Prof. Dr. Alankuş: Hak Haberciliği İçin Ne Yapmalı?

Gazeteciler İçin Haber Atölyesi’nin ilk oturumunda Prof. Dr. Sevda Alankuş, "Habere Disiplinlerarası Yaklaşım ve Ana Akım Habercilik Anlayışı" başlıklı bir sunum verdi. Öğleden sonraki oturumda ise Ahmet Tulgar ve Demet Bilge Erkasap katılımcıların haber önerilerini değerlendirdi.

Alankuş: Haber nedir? 

“Haber nedir” sorusunun bile sorunlu olduğunu belirten Alankuş, “Klasik haberciliğe ve bu haberciliğin sorunlarına baktığımızda karşımıza çıkan şey aslında haberin tüm unsurlarının sorunlu olduğudur” dedi.

“Yapı-söküm hiçbir zaman yeni bir şey söylemez. Çünkü söylediğimiz her şey bir başka şey üzerinedir, hiçbir şeyin yoktan var edilmediğini kabul eder” diyen Alankuş, bu noktada dünyayı zıtlıklar üzerinden algılamak düşüncesinin başlı başına bir sorun olduğunu belirtti.

Ana haber konusundaki yaklaşımını ise yapı-söküm üzerinden kurduğunu belirtti ve performatif olarak yapı-sökümün nasıl yapıldığına dair bilgiler verdi.

Gazeteciliğin genel tabusu haline gelen tarafsızlık ilkesine katılmadığını belirterek katılımcılarla tarafsızlık, dengelilik üzerine konuştu.

Hak haberciliği için notlar

Alankuş hak haberciliği yapmak için dikkat edilmesi gereken başlıkları vurguladı.

* Haber kaynaklarının eşit seçilmesi gerekiyor. Her iki taraftan da görüş almak gerekiyor. Çünkü bir şeyi ne kadar anlatıp anlatmamanız taraflı olduğunuzu gösterir.
* 5N1K soruları haberi haber yapmak için yeterli değildir. Hatta bazı durumlarda bu sorulardan bazılarının cevaplarına haberde yer verilmemesi gerekir.
* Kullandığımız dili değiştirmeliyiz. Cinsiyetçi kalıplardan uzak durmalıyız.
* Her haberin hak odaklı kılınmasından söz ediyoruz. Dolayısıyla “ötekiler” perspektifinden bakmamız, yazmamız gerekir.

Toplumsal cinsiyet ve kadın odaklı habercilik üzerinde de duran Alankuş, haber metinleri üzerinden sorunlu alanlara, kullanılan kalıplara değindi ve genel olarak yapılan haberlerin içeriklerine bakıldığında kadın hep olumsuz bir rol yani şiddet, ötekileştirme, taciz, tecavüz ile yansıtıldığını söyledi.

Ahmet Tulgar ve Demet Bilge Erkasap, atölyenin ikinci oturumunda katılımcıların haber önerileri üzerine değerlendirmeler yaptı. Katılımcılar atölye sonunda önerdikleri konularda haberler hazırlayacaklar.

Sevda Alankuş hakkında

BİA Eğitim Danışmanı, Yaşar Üniversitesi Öğretim Üyesi.
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi mezunu. Yüksek lisans ve doktora derecelerini Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi alanında ve aynı üniversitede tamamladı. Akademik çalışmalarına 1988-89 yıllarında Leeds Üniversitesinde devam etti. Ege ve Ankara Üniversiteleri iletişim Fakültelerinde 1982-1999 yılları arasında öğretim üyesi olarak çalıştı. Doçentlik ve profesörlük unvanlarını iletişim Bilimleri alanında aldı. Doğu Akdeniz Üniversitesi, iletişim ve Medya Çalışmaları Fakültesi'nde dekanlık yaptığı dönemde (1999-2008), Barış için iletişim ve Araştırma Merkezi'ni kurdu. 1999 yılından bu yana, Bağımsız iletişim Ağı eğitimlerinin danışmanı sıfatıyla, IPS Vakfı yayınlarının editörlüğünü üstlendi. Araştırma alanları arasında alternatif medya, barış gazeteciliği, feminist medya eleştirisi gibi konular yer alıyor.

Ahmet Tulgar hakkında

Gazeteci yazar, 32 sene çok sayıda gazete, dergi ve televizyonda muhabir, yazar, editör ve yayın yönetmeni olarak çalıştı. Şimdi Cumhuriyet Pazar'da yazıyor. Romancı ve öykücü. 14 yayımlanmış kitabı var.

Demet Bilge Erkasap hakkında

İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi mezunu. Gazeteciliğe 1996 yılında Ulusal Basın Ajansı'nda (UBA) muhabir (adliye-toplumsal olaylar) olarak başladı. Ardından İntermedya Ekonomi dergisinde yargı muhabirliğine devam etti. 1999'da Radikal Gazetesi'ne geçti. Muhabirlik, istihbarat şefliği ve yazı işleri editörlüğü yaptı. Radikal'ın basılı hayatına son vermesinin ardından Vatan'da bir yıl politika editörü olarak çalıştıktan sonra Hürriyet Gazetesi'ne geçti. Halen Hürriyet'te gündem-politika editörlüğü yapıyor. Ayrıca yaklaşık 1.5 senedir her hafta pazar günleri yayımlanan ve bir konunun dosya olarak ele alındığı Ses Ver sayfasının editörlüğünü yapıyor.(SO)

* Atölye BİA haberleri için tıklayın.