Greenpeace Türkiye, pestisit analizlerinin kamuoyuyla açıklanması amacıyla yaptığı bilgi edinme başvurusunun reddine karşı açtığı davayı kazandı.
Ankara 5. İdare Mahkemesi’nin 28 Ekim 2025 tarihli kararı, pestisit kalıntı sonuçlarının gizlenmesini hukuka aykırı bularak işlemin iptaline hükmetti.
Karara göre Tarım ve Orman Bakanlığı, 2022–2024 arasında gerçekleştirdiği toplam 246 bin 946 pestisit denetiminin sonuçlarını kamuoyuyla paylaşmak zorunda.
Mahkeme; denetlenen ürün ve numune sayıları, tespit edilen uygunsuzluklar, mevzuat limitlerini aşan değerler ve alınan önlemler gibi bilgilerin Bilgi Edinme Hakkı Kanunu’nun istisnaları kapsamında değerlendirilemeyeceğini belirtti.
Greenpeace Türkiye, bu karar doğrultusunda Bakanlığa yeniden başvurarak verilerin gecikmeden kamuoyuna açıklanmasını talep etti.
Her 3 gıdadan 1’i mevzuata uygun değil
Bu karar, Greenpeace Türkiye’nin Ekim 2024’ten bu yana sürdürdüğü, Tarım ve Orman Bakanlığı’nı pestisit analizlerini paylaşmaya çağıran “Zehir Etme” kampanyasının önemli bir kazanımı niteliğinde.
Kampanya kapsamında yayımlanan “Pestisitler ve Çocuklar” raporu analiz edilen her 3 gıdadan 1’inde mevzuata uygunsuzluk tespiti içeriyordu. Kampanyaya imza verenlerin sayısı Kasım 2025 itibarıyla 50 bine ulaştı.
Greenpeace Türkiye, kampanya kapsamında 10 Aralık 2024’te Tarım ve Orman Bakanlığı’na başvurarak 2022–2025 sürecine ilişkin Kalıntı Eylem Planı’nın ve pestisit denetim sonuçlarının paylaşılmasını talep etti. Bakanlık yasal süre içinde yanıt vermeyince dava açıldı. Bakanlık, mahkemeye sunduğu savunmasında “pestisit analiz sonuçlarının kamuoyu ile paylaşılmasının kamuya bir faydası olmayacağını” öne sürdü, ayrıca sonuçların açıklanmasının “iç ve dış ticarette de olumsuz sonuçlara neden olabileceği düşünüldüğünü” kaydetti.
Greenpeace ise Bakanlık’ın gerekçelerinin geçersizliğine vurgu yaptığı cevaplarını içeren yeni bir dilekçeyi mahkemeye iletti ve duruşma talebinde bulundu. 28 Ekim 2025’teki duruşma sonucunda Mahkeme, Bilgi Edinme Hakkı Kanunu uyarınca bilgi verilmesi talebiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin kısmı iptal etti.
Greenpeace: Bakanlık karara derhal uymalı
Greenpeace Türkiye Direktörü Berkan Özyer, kararın Türkiye’de gıda güvenliği için önemli bir adım olduğunu belirtti. Tarım ve Orman Bakanlığı’nı kararı derhal uygulamaya koyarak pestisit analizlerini açıklamaya çağırdı:
“Mahkeme, Bakanlığın analizleri açıklamama gerekçelerinin hukuken geçersiz olduğunu açıkça ortaya koydu. Karar, kamu idaresinin düzenli olarak yürüttüğü denetim faaliyetlerine ilişkin bilgileri saklayamayacağı ve kamu yararını ilgilendiren konularda açık, denetlenebilir ve hesap verebilir olması gerektiği yönünde güçlü bir mesaj veriyor.
Pestisitler ve Çocuklar Raporunu paylaştıktan sonra Bakanlıktan gelen denetimlerin artırıldığı yanıtı olumlu bir gelişmeydi. Son gelişmenin ardından, Greenpeace Türkiye olarak hem mahkeme kararının uygulanmasını hem de idarenin pestisit denetim süreçlerini düzenli, açık ve hesap verebilir bir biçimde sürdürmesini talep ediyoruz. Zehir Etme kampanyamıza destek veren 50 bin kişiye teşekkür ediyoruz; birlikte bu mücadelenin sonuna kadar takipçisi olacağız.”
(HA)
