Birleşmiş Milletler (BM) İklim Zirvesi'nin (COP24) yapıldığı Polonya'nın Katowice kentinde iki hafta önce 1.5C raporunun ortaya koyduğu "12 yılımız kaldı" uyarısıyla başlamıştı.
Paris İklim Anlaşması'nı detaylandıracak Kurallar Kitabı uzun süren uyuşmazlıklar sonunda onaylandı. Türkiye'nin durumunda ise bir değişiklik olmadı.
İklim Zirvesi'ne İsveçli aktivist Greta Thunberg'in liderleri uyardığı "Size yalvarmaya gelmedik" konuşması ve öğrencilerin Cuma günü yaptığı okul grevindeki Michael Jackson'ın "They Don't Really Care About Us" (Bizi Gerçekten Umursamıyorlar) şarkısıyla yaptığı pretosto damga vurdu.
TIKLAYIN - Greta'nın Çağrısıyla Birçok Şehirde Okul Grevi Yapıldı
Paris Kurallar Kitabı'nda ise şu şartlarda anlaşıldı:
- Paris İklim Anlaşması'nı imzalayan ülkeler, 2020 yılına kadar yeni ve daha iddialı iklim planlarını sunmak konusunda uzlaşmaya vardı.
- Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin Eylül 2019'da iklim değişikliği konusundaki özel toplantıda, bu konudaki ilerlemeleri denetlemesi kararlaştırıldı.
- Paris Anlaşması'nın Kural Kitabı'nın 2020 yılından itibaren yürürlüğe girmesi konusunda anlaşıldı.
- COP25'in Şili'de, COP öncesi toplantının ise Costa Rica'da yapılmasına karar verildi.
- Türkiye'nin talebi ise kabul görmedi, Türkiye 1.5C Derece Raporu'na atıfta bulundu.
- Kural Kitabı'nın dışında, ülkeler aynı zamanda 2020 yılına kadar mevcut iklim hedeflerini içeren Ulusal Niyet Katkı Beyanı belgelerini yenilemek konusunda da anlaştılar.
- Bu yenilenmiş hedefleri sunmak için Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin 2019 yılında iklim konusunda özel düzenleyeceği zirvede bir araya gelmeye de karar verdiler.
Kural Kitabı ile birlikte 2020 öncesi iklim hedeflerini yenileme kararı, küresel düzeyde sera gazı emisyonlarını azaltmak için çok önemli bir adım olarak kabul ediliyor.
Bilimsel araştırmalar, sera gazı emisyonlarının tekrardan artışa geçtiğini gösterirken, IPCC Raporu iklim değişikliğini Paris Anlaşması hedeflerine uygun olarak 1.5 Derece hedefini tutturabilmesi için sadece 12 yıl kaldı.
Türkiye'nin durumu çözümsüz kaldı
İklim Zirvesi'nde Türkiye, COP24'e EK-1'den çıkma talebine gelmiş, bu talebe karşı Başkanlık Avrupa Birliği adına Fransız Büyükelçi Bridgette Collet'in ikili görüşmeler ile sorunu çözüme kavuşturmak için görevlendirilmişti.
Collet, konuşmasında tarafların uzlaşamadığını iletti. Bu talebe özellikle kalkınmakta olan ülkelerden itiraz geldiği belirtiliyor.
Bunun dışında ise Türkiye, ilk defa kamuoyu önünde 1.5 C Derece Raporu'na atıfta bulundu. COP24'te konuşma yapan Türkiye Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum "IPPC'nin 1.5C Derece Raporu, iklim değişikliği eyleminin aciliyetini ortaya koyuyor" dedi. Ancak Türkiye Paris İklim Anlaşması'nı imzalamadı.
Ülkelerin niyet beyanları güncellendi
- Kosta Rika Ulusal Niyet Beyanını (NDC) 2020 yılına kadar yenileneceğini duyurdu.
- Maldivler ise 2019 yılında yeni NDC sunacak.
