Meşên Rûmetê yên ku ev 30 sal in li Macarîstanê tên lidarxistin, di dengdana meclîsê ya ku di 18ê Adara 2025an de hat kirin de hatin qedexekirin. Serokwezîr Viktor Orbán û partiya wî ya rastgir Fidesz di çarçoveya qanûna "parastina zarokan" de kesên LGBTI+ krîmînalîze kirin.
Komîteya Rûmetê ya Budapeşteyê ji bianetê re behsa qedexeyan û çawaniya rêkxistina pêvajoyê kir. Komîteyê diyar kir ku ew ê Meşa Rûmetê ya ku wê di meha Hezîranê de bê lidarxistin çi bibe jî pêk bînin û wiha got:
"Em planên xwe yên orjînal didomin û dê di 28ê Hezîranê de meşek organîze bikin. Ev meş wê di roja salvegera Serhildana Stonewallê de pêk were û ev jî ji bo me sembol e. Em ji Komîteya Helsinkî ya Macarîstanê û TASZ (Yekîtiya Azadiyên Sivîl a Macarîstanê) alîkariya hiqûqî distînin û heke polîs destûr nede meşa me an protestoyê em amade ne ku doza xwe bibin dadgehê."
"Em ji gelek cihan piştgiriyê digirin"
Komîteyê destnîşan kir ku welatiyên Macaristanê jî piştgirî didin LGBTI+yan û got:
"Gel ne tenê ji bo Meşa Rûmetê, ji bo mafên hemû mirovan ên protestoyî û kombûna li qadên giştî têdikoşin û dimeşin. Em ji raya giştî ya navneteweyî jî piştgiriyê digirin. Li Dublin, Mîlano, Barcelona, Parîs, Kopenhag, Prag û Viyanayê çalakiyên protestoyî yên têkildarî qedexeyê hatin lidarxistin an jî hê jî tên lidarxistin."
Komîteyê destnîşan kir ku ew di çalakiyan de zayendparêziyê, nîjadperestî, transfobî û gotinê nefretê ti carî qebûl nakin û civaka LGBTI+yab xwedî pêkhateyeke berfireh e.
Di derbarê hikûmeta Orbán de
Viktor Orbán ji serdema xwe ya duyemîn a serokwezîriyê ve ku di sala 2010an de dest pê kir, bi polîtîkayên xwe yên li dijî koçberiyê tê naskirin. Wek mînak sînorên Macarîstanê yê bi Sirbistanê re bi telan girt. Her weha weke serokek populîst ê rastgir tê zanîn. Serokwezîr diyar kir ku STKyên ku ji derve pere distînin ajan in û ji nişka ve zext li xebatên wan kir û kir bin kontrole.
Hukumeta Orban piştî ku rewşa awarte ragihand, pandemiya COVID-19ê weke hêcet nişan da û dest danîn ser beşek girîng ji dahatên şaredariyên muxalif. ku Di heman salê de, wî qanûnek têkildarî LGBTI+yan derxist ku bernameyên perwerdehiya zayendî li dibistanan qedexe kir.
Piştî ku Dadgeha Cezê ya Navneteweyî (UCM) di 21ê Mijdara 2024an de ragihand ku "ji ber sûcên şer û sûcên li dijî mirovahiyê yên ku li Xezeyê hatine kirin" ji bo Serokwezîrê Îsraîlê Benjamin Netanyahu biryara girtinê derxist, Orban têkiliyên xwe yên dostaniyê yên bi Îsraîlê re xurt kir û ji Dadgeha Cezayê Giran derket.
(DT/TY)
