Li Parka Newrozê ya navçeya Rezan a Amedê bi dirûşma “Rêbertiya Azad Civaka Demokratîk” Newroz tê pîrozkirin.
Siyasetmedara Kurd Sebahat Tuncel, Parêzerê Buroya Hiqûqê ya Sedsalê Ozgur Faîk Erol, Hevseroka Partiya Herêmên Demokratîk (DBP) Çîgdem Kiliçgûn Uçar û Hevserokê Partiya Wekhevî û Demokrasiyê ya Gelan (DEM Partî) Tuncer Bakirhan beşdarî pîrozbahiyê bûn.
"Newroz pîroz be birêz Ocalan"
Hevserokê Giştî yê Partiya Wekhevî û Demokrasiyê ya Gelan (DEM Partî) Tûncer Bakirhan di Newroza Amedê de wiha got:
“Pûsûlaya Rojhilata Navîn îro di Newroza Amedê de lê dide. Îro ne tenê li Rojhilata Navîn, li hemû cîhanê çav li qad û Newroza Amedê ye. Ji ber ku Amed Newroz e, Newroz Amed e. Tu Newroz î. Em cejna Newrozê ya birêz Ocalan ê ku gelê Kurd veguherand gelê Newrozê, pîroz dikin. Newroz pîroz be birêz Ocalan.
Banga 27'ê Sibatê ya birêz Ocalan, ji bo Tirkiyeyeke ku ti gel li van xakan neyê hiştin û her kes lê wekhev û azad be, bangek e. Me destê xwe daye kesên ku destê xwe dirêjî aştiyê dikin û milê xwe jî daye kesên ku mil dane milê me û em ê vê yekê bidomînin. Birikandina dîrokî û feraseta hevpar a têkiliyên Tirk-Kurdan dikare hemû rê li ber siberojeke demokratîktir nîşanî me bide. Em ne ji derve li çareseriyekê digerin, lê belê di paşeroja hevpar a Tirk û Kurdan de û biryardariya wan a ji bo avakirina siberojê bi hev re ne. Bi pêçandina birînên berê bi hev re em dikarin pêşerojê bi hev re ava bikin. Werin em bi hev re di vê rêyê de bimeşin.
Biryara me, helwesta me zelal e. Em bi milyonan, aştiyê dixwazin, wekheviyê dixwazin, em civakeke demokratîk dixwazin. Binêrin bi milyonan mirov li qada Newroza Amedê aştî û çareseriya demokratîk dixwazin. Divê her kes peyama qadên Newrozê baş bixwîne. Meydanên Newrozê vexwendina peymana aştiyê ya sedsalê ye. Divê Tirkiye bi Kurdên li derveyî sînorê xwe dijîn re bibe xizmatî, ne dijmin.
Gelên Tirkiyeyê yên hêja; demokrasî, hiqûq û aştî rêya mecbûrî ya xelasiyê ye. Wateya bêhnstandinê çi be, avakirina zemîna siyasî û hiqûqî jî ewqas jiyanî ye. Heke her du alî jî gavan biavêjin, dê civak ji pêvajoyê bawer bike. Bawerî, hêvanê pêkvjiyanê ye. Serkeftina vê pêvajoyê, girêdayî nûjenkirina têkiliyên Kurd-Tirkan a li ser bingeha wekhevî û demokratîk bibe.
Têkildarî vê pêvajoyê em her tim ji aliyê erênî ve lê dinêrin. Em bang li îktîdar û dewletê dikin ku aliyê vala yê îskanê tije bikin. Aştî, ne meseleya têkçûn-têkbirinê ye. Aştî, bihara herî xweşik e ku hemû kes serdikeve. Em destûrê nedin ku ev bihar veguhere zivistanê. Em 85 milyon welatî xwedî li banga Aştî û Civaka Demokratîk derkevin.
Gelên hêja yên Tirkiyeyê; nêzikatiya Tirkiyeyê ya înkarker, yekperest û dij-demokratîk a li dijî gelan, bû sedem ku Tirkiye sedsalan winda bike. Bi xwe re xizanî û birçîtî anî. Bi banga sedsalê re berê me dîsa zivirî pêşerojê û me saetên xwe li ber aştiyê girt. Nifteya ku dê deriyê aştiyê veke, çareseriya pirsgirêka Kurd û Tirkiyeya demokratîk e. Rêgeha çareseriya pirsgirêka Kurd jî Banga Sedsalê ya birêz Ocalan e. Nabe ku êdî çareseriya vê pirsgirêkê were taloqkirin.
