Fotograf: Diyarname
Pirtûka Şêrko Bêkes, helbestvanê navdar ê Kurd a bi navê "Niha Keçek Niştimana Min e’ ji şêwezarê soranî bo kurmancî hatiye wergerandin. Pirtûk li Silêmanî hatiye belavkirin.
Li gor nûçeya Rojnewsê Mesûd Zîlan pirtûk kiriye kurmancî û ji bo nasandina pirtûkê li Silêmanî merasimek hatiye li dar xistin.
Merasîm ji aliyê Ofîsa Nivîskarên Kurd ya Şaxa Silêmaniyê ve hatiye pêkanîn û gelek kes beşdarê merasîmê bûne û Mesûd Zîlan pirtûk ji bo beşdaran îmze kiriye.
Zîlan li ser kurmancîkirina pirtûkê wisa gotiye: “Şêrko Bêkes helbestvanekî mezin ê gelê me ye û li çar parçeyên Kurdistanê tê naskirin. Helbestên wî ji bo gelek zimanên cîhanî hatine wergerkirin. Min jî xwest vê pirtûkê wergerînim.”
Zîlan daye zanîn ku ew plan dike di dema pêş de 2 pirtûkên din ên Şêrko Bêkes bikin kurmancî.
Derbarê Şêrko Bêkesî de
Di 2ê gulana 1940î de li taxa Goyjeya Silêmaniyê hatiye dinê. Lawê helbestvanê navdar Faiq (Fayeq) Ebdilla Bêkes û Şefîqe Seîdî Westa Hesen bûye. Wî xwendina xwe ya bingehîn û navîn li Silêmanî û Bexdayê temam kiriye.
Bêkes ji 17 saliya xwe ve dest bi nivîsandina helbestan kiriye û cara pêşîn helbestên xwe di kovara Jîn li Silêmaniyê belav kirine. Li Bexdayê zanîngeh jî qedandiye û pirtûka xwe ya yekem a bi navê Tirîfey hellbest jî dîsa li vî bajarî di sala 1968an de çap kiriye. Di sala 1969an de pirtûka wî ya duyem jî derxistiye.
Di navbera salên 1965-1987an de pêşmerge bû û di heman demê de jî li radyoya bi navê Dengê Şoreşê kar kiriye.
Di serê sala 1970î de di nava tevgera "Ruwange" de cîh digire. Ev tevger ji bo helbesta kurdî rêyeke nû vedike û helbesta nûjen derdikeve holê. Bi vê beyannameyê di her hêlê de bêhna jiyana kurdî ket helbesta kurdî. Bi tevî nivîskar û helbestvanên kurd Husên Arif, Celal Mîrza Kerîm û Kakemem Botanî kovareke bi navê Rwanya derxistin.
Şêrko Bêkes di sala 1984an de beşdarî serhildana li başûrê Kurdistanê bû, careke din li çiyayên Kurdistanê dikeve û dibe pêşmerge. Di 1986an de ber bi derveyî welêt wek penaber çû Îtalya û Swêdê. Li Swêdê bû endamê Komeleya Nivîskarên Swêdê û PENa Swêdî.
Şêrko Bêkes di 4ê Tebaxa 2013an de li nexweşxaneya Karolinska ya Stockholma paytexta Swêdê ji ber nexweşiya penceşêra pişikan çûye ser dilovaniya xwe. Şaîrê gewre yê kurd ku di 73 saliya temenê xwe de bû, li Parka Azadî ya Silêmaniyê hatiye binaxkirin.
Berhemên wî
Heya niha 20 pirtûkên wî yên helbestan hatine çapkirin. Pirtûkên wî bi gellek zimanan wek yewnanî, tirkî, erebî, îngîlîzî, fransî, almanî û swêdî hatine wergerandin.
Bi soranî
- Tirîfey hellbest (1968), dîwana helbestan, Îraq.
- Kawey Asinger (1971), dastaneke helbestî ya ser şanoyê, Îran.
- Min tînuyetîm be gir eşkêt (1973), dîwan.
- Askîm (1976).
- Kazîwe (1978), dîwana kurteşiîran.
- Rûbar (1986), dîwana çîrokşiîran.
- Kursî (?).
- Êsta kiçêkî nîştimanime (?).
- Keşkollî pêşmerge (?).
- Dall (1989), çîrokeşiîr, Swêd.
- Derbendî pepûle (1991), Swêd.
- Dîwana Şêrko Bêkes, I (Sara, 1990), Swêd.
- Dîwana Şêrko Bêkes, II (1992), Swêd.
- Dîwana Şêrko Bêkes, III (1995), Swêd.
- Mêrgî zam, mêgî hetaw (1996), Swêd.
- Xaç u mar u rojjimêrî şaîrê (1997), romaneşiîr, Swêd.
- Bonname (1998), helbest, Kurdistan.
- Çirakanî ser Helemût (1999), helbest, Kurdistan.
- Piyawî la darsew (2001), helbest, Kurdistan.
- Qesîdey rengdan (2001), helbest, Kurdistan.
- Ezmûn 1985-2000 (2001), Kurdistan.
- Jîn u baran (2001), helbest, Kurdistan.
- Xom ew wextey balindem! (2002), helbest, Kurdistan.
- Kukuxîtiya bizêweke (2003), helbest, Kurdistan.
- Espêk le perrey gullalle[2].
Helbestên bijartî yên Şêrko Bêkes (Mil, Pilûrey x Zayelle : "Çiwar biray qurbanî leyek mallî Kerkûkda!", Adan û hwd) di salên 2010-2011an de li kovara Rexney Çawdêr jî derketin.
Wergerên ji bo kurmancî[
- Gulbijêrek ji helbestên Şêrko Bêkes (1991).
- Ji nav şiîrên min (1995/2001). Wergêr: Rûken Bagdu Keskin û Bedran Hebîb. Avesta. Helbestên bijartî ji dîwana Şêrko Bêkes in.
- Dev ji min berde ez dixwazim biçim (2007). Belki.
- Hemû helbest (2012). Wergêr: Sîrwan Rehîm û Muhsî Ozdemîr. Ronahî, Amed.
(AY)
*Çavkanî: Rojnews
