* Fotoğraf : Tayfun Coşkun - New York City / AA
Monika Bauerlein’in 10 Haziran’da Mother Jones’da yayınlanan makalesini, Tuğçe Yılmaz bianet için Türkçe’ye çevirdi.
Geçen yıl, başka bir öfke ve keder anında, yerel bir gazetenin eski editörü gazeteciliğin acımasız cinayetleri örtbas etmedeki rolünü merak etti. Columbine çekimleri sırasında Rocky Mountain News’i yöneten John Temple “Gazeteciler tanık olarak kalma ihtiyacı hissediyor,” diye yazdı. “Ama aynı dehşete, tekrar ve tekrar mı? Artık korkunç olaylardan bir şeyler öğrendiğimize inandığımı söyleyemem. Gazeteciliğin ve umudun sınırlarını gördüğümü söyleyebilirim. Ve bu konuda ne yapılabilir diye uğraşıyorum.”
Temple şimdi haberlere hâkim olandan çok farklı bir konudan bahsediyordu. Kurbanlarının beyazlar olduğu kitlesel silahla taramalar, her gün polis şiddetiyle öldürülen ya da zarar gören siyah [black/Afro-Amerikan] ve kahverengi [brown/Latinler] insanlardan daha çok dikkat çekti. Ama dahası, yazar Roxane Gay'in son zamanlarda New York Times'da yaptığı gibi, gazeteciliğin - hikâye anlatmanın rolünü ve sınırlarını sormak için bir an- nokta. “Tekrar tekrar kaybolan farklı siyah hayatlar hakkında benzer şeyler yazıyorum. Kendime bu konuda işimin bittiğini söylüyorum. O zaman o kadar korkunç bir şey oluyor ki, gerçekten harekete geçmesi gereken insanların harekete geçmeyecek olduğunu bilsem bile, bir şey söylemem gerektiğini biliyorum.”
Şu anda bu meselede bıçak sırtında duruyoruz. Polis şiddeti, anti-siyahlık, beyaz üstünlük. Bunlar değişmez mi? Ve gazeteciliğin onları yaratma veya bozmadaki rolü nedir?
Bazen büyük sorulara iyice bakmak ayrıntılara dalmanıza yardımcı olur, gazetecilik ve polis arasındaki özel ve bazen tehlikeli ilişkide olduğu gibi. Temple gibi ben de 90’larda yerel bir gazetede editördüm. İşim “Şehir Sayfaları”nı yapmaktı, Minneapolis/St. Paul’da alternatif haftalık bir gazeteydi ve polis şiddeti ele aldığımız en önemli konulardan biriydi. Çoğu memurun devriye gezdikleri şehirde yaşamadığını ve polis birliğinin “komplo meraklıları”nı nasıl koruduğunu ve her fırsatta reformu nasıl engellediğini yazdık. Memurların iki Amerikan yerlisi erkeği arabalarının bagajına kilitledikleri ve şehrin etrafında hızlandıkları zamanı, bir Özel Tim ekibinin Lloyd Smalley (71) ve Lillian Weiss'i (65) baskın yapmak için yanlış evi seçtiklerinde yataklarında öldürdüğü zamanı yazdık. Beyaz olmayan insanlar birçok kez onları “korumak” ve onlara “hizmet etmek” için yemin edenlerin ellerinde yaralandı ya da onlar tarafından öldürüldü.
Son birkaç haftadır olan olaylardan bunların hiçbiri öneminin olmadığı, bu maruz kalmada bir fark olmadığı sonucu çıkarılabilir. Çoğu Minneapolis polisi, hâlâ sakinlerinin maaşlarını ödediği kentte yaşamayı reddediyor ve siyah-kahverengi insanlar hâlâ polis şiddetinin yükünü taşıyorlar. Bu adamları bagaja koyan memurlardan biri (ve birden fazla insanı Mississippi bankalarına onları dövmek için çekmekle suçlandı) 2014 yılında emekli oldu. Bu ölümcül Özel Tim baskınını yöneten Teğmen Mike Sauro, Seks Suçları Biriminde şefliğe terfi etti ve birkaç yıl öncesine kadar ayrılmadı. 1989 yılında bölüme katılan Bob Kroll, 16'sı disiplinsiz kapatılan toplam 20 “aşırı güç uygulama” şikayetinden sonra Polis Birliği'nin başkanı oldu. Mojo'dan Samantha Michaels'ın verdiği habere göre kent yönetimine karşı, beyaz olmayan polis görevlilerinin açtığı bir davada Kroll'un “Beyaz İktidar” (White Power) rozeti taktığını ve eski temsilciler meclisi üyesi Keith Ellison’ı bir terörist olarak nitelediği bildirildi. Bu terimi Kroll, 2016 protestolarında Black Lives Matter’ı tanımlamak için de kullanmış ve aynı şekilde geçen hafta da bu tanımlamaya başvurmuştu.