Ji ber ku li herêmê em di nava senaryoya qiyametê de ne. Rêya xelasiya ji vê qiyametê jî tifaqa Kurd-Tirkan a li ser bingeha demokrasî û wekheviyê ye. Lewma em careke din dibêjin; siyaseta xelet me ber bi cihê rast ve nabe. Rêgeha me, dê me ber bi komareke demokratîk ve bibe. Heval û rêhevalên hêja; binêrin, hemû rêyên dizanin dê ber bi ku de biçin vekirî ne. Em rêya xwe dizanin. Nirx û evîna me ya aştiyê rêya me diyar kir. Rêya me, rêgeha me ber bi Komara Demokratîk ve diçe. Cewhera rêya me jî bi Banga 27’ê Sibatê xwe rave kir. Di siyasetê de em li cem edalet, demokrasî, wekhevî û nirxên azadiyê ne. Rêya me, Rêya Sêyemîn e ku ber bi demokrasî, wekhevî û azadiyê ve diçe. Bi ruhê Newrozê, bi baweriya Kawa û bi cisareta Mazlum em ê meşa xwe bidomînin. Dawiya vê rêyê jî aştî ye, demokrasî û azadî ye. Ev sed sal in ev xak bi hesreta aştiyê dijî. Niha dema bihîstina dengê wê aştiyê ye û dema qîrîna wî dengî ye. Dema wê hatiye ku em aştiya li asoyê xuya dike bînin van xakan.”
Peyama Barzanî ya ji bo Newroza Amedê: Hêvî dikim ku Ocalan azad bibe
“Hûnê rêya aştiyê çawa vekin”
Sebahat Tuncel di Newroza Amedê de bang li îktîdarê kir û got: “Rêya siyaseta demokratîk vekin.” Tuncel, wiha domand: “Em dixwazin Serok Apo li vir bibînin.”
Pîrozbahiya Cejna Newrozê ya Amedê li Parka Newrozê ya li navçeya Rezanê ya Amedê bi coşeke mezin û bi beşdariya sed hezaran kesan didome. Aktîvîsta TJA’yê Sebahat Tuncel di pîrozbahiyê de axivî.
Tuncel, wiha got:
“Silav ji Serok Apo re. Em bi hev re ji Îmraliyê re bibêjin ‘Newroz pîroz be’?” Girseyê jî bi yekdengî got ‘erê.” Sebahat Tuncel bal kişand ser banga dîrokî ya Abdullah Ocalan û got: “Birêz Abdullah Ocalan peyamek da gelê Kurd û gelên Rojhilata Navîn. Ji dewletê re got; ‘Ez dikarim pirsgirêka Kurd ji zemîna şer derbasî zemîna hiqûqî bikim.’ Bang li civakê kir; ‘Divê mirov her tiştekî ji dewletê hêvî neke. Em ê civaka demokratîk ava bikin.’ Ji wê rojê heta niha ji bo çareseriya demokratîk û aştiyane ya pirsgirêka Kurd hêviyek çêbû. Di demeke gel bi vê hêviyê dijî, dewletê berpirsyartiya xwe bicih ne anî. Tecrîd hêj didome. Hêj mercên azadiyê yên birêz Ocalan nehatine amadekirin. Hûn ê rêya aştiyê çawa vekin? Vekirina rêya aştiyê berpirsyartiya dewletê û avakirina civaka demokratîk jî berpirsyartiya me ye.”
Di vê mijarê de tu gav nehatine avêtin. Qada siyaseta demokratîk tê tengkirin. Îmamoglû binçav kirin. Kî qala aştî û azadiyê dike, bi girtin û tundiyê gefan dixwin. Em ê çawa aştiyê bikin? Em îktîdarê hişyar dikin. Pêşiya siyaseta demokratîk vekin. Azadiya gelê Kurd azadiya birêz Ocalan e. Karê me hêsan nîne. Lê em ê bi ser kevin. Me heta niha her tişt bi berxwedana xwe bi ser xist. Careke din berxwedêran silav dikim.”
