Ordu içinde arka arkaya gelen iddiaları bianet'e değerlendiren avukat Ergin Cinmen, askerler hakkında yürütülen yolsuzluk gibi askeri olmayan suçlarla ilgili soruşturma ve davaların adli yargıda sürdürülmesi gerektiğini söyledi.
"Askeri mahkemeler bağımsız olamaz" diyen Cinmen, "Adli yargının yapılanması ile ilgili problemler askeri yargıda kat be kat var. Kendi içinden çıkan yargıçların emekli de olsa komutanları hakkında bağımsız davranacaklarını söylemek çok mümkün değil" diye ekledi.
Alımlarda ihmal ve usulsüzlük, görevini kötüye kullanmak gibi iddialarla 18 yıla kadar hapsi istenen Emekli Oramiral Erdil'in davası sürüyor.
Eruygur ise, özel kuvvetler inşaatında usulsüzlük yapıldığı iddiasıyla açılan dava kapsamında soruşturulacak.
"AB'ye uyum askerin alanını daraltacak"
Türkiye'de askeri yargının alanının çok geniş olduğunu belirten Cinmen'e göre, bu durum Avrupa Birliği'ne (AB) uyum sürecinde hep karşımıza gelecek ve zorunlu olarak değişecek.
"Fakat en büyük direnç de bu alanda gösteriliyor. Cihet-i askeriye bu durumun değişmemesi için direniyor ve direnmeye de devam edecek ama eninde sonunda askerin etkinlik alanının AB standartlarına çekilmesi gerekecek."
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) benimsediği objektif ölçüte göre, Türkiye'de askeri yargı komutan etkisine maruz olduğundan, bağımsız ve yansız değil.
AİHM'e göre, askeri hakimlerin atanma ve sicil makamlarının askerlerden oluşması, askeri hakim ile komutan arasında organik ve işlevsel bir bağ bulunduğunun somut bir göstergesi.
Türkiye bu ve benzeri kararlardan dolayı 1999'da Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nden (DGM) askeri üyenin çıkarılmasını kabul etti fakat Cinmen, yapılması gereken birçok başka değişiklik olduğunu belirtti.
Ordu her yerde
Cinmen, askerlerin sadece yargıyla ilgili geniş bir alana sahip olmadığını; Ordu Yardımlaşma Kurumu (OYAK) ile ticarette, Milli Güvenlik Kurulu (MGK) ile siyasette etkinlik gösterdiklerini vurguladı.
27 Mayıs 1960 sonrasında bu durumun oluştuğunu söyleyen Cinmen "O günden bu yana, ağırlığı zaman zaman değişse de ordu hayatın birçok alanına müdahil oldu. Bu durum henüz çözümlenmiş değil" dedi.
1961'de "Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının yardımlaşma ve emeklilik fonu" olarak kurulan OYAK'ın 2003 yılı sonu itibariyle finans, çimento, otomotiv, gıda, kimya ve hizmet gruplarında faaliyet gösteren 40 şirket bulunuyor.
Cinmen "OYAK gibi bir kurumun varlığı dünyanın hiçbir yerinde kabul edilemez; hiçbir yerde yok" dedi.
Son günlerde ordu içerisinde yürütülen yolsuzluk soruşturmalarını herşeye rağmen olumlu karşıladığını belirten Cinmen'e göre "Herkes kendi içindeki pisliği temizlemeye çalışıyor" dedi.(EÜ/BB)
