İstanbul Sözleşmesini feshettiği için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkür eden, kadın-erkek tokalaşmasını eleştiren, depremleri zinaya bağlayan Prof. Dr. Bedri Gencer, adının geçtiği 2 bin 911 haber ve içeriği sansürletti.
Sansür kararını Gencer’in başvurusu üzerine Akyazı Sulh Ceza Hakimliği verdi. Sansürlenen içerikler arasında bianet’in Medya Gözlem Raporu da var.
Gencer, avukatı Emir Akpınar aracılıyla yargıya gitti. Akpınar, hakimliğe verdiği dilekçede Gencer’in Türkiye’nin en iyi akademisyenlerinden biri olduğunu iddia etti.
Gencer’in bir sosyoloji profesörü olarak çocuk evliliği nedeniyle tutuklanan ya da hüküm giyen kişiler için af çağrısı yaptığını belirten Akpınar, ardından da 2020’de bu yönde bir çalışma yaptığını belirtti. “Cumhurbaşkanımız ile milletvekilleri çocuk evliliğini, pedofiliyi mi savunuyorlar?” diye sordu.
Akpınar, Gencer’in sözlerinin çarpıtıldığını iddia etti. Bunun için de PKK ve FETÖ gibi örgütleri suçladı.
Akpınar ayrıca, Yıldız Teknik Üniversitesi’nde Gencer’i protesto edenler için “öğrenci kılıklı militanlar” dedi. Ders baskını, imza kampanyası, kapı mühürleme gibi eylemleri de provokasyon olarak nitelendirdi.
Hürriyet, Milliyet ve Sabah gibi ana akım medyadan örnek vererek, müvekkilinin buralarda haber olmadığını belirtti ve “İftira üreten terör örgütü yandaşı marjinal gazetelerdir” dedi.
Haberlerin Gencer’in can güvenliğine tehdit oluşturduğunu iddia edip, müvekkilinin masumiyetinin idare ve yargı kararlarıyla sabit olduğunu savundu.
Söz konusu haberlerle Gencer’in unutulma hakkının ihlal edildiğini söyleyen Akpınar, bu nedenlerle müvekkili hakkındaki haberlerin sansürlenmesini istedi.
Bunun üzerine Akyazı Sulh Ceza Hakimliği, haber ve içerikler için tek tek bir değerlendirme yapmadan toplu olarak erişim engeli kararı aldı. Haber ve içeriklerin sansürlenmesinin yanı sıra yayından kaldırılmasına hükmetti.
YouTube, Dailymotion, Facebook, Instagram, X (Twitter), Ekşi Sözlük gibi sosyal ağlardaki içeriklerin yanı sıra, bianet.org, HaberTürk, sol.org.tr, Cumhuriyet, Birgün, Halk TV, TELE1, Evrensel, Sözcü, Karar, Sputnik, Independent Türkçe, Oda TV, Yeniçağ, Günboyu, T24, Gazete Manifesto, Tükenmez Haber, Gerçek Gündem, ABC Gazetesi, KRT TV, toplumsal.com.tr, mynet.com, Gazete Yolculuk, Yurt Gazetesi, TV100, İleri Haber, Medya Tava, Gazete Duvar, Medya Radar, Diken, a3haber.com, Artı Gerçek, Yeni Yaşam, sendika.org, Pirha ve Dokuz8’deki haberler sansürlendi.
"Hakimliklerin antidemokratik ve hukuka aykırı pratiği"
bianet’in Medya Gözlem Raporlarını hazırlayan Erol Önderoğlu, sansür kararıyla ilgili Sulh Ceza Hakimlikleri’nin pratiklerini eleştirdi. Kararın hukuka aykırı ve antidemokratik olduğunu söyledi.
Önderoğlu “Söz konusu erişim engeline dair başvurunun İstanbul veya Ankara değil de neden Sakarya Akyazı’da yapıldığının esrarengizliğini çözmüş değilim. 23 yıldır hazırladığımız 60-70 sayfalık Medya Gözlem Raporlarının gündeme yansıyan, kendisince vahim olan bir söylemin sırf ‘depremden önce mi söyledi, sonra mı söyledi’ tartışmasından hareketle verilmiş bir sansür kararına kurban gitmesini içimize sindirebilmiş değiliz. Yıllardır Sulh Ceza Hakimlikleri’nin antidemokratik ve hukuka aykırı pratiğini gözler önüne seren Medya Gözlem Raporlarımızdan biri, yine kronik ‘kişilik hakları’ kisvesi altında sansürlenmiş oldu. Bunu kabul etmiyoruz” dedi.
8 senede 35 bin haber sansürlendi
İfade Özgürlüğü Derneği'nin Temmuz 2023'te yayımladığı son EngelliWeb raporuna göre 5651 sayılı kanunun 9. maddesi kapsamında 2014-2022 döneminde 543 farklı sulh ceza hakimliği tarafından verilen 6 bin 509 farklı kararla erişime engellenmiş 35 bin 23 haber ve kaldırılan, çıkarılan veya silinen 29 bin 253 haber bulunuyor.
2022 içinde ise ‘kişilik hakları ihlalleri’ kararları sonucu yayınlanmasında kamu yararı bulunan toplam 6 bin 528 haber erişime engellenirken, 5 bin 388 haber de yayından çıkartıldı ve sansürlendi.
AYM kararına rağmen sansür devam ediyor
Anayasa Mahkemesi (AYM), 2021'de internet erişim engellerine yönelik pilot karar almasının ardından Şubat 2024’te 5651 sayılı Kanun'un 9. Maddesiyle ilgili bir karar daha verdi.
Kanunun "kişilik hakları ihlali" gerekçesiyle erişim engeli ile içeriğin çıkarılması kararı verilmesine olanak sağlayan 9. maddesini Anayasa’ya aykırı buldu. Kaynaklanan ihlallerin yapısal bir sorun teşkil ettiğine hükmetti.
Söz konusu maddenin kapsam ve sınırlarının belli olmadığını belirterek kişilik hakları gerekçesiyle sansürün ifade özgürlüğü ile basın özgürlüğünü sınırladığını kaydetti.
Sulh Ceza Hakimliklerinin erişim engeli karalarının sistematik ifade özgürlüğü ihlaline yol açtığını, itiraz mekanizmalarının işe yaramadığını belirtti.
(HA)