Kroll’un bu kelimeyle tutarlılığı tesadüf değil. Polisin kendilerine uygun gördükleri -ve kullanılmasına izin verilen- savaşçı olarak, hatta işgalci birlikler olarak, isyanla mücadele ettiği bir kültürün dili. Bu kültür kendini devam ettiriyor; değerlerini nesilden nesile aktarıyor. Bu nedenle, korkusuz meslektaşım Jennifer Vogel'in 90'lı yıllarda polis suistimallerini araştırdı. Hâlâ bir lisede polis memuru olan erkek (yaklaşık yirmi yıl boyunca hakkında 17 şikayet olan, biri hariç hepsi soruşturma olmadan kapatılan) Amerikan İç Savaşı’nda Ölenleri Anma Günü'nde siyah bir erkeğin boynuna dizlerini koydu ve orada tuttu, nefes almak için boğuşana ve nabzı hissedilmeyene kadar.
Irkçılık ve beyaz olmayan insanlara karşı devlet şiddeti sistematiktir. Buna maruz kaldıklarında buharlaşmalarını bekleyemeyiz. Bu, “kötü elmalar” ile ilgili değil, sorumluluktan kaçma teorisi geçtiğimiz hafta Trump Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert O'Brien tarafından hatırı sayılır bir şekilde benimsendi.
Çoğu muhabir bu korkunç kinayeyi anlayamıyor, ancak birkaç bağlantılı yanlışlık mesleğimizde derinleşiyor. Bunlardan biri, yerel haberlerde (ve daha yakın zamanda podcast'lerde ve sabıka kaydı dolu web sitelerinde) yayın saatlerini suç raporuyla doldurmak için polis kaynaklarına güvenmek. "Gece polisi" dayağı, birçok gazeteci için eğitim kampı görevi gördü ve çoğu zaman, büyük ölçüde polis hesaplarına bağlı olan “kanıyorsa, liderlik ediyordur” hikâyelerini ortaya çıkarmaktan ibaret.
Bu ve kolluk kuvvetlerini içeren diğer birçok hikâyede, “yetkililer”den gelen bilgiler (kendi kendini sürdüren bir kültürü yansıtan başka bir terim) neredeyse her zaman şiddet yaşayan topluluklardan daha fazla yer alır. Bunun yasal nedenleri var -tutuklama raporu gibi “ayrıcalıklı" hükümet verileri ve bize dava açılamıyor. Ancak beyaz ve orta sınıfın hâkim olduğu bir endüstride sistemik önyargılar da var. “Yağmalama”nın ırksallaştırılmış kullanımı (örneğin Vann Newkirk II'nin Katrina'dan sonra nasıl çalıştığına dair güçlü gösterimi), Mojo'dan Daniel Moattar'ın belirttiği gibi, eskiden sahip oldukları “mülkün ve düzenin odağında” yönündeki önyargı.
Polisi koruyan muhabirler, haksız mülk el koymalardan, kontrol dışı yerleşim ödemelerine kadar her şeyi açığa vuran güçlü işler de yaptılar. Ama burada başka bir yanlışlığa karşı geliyoruz: Bazen hesap verebilirlik raporlaması, kuralların daha sonra suistimal edileceği ve kötüye kullanımı düzelteceği varsayımıyla kendi kural ihlallerini de ortaya koyar. Ancak sistem aslında kötüye kullanımı önlemek için tasarlanmadığında -sorun elma değil, ağaç olduğunda- bu varsayım başarısız olur.
Peki bütün bunlar haber odaları için, özellikle de çoğunluğu-beyaz olanlar için ne anlama geliyor? (Şehir Sayfaları’nda, ben oradayken tüm haber odası beyazdı; Mother Jones'da ise, personelimizin ve arkadaşlarımızın yaklaşık yüzde 70'i) Bu, birincisi, polis şiddetinin altında yatan sistemik ırkçılığın hangi kısmına sahip olduğumuzu ve onu bozmak için neler yapabileceğimizi sürekli olarak sormamız gerektiği anlamına geliyor. Gazetecileri nasıl işe aldığımız, nasıl eğittiğimiz, hangi uzmanları aradığımız ve hangi hikâyeleri öne çıkardığımız gibi konularda yapılacak çok şey var. Bu, Mother Jones için bir odak noktası olmuştur; yapacak çok şey olduğunu biliyoruz ve bunu sizinle paylaşmayı dört gözle bekliyoruz.
