"Bunu birçok müvekkilimizden duyduk. Trafik kontrolünde bile polisler merkezle bağlantı kurduktan sonra kişilere 'Demek sen şu siyasi görüştenmişsin' diyebiliyor."
Avukat Several Ballıkaya Çelik, polisin Genel Bilgi Toplama (GBT) uygulamasının sonuçlarından birini böyle anlatıyor. Ballıkaya Çelik, polisin neredeyse her türlü kişisel bilgileri içeren GBT uygulamasına karşı açtığı davada, bu uygulamaya olanak tanıyan "gizli" yönergenin iptalini ve eşi, avukat Murat Çelik'le ilgili bilgilerin silinmesini istiyor.
Bilmeyenler için GBT'yi şöyle açıklıyor Ballıkaya Çelik: "Yolda polis kimlik sormak için sizi durdurduğunda, TC kimlik numaranızı istiyor; sonra merkezi sistemden sizinle ilgili toplanan bilgilere ulaşıyor. Aynı şey trafik kontrollerinde, havaalanlarında da geçerli. Ulaştıkları, bizim kişisel bilgilerimizi de içeren GBT verileri."
GBT Meclis gündeminde
Demokratik Toplum Partisi (DTP) Milletvekili Hasip Kaplan, GBT'yle ilgili Meclis araştırma komisyonu kurulması için önerge verdi; "Haklarında hiçbir suç soruşturması olmamış, dava açılmamış vatandaşlarla ilgili bile '... örgütünün/örgütlerinin üyesidir, o görüşleri benimsemektedir...' türünden bilgiler bu kayıtlara işlenmektedir" dedi.
"Terör şüphelisiymişsin"
Ballıkaya Çelik'in dava açmasına neden olan olay, Murat Çelik'in 5 Nisan'da apar topar gözaltına alınması. Bir yıl önce, İstanbul Barosu Yönetim Kurulu üyesiyken hakkında yanlışlıkla verilen ve daha sonranın mahkemenin kaldırdığı yakalama kararı polisin GBT kayıtlarından silinmeyince Çelik gözaltına alınıyor. Bu arada, İstanbul Barosu Başkanı polislere ne olduğunu sorunca "Terör suçu" yanıtını alıyor. Çelik, polisin bu sözü söylemesine neden olan GBT kaydına ulaştığında, kendisiyle ilgili kaydın "kırmızı" kodlu olduğunu, "suç örgütüne üyelik" diye bir bilginin düşüldüğünü görüyor.
Gizli yönergeyi gören yok
GBT uygulaması, "Kaçakçılık, İstihbarat, Harekat ve Bilgi Toplama Daire Başkanlığı" (KİHBİ) yönergesine dayanıyor. Bu yönergenin hiç yayımlanmadığını, "gizli" olduğunu söylüyor Ballıkaya Çelik. "Düzenlemenin esas işlevi kaçakçılığın önlenmesi, suç işleyip ele geçmemiş kişilerin kayıtlarının tutulması. Ama böyle işlemiyor" diyor. Ayrıca, "Meclis'te bir araştırma komisyonu kurulursa yönergenin içeriğiyle, kaç kişinin böyle fişlendiğiyle ilgili de bilgi sahibi olabiliriz" diye konuşuyor.
"Bilgi Edinme'yle İçişleri'ne başvurun"
Polisin istihbarat toplayabileceğini, ama kişisel bilgileri tutamayacağını anımsatan Ballıkaya Çelik, herkese harekete geçmesini öneriyor: "Herkes İçişleri Bakanlığı'na başvurarak kaydının olup olmadığını sorsun. Bakanlık Bilgi Edinme Yasası gereği, buna cevap vermek zorunda. Ardından bu kaydın silinmesini istesinler, gerekli görürlerse tazminat davası açsınlar."
"Milyonlarcamız fişlenmiş durumda"
1988 bilgilerine göre, 4,8 milyon kişi GBT'yle fişlenmiş durumdaydı. Ballıkaya Çelik aradan geçen 21 yılda bu sayının kat be kat artmış olacağını hesaplıyor. (TK)