“Têkoşîna azadiyê ya jinan, têkoşîna azadiyê ya gelê Kurd e. Lê em li dijî pergala mêrsedest jî têdikoşin. Heta ku jin azad nebin dê civak jî azad nebe. Lewma li her devera cîhanê dengê ‘Jin, jiyan, azadî’ bilind dibe. Ev dirûşm, felsefeya azadiyê ye. Em rêhevalên xwe yên jin ên di rêya azadiyê de dimeşin silav dikin. Jin, dê ji bo vekirina rêya azadî û aştiyê ya birêz Ocalan li ber xwe bidin. Em dixwazin Serok Apo li vir bibînin. Em dixwazin li ser Sûrên Amedê bibînin. Weke Kurd, em hemwelatiya wekhev dixwazin. Weke Elewiyan em hemwelatiya wekhev dixwazin. Dixwazin bi gelên Rojhilata Navîn re wekhev û azad bijîn. Em we tevan vecdixwînin têkoşîn û berxwedanê.”
Li Amedê pîrozbahiya Newrozê dest pê kir
“Tenê bi axavtinê hûn nikarin bi pêş bikeve”
Hevseroka Giştî ya DBP’ê Çîgdem Kiliçgun Uçar di Newroza Amedê de axivî û got: “Hewceyî bi mewzûata nû heye. Pêdivî bi azadiya birêz Ocalan heye.”
Çîgdem Kiliçgun Uçar got:
“Em ê bi hev re civaka demokratîk ava bikin. Ji 27’ê Sibatê heta niha li Rojhilata Navîn hevkêşeyeke nû heye. Birêz Ocalan tundiya li vî welatî ji qederbûnê derxist, netewe dewlet ji vebijêrkê derxist û rêyeke nû vekir. Di vê rêya nû de pêdivî bi siyaseta demokratîk û civaka demokratîk heye. Têkoşîneke me ya ku me tu caran dev jê bernedaye heye. Di bangekî wiha dîrokî de her kes li benda hev e lê birêz Ocaaln gavek avêt, rêyên girtî vekir û qilfeya neçareseriyê vekir. Bi banga xwe ya ji bo tevahiya gelên Tirkiyeyê kirî re got; ‘Werin bibin kirdeya vî karî û bi gelê Kurd ê li dijî tundî û înkarê bêdeng nemayî re bin. Em serdemeke nû ava bikin.’ Binêrin, ev meheke li cîhanê û Tirkiyeyê herî zêde li ser banga birêz Ocalan tê axaftin. Kesê herî zêde li ser tê axaftin, birêz Ocalan e. Lê yên naaxivin jî hene. Em nizanin ka îktîdar di vê mijarê de çi difikire. Bahçelî dibêje ‘Em bibiryar in, em ê paşve gavê nevaêjin.’ Hûn pêşve gavan naavêjin. Hûn bersiva banga 27’ê Sibatê nadin. Meseleyeke ewqas dîrokî tenê bi axaftinên ser kursiyan çareser nabin û pêş nakevin.”
“Dema mezinkirina banga birêz Ocalan û rêya azadiyê ye. Gelê Kurd li vir e. Banga Rêberê Gelê Kurd di dilê me tevan de ye. Ev pîrozbahî pîrozbahiyeke dîrokî ye. Ev pîrozbahî, pîrozbahiya guherandina qedera netewe-dewletê ye. Nîşan dide bê ka banga birêz Ocalan çiqasî xurt e.”
Weke gelê Kurd berê me li banga birêz Ocalan e. Em ê bi hev re vê bangê biparêzin. Dewlet û îktîdar, birêz Ocalan weke aktoreke dîrokî qebûl kir û divê ev pêvajo neyê pûçkirin. Bila kesek hesabên xelet neke. Gelê Kurd peyama xwe dide. Gelê Kurd mîna agirê Newrozê li ser pêya ye. Em ê bi hev re ruhê azadiyê yê Newrozê pêş bixin. Bila kesek hiqûqa ku bi têrî gelên Tirkiyeyê nake û em tê de cih nagirin neyîne. Pêdivî bi mewzûatên nû heye. Pêdivî bi azadiya birêz Ocalan heye. Heta birêz Ocalan azad nebe, bingeha avêtina gavên bicisaret jî nîne. Ev bang di mehekê de nehat nivîsandin. Encama keda bi dehan sala ye û em ê bi hev re biparêzin.”
(AY)