Ayrıca, sistemik kısmında sürekli olarak ışık tutmamız gerekiyor “yüksek profilli vakalar” (kendileri röntgencilik gözlükleri haline gelebilirler) manşetlerinde kaybolduktan sonra topu düşürmemeye ve “Bu biz değiliz” diye geniş sözlü imalardan kaçınmaya; “Ayaklanmalar” veya “silahsız siyah adam" derken dili nasıl kullandığımıza dikkat etmeliyiz. Ve gerçeği takip etme konusunu ciddiye almalıyız, o dedi bu dedi gibi çelişkili hesapların yetersizliğini değil.
Gazeteciliğin bir seçeneği vardır ve bunu kabul etsek de etmesek de, gazetecilik “Taraftır”. Dezenformasyon, sansasyonalizm veya ırksallaştırılmış hukuk ve düzen anlatılarında suç ortağı olabiliriz ya da onlara karşı çıkmak için çalışabiliriz. Ve bu seçim, özellikle Mojo'dan Nathalie Baptiste'inin sözleriyle, gaslighting'in (birinin kendinden şüphe duymasını sağlamaya çalışma) bu denli yaygın olduğu şu anda, özellikle de “hükümetin en üst düzeylerinden, polis memurlarına ve Twitter'daki herhangi birine kadar herkes gibi görünebilir. Devletten yağan yaygın vahşeti hayal ediyormuş gibi hissettirmek için bir kampanyaya başlıyor.”
Basın, bu listenin bir parçası olmamalı. Ama çoğunlukla öyleyiz.
Medyada çeşitliliği çoğaltmak için çalışan Maynard Enstitüsü'nün Eş Yönetici Direktörü Martin Reynolds, “Bir meslek olarak, ulusun ve dünyanın dört bir yanındaki protestocuların karşı karşıya kaldığı daha büyük sistemin bir parçasıyız,” diyor. “Sistem hakkında rapor veriyoruz ve bazı durumlarda sisteme geri dönüyoruz, ancak birçok durumda siyah, kahverengi ve yerli insanlar için önemli olan şekilde, yeterince şey yapmadık. Örneğin, kazanç ve sayfa görüntüleme elde etmek için polis fotoğraflarını ya da raporlarını hakikat olarak değerlendirmekle, toplumdaki resmi olmayan kaynaklar üzerinden ‘resmi kaynaklar’dan söz etmekle aslında bu sistemik kurumlarla birlikte bunu yaratıyoruz.”
Ancak gazeteciliğin başka bir şey yapma seçeneği var. İnsanları ve toplulukları birbirlerine göstermeyi seçebilir. Baskın bir fikir birliğini bozabilir. Hareketleri ve fikirleri görünür hale getirmeye yardımcı olabilir. Mojo'dan Jamilah King, podcast'inde okuduğunu da duyabileceğiniz bir makalede “Şimdi insan olmak izole, belirsiz olmak ve korkmaktır," dedi. “Bu kadar çok insanın sokaklara çıkmış olması hiç şaşırtıcı değil. Öfke birleştirici bir duygudur. Samimi ve kolektiftir.”
Aynı zamanda, bu denli gaslighting karşısında gerçek olanı doğrulamanın bir yoludur. Bu şekilde, belki de Trump, medya ve protestocuların ortak bir şeyleri olduğu konusunda haklıdır: En iyi ihtimalle, raporlama gerçek olanı doğrular, böylece "yetkililer" ceza almadan yalan söyleyemez. Sonuçta, bu yüzden son protestoların çoğunda polis gazetecileri hedef aldı. Eğer bu “aynı dehşete tekrar tekrar tanıklık etmek" anlamına geliyorsa, o zaman bunu yapmalıyız ve buna gerek kalmayana kadar, bunu yapan sistemleri ortaya çıkarmalı ve onu değiştirebilecek insanları ve fikirleri görünür hale getirmeliyiz.
Ama bu ne zaman olur bilmiyorum. Ancak Minneapolis'te protestolar başladığından beri bir şeyler değişti. Hiçbir zaman hareket etmeyeceğini düşünenlerden bazıları hareket etmeye başlamış olabilir, birçok Mother Jones okuyucusundan bunun bir parçası olmak istediklerini duyduk. Senden de duymayı bekliyorum. (MB/TY/AS)
