Birinci Dünya Savaşı'nda yaşamını yitirenler asker ve siviller bugün Paris'teki Arc de Triomphe de l'Étoile (Zafer Takı) anıtının çevresinde düzenlenen törenlerle anılıyor.
Törenler için altmıştan fazla ülkenin devlet ve hükümet başkanları Fransa'nın başkenti Paris'te bir araya geldi.
Törenlerin ev sahipliğini Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron üstleniyor. Katılan ülke liderleri arasında ABD Başkanı Donald Trump, Almanya Başbakanı Angela Merkel, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da bulunuyor. Tören vesilesiyle ikili görüşmler yapılıyor.
Savaşta en az 20 milyon insan öldü
Öğleden önce Paris'te, öğleden sonra ise dünyanın çeşitli yerlerinde sembolik olarak çanlar çalındı. 1914-1918 yılları arasında süren savaş, 11 Kasım 1918 tarihinde Fransa'da, ateşkes ilan edildiğini duyurmak amacıyla çanların çalınmasıyla sona ermişti.
Birinci Dünya Savaşı'nda 20 milyon insan öldü ve 21 milyon kişi yaralandı. Toplam ölüm sayısı 9.7 milyon askeri personel ve yaklaşık 10 milyon sivili içeriyor. İtilaf Devletleri ya da Müttefik Devletler (Britanya, Fransa, Rusya, ABD...) 5,7 milyon asker kaybetti, İttifak Devletleri yada Merkezi Devletler (Almanya, Osmanlı İmparatorluğu ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu) ise 4 milyon asker kaybetti.
Ayırıntılı bilgi için: Centre Robert Schuman.org
"Barış Forumu"
Başbakan Merkel ile Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Paris'te "Barış Forumu" etkinliğinin açılışını gerçekleştirecek. Macron'un da katılacağı ve üç gün sürecek tartışma etkinliğinde barış, çevreyi koruma ve kalkınma yardımları gibi konular masaya yatırılacak. Hafta sonunda kentteki güvenliği sağlamak amacıyla yaklaşık 10 bin kişi görev yapacak.
Fransa ve Almanya liderleri ilk kez ateşkes anıtında
Merkel ile Macron, Cumartesi günü (10 Kasım 2018) Compiègne kentindeki ateşkes anıtını ziyaret etti. Böylece tarihte ilk kez bir Alman Başbakan ile Fransız Cumhurbaşkanı alanı birlikte ziyaret etmiş oldu. Ziyaret sırasında açıklamalarda bulunan Merkel, "Bugün yalnızca bir uyarı değil, aynı zamanda teşvik niteliği taşımaktadır" dedi.
Törenlere katılan tüm liderler törende barış mesajı vermek amacıyla, sembolik olarak omuz omuza fotoğraf çektirecek.
Barış için bir aradalar ama...
Ülke liderleri tören vesilesiyle ikili görüşmeler yapıyor. Törenler barışı tesis etmek için düzenlenmiş olsa da bu görüşmelerde savaş ve askeri güç meseleleri konuşuluyor.
Örneğin Macron ile Trump’ın Fransa yerel saatiyle 11.00’de Elysee Sarayı’nda yaptığı görüşmede Suriye savaşı gündem maddelerinden biriydi.
İdlib
Amerika’nın Sesi’nin haberine göre İdlib’de ateşkesin sağlanmasında Türkiye’nin desteklenmesi konuşuldu. Diğer konu ise IŞİD’e karşı savaşta Kürt güçlerinin de desteklemeye devam edilmesiydi.
Suudi Arabistan ve Yemen
İkili arasındaki diğer konu Suudi Arabistan’ın Yemen’e karşı yürüttüğü askeri operasyonlardı. Suudi Arabistan Mart 2015’te bombardıman uçaklarıyla başladığı saldırıları sürdürüyor. İkili görüşmeden sızan bilgilere göre gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın Türkiye’de öldürülmesi konusunun aydınlatılması ve bu cinayet üzerinden yapılacak baskının Suudi Arabistan’ın Yemen politikasında yumuşama için kullanabileceği konuşuldu.
İlginç olan ayrıntı ise şu: Suudi Arabistan’ın Kaşıkçı cinayetindeki suçu ve Yemen’e gösterdiği saldırganlık ile bu ülkeyle olan silah anlaşmalarının doğrudan ilişki kurulmamasıydı. Yani Macron-Trump görüşmesinden Suudi Arabistan’a silah satışının durdurulmasına dair bir anlaşma çıkmadı.
TIKLAYIN - Suriye İçin Dörtlü Zirve: Silah İhraç Eden Ülkeler Çözümü İster mi?
"Özerk Avrupa ordusu"
Dünya barışının tesis edilmesi konulu törenler öncesi yapılan görüşmede savaşa yönelik diğer konu ise Macnron’un “özerk Avrupa ordusu” kurulması önerisiydi. Macron’un bu konudaki görüşü şöyle “Avrupa’nın daha fazla güvenlik kapasitesine sahip olması dünyanın güvenliği için olumlu bir durum”. Bu yaklaşımın özeti şu “barış için daha çok silahlanma”.
Maçron 6 kasım Salı günü Europa 1 radyosunda yayınlanan konuşmasında, "Gerçek bir Avrupa ordusu kurulmadan Avrupa'nın kendini Çin, Rusya ve hatta ABD'ye karşı savunamayacağını söylemişti. Trump bu açıklamaya Twitter hesabından "Bu çok rencide edici. Avrupa önce kendi üzerine düşen payı NATO'ya ödemeli diyerek" yanıtlamıştı.
İkili görüşme sonrası basın toplantısında ise iki liderin NATO harcamaları için anlaştıkları duyuruldu.
Trump, Erdoğan'la yemekte konuştu
Törenler öncesi Trump’ın Erdoğan’la görüşeceği Türkiye basınına yansımıştı. İki lider dün akşam düzenlenen yemekte görüştü.
Bu arada Trump kötü hava koşullarını öne sürerek Birinci Dünya Savaşı’nda hayatını kaybeden askerlerin yattığı mezarlığa yapacağı ziyareti iptal etti. Bu karar hem kendi ülkesinin hem de uluslararası medyada eleştiri konusu oldu. Fransalı barış yanlılarının Trump’un Paris ziyaretini protesto edeceği haberlerinin bu iptal kararında etkili olup olmadığı da tartışılıyor. (HK)
Kaynaklar: Euronews, Deutcshe Welle, BBC, Reuters.
