Pete Seeger: Obama'nın Sahnesinde 90 Yıllık Muhalefet

İsimlerini tüm dünyanın bildiği şarkıcılar, film yıldızları ve 500 bin kişiyle birlikte Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) ilk siyah başkanı olacak Barack Obama'nın yemin töreni öncesi Washington'da düzenlenen kutlamada sahne alanlardan biri de muhalif folk şarkıcısı Pete Seeger'dı.

Bugün 90 yaşında olan Seeger, "This land is your land" (Bu topraklar sizin toprağınız) şarkısını söyledi. Soğuk havaya rağmen bir gömlekle çıktığı sahneyi doldurdu. Bundan 50 sene önce "kızıl" olduğu için televizyona çıkması yasaklanmış, yargılanmış, mahkum edilmişti.

O sahnedeyken, söz verdiği "değişim"in getirdiği beklentilere cevap vermek üzere başkanlığı devralmaya hazırlanan Obama, yine 45 yıl önce Martin Luther King Jr.'un "Bir hayalim var" diye başlayan konuşmasını yaptığı alanda toplananları izliyordu.

Pete Seeger

Folk şarkıcısı, şarkı yazarı, barış ve emek aktivisti Seeger 1919'da New York, Patterson'da doğdu. Annesi kemancı, babası da University of California at Berkeley'de müzik profesörüydü ve şiddet karşıtlığı nedeniyle oğlu doğmadan bir sene önce ayrılmak zorunda kalmıştı.

13 yaşında New Masses dergisine üye olmuştu; gazeteci olmak istiyordu ve kahramanları o dönem sosyal meseleleri öne çıkararak yeni bir gazetecilik biçimi (muckraking) ortaya çıkaran Lincoln Steffens ve Mike Gold'du. Steffens'in sovyetler Birliği'ni ziyaret ettikten sonra "Geleceğe gittim ve işe yaradığını gördüm" dediği tarihe geçmiştir. Seeger, 17 yaşında Genç Komünistler Ligi'ne (YCL) katıldı.  

1936'da bir festivalde beş telli banjoyu ilk kez gördü ve hayatı değişti. Harvard'da iki sene okuduktan sonra 1938'de bıraktı. Sonraki iki yıl Amerikan Folk Müziği Arşivleri'nde çalışırken bu janrın önemli isimlerini araştırdı.

3 Mart 1940'da –daha sonra modern folk müziğin başlangıcı olarak nitelenecek bir tarihte göçmen işçiler için düzenlenen bir dayanışma konserinde Seeger, Woodie Guthrie'yle tanıştı.

Sendikalaşma, dini ve etnik çoğulculuk gibi meseleler üzerine şarkılar yazan the Almanac kolektifinin kurucuları arasında yer aldı.

Amerika'nın II. Dünya Savaşı'na girmesiyle birlikte the Almanacs popülarite kazandı. Başlangıçta Franklin Roosevelt'in askere alım kararlarının karşısında savaş karşıtı bir duruş sergilediler. O dönem siyahların savunma fabrikalarında çalışmasına izin verilmiyordu. Buna karşı Washington'a düzenlenecek büyük bir yürüyüş, başkanın geri adım atmasıyla geri alındı.

Hitler'in Sovyetlere girmesiyle her şey değişti. Seeger o dönemde yazdığı ünlü "Sevgili Bay Başkan" şarkısında şöyle diyordu:

"Sevgili bay Başkan/Geçmişte hep aynı fikirde olmadık, biliyorum/ Ama şimdi bu önemli değil/ Şimdi bay Hitler'i tepelememiz gerekli, ve bu olana kadar/ diğer işler bekleyebilir."

"Savaşmak istememin sebebi" diyordu Seeger "Burada her şeyin yolunda olması değil. Aksine, daha iyi bir Amerika, daha iyi okullar, daha iyi işler için zamana ihtiyacımız var."

Fakat 1942'de Seeger askere alındığında, karşıtları daha önceki şiddet karşıtı şarkıları öne sürmeye devam etti ve FBI da onun hakkında kalın bir dosya tutmaya başlamıştı.   

Askerden sonra Halkın Şarkıları adlı bir girişimin içinde oldu. İlerici Parti'nin başkan adayı Henry Wallace'la 1948'de Güney eyaletlerinde yaptığı gezide sendikal hareket ve işçilere yönelik umudu geriledi. Girişim dağılırken Seeger da o dönem yaşanan tartışmaların ardından 1950'ye gelirken Komünist Parti'den ayrıldı.

Seeger, 1955'te Amerika Karşıtı Aktiviteler Komistesi'ne ifade vermeye çağırdı ama siyasi görüşleri üzerine açıklama yapmayı reddetti. Dönemin komünizm karşıtı cadı avının hedeflerinden biri oldu. Televizyona çıkması yasaklandı. İfade vermeyi reddettiği için cezalandırıldı; daha sonra bu dava usul yönünden düşünce kurtuldu.

1960'larda Seeger Vietnam savaşına karşı mühalefetin içinde yer aldı. Dönemin başkanı Lyndon Johnson'un savaş yanlısı politikalarını alaya alan şarkılar söyledi. Banjosunun üzerine "Bu alet nefreti kuşatır ve teslim olmaya zorlar" yazıyordu. "We Shall Overcome", Amerika'da eşitlik için mücadelenin marşı haline geldi.

1966'da kurucuları arasında yer aldığı Hudson nehrinin temizlenmesi için eyleme giden bir dernekle çevre ve ekoloji alanında da çalışmalara destek verdi. 1970'ler ve 80'lerde birçok dayanışma konseri verse de esas olarak çevre meselelerine eğildi.(EÜ)

* Bu yazıda Seeger adına kurulmuş internet sitesinden ve wikipedia'dan yararlandık.