- Şili, kendi NDC'si içi çalışmalara başladığını duyurdu.
- Ukrayna, 2020 yılı itibari ile NDC'sini revize edeceğini duyurdu.
- Vietnam, 2019 yılı başında yeni NDC'sini sunacağını ifade etti.
- Norveç 2020 yılı başına kadar iklim hedeflerini arttıracağını duyurdu.
- Katar da yeni NDC yaptığını duyurdu
- Lübnan 2020 öncesinde NDCsini yenileceğini ifade etti.
Finansman taahhütleri
Adaptasyon Fonu: COP24 öncesi toplam taahhüt miktarı 538 Milyon Dolardı. COP24 sırasında bu rakama 129 Milyon dolar daha eklendi.
En büyük taahhüdü Almanya 70 milyon Euro ile yaparken, Italya 7 milyon, Fransa 16 Milyon, AB Komisyonu ise 10 Milyon taahhüt etti.
Yeşil İklim Fonu: COP24 ile beraber yeşil iklim fonuna yapılan katkılar 10.3 Milyar Dolar seviyesine yükseldi. Almanya ve Norveç kendi katkılarını, bir sonraki döngüde iki katına çıkaracağını ifade etti.
Böylece, Almanya'nın toplam katkısı 1.5 Milyar Euro, Norveç'in toplam katkısı ise 516 milyon dolar seviyesine çıkmış oldu.
Az Kalkınmış Ülkeler Fonu: COP24 sonu itibari ile bu fonun büyüklüğü de 1.33 Milyar Dolar seviyesine ulaştı. COP24 sırasında fona en büyük katkı, 5.5 Milyon dolar ile İsveç'ten geldi.
Deklarasyonlar
İklim değişikliğinden en çok etkilenen 48 ulusun oluşturduğu En Kırılgan Ülkeler Forumu, küresel eylemi arttırmayı talep eden ve ülkelerin iklim planını 2020 yılına kadar yenilemeye çağıran çağrısını tekrarladı.
Gelişmekte olan Pasifik Küçük Ada Devletleri "iklim değişikliği ile mücadeleyi arttırmanın aciliyeti hakkında bir deklarasyon yayınladı. Metinde OECD üyesi ülkelerden 2030 yılına kadar kömürü terk etmeleri talebinde bulunuldu.
COP24'deki bazı adımlar: FIFA'dan emisyon grubu
- 32 trilyon ABD doları değerinde varlık yöneten 415 yatırımcı Polonya'daki BM İklim Konferansı'nda yayımladıkları bildiride, tüm hükümetleri "Paris Anlaşması emisyon azaltım hedeflerinin gerçekleştirilmesi için, ulusal katkı beyanlarını 2020'ye kadar hazırlamaya çağırdı. Bildiride ülkelerden iklim taahhütlerini arttırmaları da isteniyor.
- Beş banka (ING, BBVA, BNP Paribas, Standard Chartered and Société Générale) porfolyolarındaki kredilerin iki derece ile uyumunu denetleyeceğini taahüt etti. Bu bankalar toplamda 2.4 Trilyon Euro krediyi yönetiyorlar.
- Dünyanın en büyük gemicilik şirketi Maerks 2050'de sıfır emisyon dedi. Amerikan Enerji devi Xcel Enerji 2050'de sıfır emisyon şirket olacağı sözünü verirken, IKEA 2016 yılına göre 2030 yılında en az yüzde 80 azaltım hedefi verdi.
- Dünya Bankası 2021-2025 arasında 200 milyar dolar ile iklim eylemine yatırımlarını iki katına çıkaracağını duyurdu.
- FIFA ile Uluslararası Olimpiyat Komitesi'nin de aralarında bulunduğu 17 büyük spor kurumu Spor İklim Eylem Çerçevesi'ni duyurdu, bu kapsamda emisyon azaltımı için çalışma grupları 2019 yılında kurulacak.
(PT)
