman Hakları Merkezi (ERRC), Helsinki Yurttaşlar Derneği (hYd) ve Edirne Roman Derneği (EDROM) tarafından yürütülen, “Türkiye’de Romanların Haklarını Geliştirme” başlıklı proje çerçevesinde, Sulukule sakinlerinden Mehmet Asım Hallaç, Ayşe Gülşen Gökırmak, Gülsüm Bitirmiş, Şükrü Pündük ve Sulukule Roman Kültürünü Geliştirme ve Dayanışma Derneği adına açılan davada, Fatih Belediyesi’nin projesinin çeşitli uluslararası sözleşmelere aykırı olduğu da belirtiliyor.
Davacılara göre projenin başta Anayasa olmak üzere, aralarında 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, 5366 sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlılarının Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkındaki Kanun, Kamulaştırma Kanunu, Belediye Kanunu ve İdari Yargılama Kanunu’nun da bulunduğu çeşitli yasalarla çelişkili.
Dava dilekçesinde, “Hiç bir eleştiriye dikkat etmeden oluşturulan, iptalini istediğimiz proje, tüm eleştirilere rağmen yıkımlarla uygulanmaktadır” denilerek, söz konusu projenin Sulukule’nin kültürel mirasını yok edeceği ve Sulukuleli Romanları da mağdur edeceği belirtiliyor.
Sulukule'de kentsel yenilemeyle neler olmuştu?
5366 sayılı yasa temelinde hazırlanan kentsel yenileme projesi, 7 Kasım 2007'de Yenileme Kurulu’nca onaylanmıştı. Proje, Sulukule’de yaşayan Romanların, bölgenin yaklaşık 40 kilometre uzağındaki Taşoluk’taki toplu konutlara naklini öngörüyor.
Proje kapsamında Romanlara, Sulukule’de inşa edilecek yeni konutlardan edinme hakkı tanınıyor ancak maddi nedenlerle Sulukule halkından çok azı bu olanaktan faydalanabilecek. Proje kapsamında Sulukule’de inşa edilecek lüks konutların şimdiden rant spekülasyonu başlattığıysa öne çıkan diğer gelişmelerden. (EZÖ/TK)
