*Keşmir'deki Hindistan askerleri. Fotoğraf: AA/ Arşiv.
Hindistan yönetimi bugün, Cammu Keşmir'e öteki eyaletlerden fazla özerklik tanıyan anayasanın 370. maddesinin kaldırıldığını duyurdu.
Düzenleme Keşmir'in, kendi kanunları yerine Hindistan yasalarına tabi olmak durumunda kalması anlamına geliyor.
Hindistan'ın bu hamlesini 'illegal' olarak tanımlayan Pakistan ise 'bütün seçeneklerin değerlendirileceği' açıklamasında bulundu.
"Statü tek taraflı değişmez"
Pakistan Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, bölgenin statüsünün Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararları ile korunduğu vurgulandı ve Hindistan'ın bu 'tek taraflı eyleminin' bölgenin statüsünü değiştirmeyeceği belirtildi.
Pakistan Cumhurbaşkanı Arif Alvi ise, Hindistan'ın Cemmu ile Keşmir'e özerklik tanıyan 370. maddesini değiştirmesini değerlendirmek üzere meclis üyelerini toplantıya çağırdı.
"BMGK kararlarına ve halkın isteğine aykırı"
Cumhurbaşkanlığı'nın Twitter hesabından yapılan paylaşımda şu ifadeler kullanıldı:
"Hindistan işgali altında bulunan Cemmu ve Keşmir bölgelerinin yasal statüsünün değiştirilmesi BMGK kararlarına ve bölge halkının isteklerine aykırıdır.
"Pakistan, Keşmir halkının taleplerine dayanan barışçıl bir çözümü destekleme konusundaki ısrarını sürdürüyor ve ihtiyaç olduğu takdirde Keşmir halkının yanında duracaktır."
India's attempt to further change status of Indian Occupied Jammu & Kashmir is against the resolutions of UNSC & against wishes of the Kashmiri people. Pakistan supports & insists on a peaceful resolution based on wishes of Kashmiri people & stands with them in their hour of need
— The President of Pakistan (@PresOfPakistan) August 5, 2019
Politik isimlere ev hapsi yapıldı.
Keşmir savaşlarının kısa tarihi
18. yüzyıl ortalarından beri İngiltere'nin sömürgesi altında olan Hindistan ve Pakistan'ın 1947’de bağımsızlıklarını kazanmalarının ardından iki ülke arasında dört savaş ve sayısız çatışma yaşandı.
1971 savaşı hariç, iki ülke arasındaki tüm bu savaş ve çatışmaların ana kaynağı Keşmir sorunuydu.
2. Dünya Savaşı sonrası İngiltere’nin planına göre, bölgede Müslümanların çoğunlukta olduğu bölgede Pakistan, Hinduların çoğunlukta olduğu bölgede ise Hindistan devleti kurulacaktı.
Keşmir, Cumnu, Haydarabad gibi prensliklerin hükümdarlarına topraklarını Hindistan veya Pakistan’a katma seçeneği verilmesine karşın, Hindistan da Pakistan da bu bölgelerde hak iddia ettiler.
1. Keşmir savaşı
1947’de Keşmir hükümdarı, Keşmir’in Hindistan’a bağlandığını ilan etmesine rağmen, Pakistan devleti, Keşmir nüfusunun çoğunluğunun Müslümanlardan oluştuğunu ileri sürerek bu anlaşmayı kabul etmedi ve iki ülke arasında 22 Ekim 1947’de savaş çıktı.
Savaş, BM’nin arabuluculuğunda 1 Ocak 1949'da imzalanan ateşkes anlaşmasıyla sona erdi. Ateşkes anlaşmasında referandum kararı alındı ancak referandum yapılmadı.
Hindistan ve Pakistan mücadele ederken, Çin 1959'lerde Doğu Keşmir'i, Aksai Chin diye bilinen bölgeyi aşama aşama işgal etti.
2. Keşmir savaşı
Hindistan ve Pakistan arasında Keşmir nedeniyle ikinci savaş 1965’te yaşandı. Pakistan askerleri, Cemmu ve Keşmir topraklarına asker göndererek ayaklanma başlattı.
Cemmu ve Keşmir, Hindistan’ın en kuzeyinde bulunan, büyük çoğunluğu Himalaya Dağları üzerinde bulunan eyalet olup Pakistan tarafından “Hindistan işgalindeki Keşmir” olarak adlandırılır.
Hindistan’ın da Pakistan’a karşılık vermesiyle yaşanan savaş beş hafta kadar sürdü, iki taraf da çok ağır zayiat verdi ama birbirlerine üstünlük sağlayamadılar.
3. Keşmir savaşı
İki ülke arasında Keşmir nedeniyle son savaş 1999’da yaşandı.
Bu savaş neticesinde Hindistan, Pakistan tarafından bozulan sınır hattını eski haline getirdi.
Keşmir'in Hindistan yönetimindeki kesiminde yaşayanların yüzde 60'ından fazlası Müslüman ve Hindistan'da çoğunluğun Müslüman olduğu tek eyalet.
(PT)
