Oyuncu, ses sanatçısı Ayla Algan 86 yaşında aramızdan ayrıldı

Ayla Algan:  Yaşamı ve sanatı

25 Ekim 1936'da İstanbul'da doğan Ayla Kasman, 1953'te sanatçı Beklan Algan ile evlendikten sonra Algan soyadıyla tanındı. Oyuncu, anlatıcı, vokalist olarak geleneksel ve modern, batı ve doğu, yerli ve evrensel karşıtlıklarını aşma çabaları arasında dünyayı dolaşarak Yunus Emre'nin şiirlerini şiirli-şarkılı Almanca, Fransızca, İngilizce olarak okuduğu performansları özel bir yer tutar. Söz ve müziği kendisine, düzenlemesi Şanar Yurdatapan'a ait olan Koca Öküz adlı şarkısıyla yaygın bir dinleyici kitlesine ulaşan Algan uluslararası alanda tiyatroda Hamlet rolünü oynayan sayılı kadın oyuncu arasındaydı.

Bir tüccar babayla ressam annenin tek kızı olan Ayla Algan, çocukluğundan başlayarak piyano, bale ve şan dersleriyle sanatın içinde büyüdü. Lise öğrenimini Fransa'da sürdürürken 1953'te Beklan Algan (1933-2010) ile evlendi.

Tiyatro

Beklan Algan ile birlikte New York Actors' Repertory Theatre'da tiyatro ve New York Actors Studio'da sinema eğitimi aldı. Türkiye'ye döndükten sonra İstanbul Şehir Tiyatroları'na girdi. 1961'de Tarla Kuşu oyunuyla tiyatroda ilk rolünü oynadı. Aynı yıl Hamlet'te hem Ophelia hem Hamlet karakterini canlandırdı.

1965'te Fizikçiler oyunuyla İlhan İskender En İyi Kadın Oyuncu Ödülü'ne layık görüldüyse de tiyatronun kolektif bir sanat olduğu gerekçesiyle geri çevirdi. 1966'da Muhsin Ertuğrul'un istifası üzerine Şehir Tiyatroları'ndan ayrıldı, bir süre Language and Culture Center (LCC) Tiyatro Okulu'nda tiyatro öğretmenliği ve oyuncu çalıştırma dersleri verdi. Öğrencileri arasında Macit Koper, Taner Barlas, Cezmi Baskın, Meral Çetinkaya ve Rutkay Aziz de vardı.

Sinema

1964'te yönetmenliğini Ertem Göreç'in yaptığı, senaryosu Vedat Türkali'nin olan  Karanlıkta Uyananlar'da ilk sinema çalışmasında rol aldı. 1966'da Atıf Yılmaz'ın yönettiği Ah Güzel İstanbul filmiyle ilk kez başrol oynadı.

Müzik

1971'de Paris'in ünlü konser salonu L'Olympia'da sahneye çıkan Algan, 1972'de Paris'te Jean L. Bazault'nun yönettiği Recamier Tiyatrosu'nda, Peter Brook'un Tiyatro Atölyesi'ne davetli olarak katıldı. 1972-1979 arasında Paris'te yaşarken 1972'de Turizm Bakanlığının isteği üzerine Yunus Emre'nin 650. yıl dönümü için bir albüm hazırladı.

1973'te Bulgaristan'daki Uluslararası Altın Orfe Şarkı Yarışması'nda savaş karşıtı bir şarkı söyleyerek ikincilik ödülü aldı ve "UNICEF Onur Ödülü"ne layık görüldü. 1977'de Polonya Sopot Festivali'nde Oda Kızılderililerinin sorunları üstüne bir şarkı ile dünya birinciliği kazandı.

Yeniden tiyatro

12 Eylül'den sonra 1980'de Berlin'e gitti, Schaubühne Tiyatrosu'nda dört yıl boyunca Tuncel Kurtiz, Şener Şen, Macit Koper gibi sanatçılarla işçi tiyatrosu yaptı. 1984'te Erol Keskin, Beklan Algan, Prof. Cevat Çapan, Taner Barlas, Ahmet Levendoğlu, Macit Koper, Haluk Şevket, Yekta Kara, Müge Gürman, Metin Deniz, Ergüder Yoldaş, Prof. Süleyman Velioğlu, Oben Güney gibi meslektaşlarıyla BİLSAK Tiyatro Atölyesi'ni kurdu.

1988'de  Beklan Algan, Erol Keskin, Haluk Şevket Ataseven ile birlikte Tiyatro Araştırma Laboratuvarı'nı (TAL) kurdu ve burada pek çok deneysel projeye imza atarak genç tiyatro oyuncularının eğitimine katkıda bulundu. Ayrıca 1996'da İstanbul Şehir Tiyatroları'nda Genel Sanat Yönetmeni Yardımcılığı yaptı. 1999-2001 sezonunda Kenan Işık’ın İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları'nda sahnelediği Şeyh Galip’in "Aşk Hastası" oyununu oynadıktan sonra, Şehir Tiyatroları'ndan emekli oldu.

Sanat etkinliklerini, "Seni Seviyorum Rosa", "Harem Suare", "O da Beni Seviyor" gibi onlarca filmde ve "Biz Size Aşık Olduk", "Üzgünüm Leyla", "Aliye" gibi çeşitli TV dizilerinde aldığı rollerle sürdürdü.

2011'de İstanbul Drama Sanat Akademisi Genel Sanat Yönetmenliği ve tiyatro ve yaratıcı drama metoduyla yabancı dil eğitimi sunan "İngilizce Tiyatro Sertifika Programı" ve "Sinema-Tiyatro Oyunculuk Atölyesi" eğitmenliği yaptı. Tiyatro ve dizilerde aldığı rollerle oyunculuk yapmaya devam etti.