Cumhurbaşkanı seçimindeki “yüzde 50 artı 1” şartıyla ilgili tartışma yeniden siyasetin gündemine oturdu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Almanya dönüşü uçakta, “'50 artı 1' şartının değişmesi isabetli olur. Mevcutta '50 artı 1' mecburiyeti partileri yanlış yollara sevk ediyor. Kimin eli, kimin cebinde belli değil” dedi.
Siyasetin yeni gündemi olan konuya ilişkin arka arkaya açıklamalar yapıldı fakat bu tartışma daha önce de birçok kez gündeme gelmişti.
Erdoğan: 50 artı 1 şartının değişmesi isabetli olur
Faruk Çelik gündeme getirmişti
AKP hükümetlerinde uzun süre bakanlık yapan Faruk Çelik, 2 Ekim 2019’da “İlk turda yüzde 40 ve üzeri oy alan seçilsin. Yüzde 50+1 formulü Türkiye'yi yorar" açıklamasında bulunmuştu.
Çelik'in bu açıklaması o dönem tepki toplarken Erdoğan, “Bu Faruk Bey’in kendi açıklamasıdır, kendi düşüncesidir. Partimizin düşüncesi değildir. Bizim gündemimizde böyle bir şey yok, böyle bir tartışmamız da yok. 50 artı 1 zaten bizim milletimizin onayına sunduğumuz ve milletimizin de onayladığı bir sistemdir. Bu geriye gitmek olur, milletimizi de yorar” yanıtını vermişti.
Bahçeli tepki göstermişti
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de sistem değişikliğine sıcak bakmadığını belirtmiş, "Bu sistemin demokratik meşruiyet temeli, yüzde 50+1'dir. Yüzde 50+1 oyla Cumhurbaşkanı seçilmesi, çoğulcu demokrasinin dünyaya emsal teşkil edecek bir şekildir. Milletvekili seçmiyoruz, belediye başkanı seçmiyoruz, cumhurun bütününü temsil edecek Cumhurbaşkanı seçiyoruz. Yüzde 50+1 oyu eleştirenleri anlayışla karşılamamız, bunu felaket olarak yorumlayan karamsarları makul bulmamız abesle iştigaldir" demişti.
Erdoğan’dan Yüzde 40'la Cumhurbaşkanı Seçimi Yorumu: Parlamentonun İşi
Neden tekrar gündem oldu?
Tekrar gündeme gelen konuya dair birçok yorum yapıldı, hatta Erdoğan’ın “MHP’den kurtulmak amacıyla” bunu istediği dile geldi.
Peki, Erdoğan “50 artı 1” şartının kaldırılmasıyla ilgili değişikliği neden tekrar gündeme getirdi?
Amaç gerçekten MHP’den kurtulmak mı, Erdoğan ne düşünüyor?
"Yerine getireceği aday için sistemi değiştiriyor"
Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, Erdoğan’ın açıklamalarını bianet’e değerlendirdi.
Prof. Dr. Gürsel, Erdoğan’ın yüzde “50 artı 1” şartından geri dönüş yapma isteğinin yeni olmadığını söyledi ve 14 Mayıs seçimlerini hatırlattı: "Erdoğan ilk turda kazanma ihtimalinin düşük olduğunu görünce birkaç kez ifade etmişti ancak şimdi ayan beyan söylüyor."
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın böyle bir tartışmayla neyi amaçladığına değinen Prof. Dr. Gürsel, "Cumhurbaşkanının asıl amacı, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin önümüzdeki dönem adayını her türlü koalisyondan ve ayak bağından kurtarmak. Bu aday Anayasa’yı değiştirirse kendisi de olabilir ama muhtemelen aday değil, yerine birini getirecek. Yerine getireceği kişinin desteksiz kazanma ihtimali Erdoğan'dan çok daha zayıf, bu nedenle sistemi değiştirmek istiyor" yorumunu yaptı.
Prof. Dr. Gürsel: 40+1 Önerisi AKP’nin Çaresizliğini Gösteriyor
"Olta attı, ‘bir balık yakalar mıyım’ diye düşünüyor"
Prof. Dr. Gürsel, AKP'nin en güçlü ortağı MHP'nin böyle bir değişikliği kabul etmeyeceğini belirtti ve "MHP’nin böyle bir kural değişikliğini kabul etmesi için akılsız olması gerekiyor" dedi:
"Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu an olta attı, ‘bir balık yakalar mıyım’ diye düşünüyor olmalı. Hala açık ara birinci parti olduğu için ilk turda kim en çok oyu alırsa o seçilsin istiyor, AKP'nin eli kolu serbest olsun istiyor fakat bunu başarabilmesi için Anayasa değişikliğine ihtiyacı var.
"MHP’nin böyle bir değişikliğe onay vermesi için akılsız olması gerekiyor. Çünkü mevcut durum onların işine yarıyor. MHP bu değişikliği desteklemez ama MHP desteklese dahi yetmez, Yeniden Refah Partisi de desteklese dahi sayı yetmiyor. İYİ Parti’nin destekleyebileceğini düşünebilirler ama onların da faydasına olamayacak bir durum. Göz göre göre ilk turda Adalet ve Kalkınma Partisi’nin adayına altın tepside cumhurbaşkanlığını vermiş olacaklar. İYİ Parti de kabul etmez, HEDEP ve CHP de kabul etmeyecektir. Yani bu tartışma bir yoklamadan öteye geçmeyebilir."
Bekir Ağırdır: Yüzde 40 Önerisiyle Suyu Bulandırıyorlar, Yapamazlar
Kim ne dedi?
AKP Genel Sekreteri Şahin: Olmazsa olmaz değil
AKP Genel Sekreteri Fatih Şahin, sosyal medya hesabından “Cumhurbaşkanı seçimi için aranan ‘salt çoğunluk’, bir başka ifadeyle ‘50 artı 1’ şartı Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin olmazsa olmaz unsuru değildir. Siyaseti ve şeffaflığı değil, siyasetsizliği ve kapalı kapılar ardında yürütülen gizli ve karanlık pazarlıkları seçenler, ‘salt çoğunluk/50 artı 1’ şartını sistemin ve siyaset kurumunun üzerinde sallanıp duran Demokles’in kılıcına dönüştürmüşlerdir. Bu nedenlerle meselenin anayasal düzlemde gözden geçirilmesini kaçınılmazdır” paylaşımı yaptı.
Bakan Tunç: İhtiyaç varsa düzenleme yapılır
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç da dün (20 Kasım) katıldığı bir programın ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı ve konuya ilişkin “Yeni ihtiyaçlar doğrultusunda bu sistemde de revizyon veya reforma ihtiyaç varsa gerekli düzenlemeler yapılır” dedi. Tunç, Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminden geri dönüş olmayacağını söyledi.
İYİ Parti: Uyarılarımız ortadadır
İYİ Parti Parti Sözcüsü Kürşad Zorlu ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklamasıyla ilgili soruya Meral Akşener’in, 'Yerel seçimlere her parti ayrı girsin' çağrısını hatırlattı ve şöyle dedi: “O günlerde çok anlaşılmadı, bazı çevreler farklı noktalara çektiler ama görüyorsunuz ki; 50+1 sisteminin taşınması, böylesine bir kutuplaşma ile ülkenin yönetilmesi, ekonomik problemlerin çözülmesi mümkün değil. İYİ Parti açısından sistem tartışmalarının geldiği nokta çok kıymetli olmakla birlikte, bizim uyarılarımız geçmişten bugüne ortadadır.”
(RT)
