"1908 ve Özgürlükler Mücadelesi" başlıklı ilk oturumda konuşan İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Serpil Çakır "Meşrutiyet öncesinde geleneksel, İslami ve ataerkillik içerisinde kurgulanan yaşamın Meşrutiyetle birlikte modern ataerkil bir hâl aldığını" söyledi.
Toplumsal Araştırma ve Eğitim Merkezi'nin (TAREM) düzenlediği "2008'den 1908'e Bakmak" sempozyumunda "1908'in Açtığı Yolda Kadınların Hak ve Özgürlük Mücadelesi" başlıklı bir sunum yapan Çakır II. Meşrutiyet dönemindeki kadın hareketini anlattı.
"Entelektüel hareketler 1908'de başladı"
TAREM Akademik Çalışmalar Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Sinan Alçın'ın açılışını yaptığı sempozyumun "1908 ve Özgürlükler Mücadelesi" ilk oturumunda konuşan Dr. Mete Tunçay "Merkezin baskılarına karşı ilk entelektüel hareketlerin bu dönemde başladığına"dikkat çekti.
Yrd. Doç .Dr. Fatmagül Demirel'in dönemin kitapları üzerinden Abdülhamit dönemindeki sansür ve özgürlükler sorununu anlattığı oturumda TAREM Tarih Çalışmaları Grubu'ndan Tutku Vardağlı "1908’e Giden Yolda İşçi Hareketleri: Selanik Vilayeti Tütün İşçileri" başlıklı bir sunum yaparak dönemdeki emek hareketlerini anlattı.
Aynı oturumda konuşan Özlem Güneş, 1908’de Müslüman Kürtler ile Hıristiyan Ermenilerin ilişkilerini konu alan sunumunda iki halkın kimi zaman birbiriyle dayanışan kimi zaman da birbirine karşı duran süreçlerden geçtiğine değindi.
"19. yüzyılın korkusu devrimdi"
"1908’de Uluslararası İlişkiler, Milliyetçilik ve Emperyalizm" başlıklı ikinci oturumunu gazeteci-yazar Ragıp Zarakolu yönetti.
"1908’de uluslararası ilişkiler, milliyetçilik ve emperyalizm” başlıklı bir sunum yapan Prof. Dr. Zafer Toprak "Türkiye’deki tarih çalışmalarında karşımıza çıkan dil ve harf engelinin herhangi bir Avrupa ülkesinde karşımıza çıkmayacağını" söyledi.
19. yüzyılda diplomasinin Osmanlı Devleti için çok önemli olduğu söyleyen Prof. Dr. Taner Timur "bu yüzyılın bütün diplomasisi şark meselesiyle özetlenebilir" dedi.
Timur 19. yüzyıla devrim korkusunun damgasını vurduğunu, muhafazakar hükümetlerin devrimi önlemek için çabaladığını ifade etti.
"Uluslaşma sürecini din belirledi"
Oturumda konuşan Mutlu Dursun Türk milliyetçiliği 1908 öncesinde oluştuğunu, "Balkanlarda Uluslaşma Süreci ve Bağımsızlık Hareketleri " başlıklı bir sunum yapan Prof. Dr. Fikret Adanır bu süreçte asıl belirleyici olanın din olduğunu söylediler.
Adanır'ın ardından söz alan Chris Stephenson 1908’de anti-emperyalizm ve işçi hareketini anlattığı konuşmasında antiemperyalizmi dönemin koşulları gereği sistem tarafında ezilen ülkelerin sisteme karşı geliştirdiği hareket olarak tanımladı.
İkinci oturum öncesinde “Kartpostallarla 1908” sunumunu gerçekleştiren Sacit Kutlu, o dönem İstanbul’u başta olmak üzere toplumsal hayatından görsel kesitleri katılımcılarla paylaştı.
Sempozyumun ardından yapılan yılbaşı kokteylinde Yazar- Yönetmen Metin Yeğin, Petrol-İş Sendikası Genel Sekreteri İbrahim Doğangül, Barış Meclisi Sözcüsü Ayhan Bilgen, İHD İstanbul Başkanı Gülseren Yoleri, Prof. Dr. Mehmet Türkay ve Öğr. Gör. Dr. Atilla Özsever söz aldılar ve birlikte çalışmalara devam edeceklerini söylediler. (BÇ)
