Norveç Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nde doktora sonrası çalışmalar yapan Cornel Maria Nesseler'in Scientific American için kaleme aldığı "Video Game Players Avoid Gay Characters" başlıklı yazının çevirisini yayınlıyoruz.
Video oyunlarını seviyorum, çünkü bunlar bana gerçek hayatta sahip olmadığım seçenekler veriyor. Bir prenses gibi hissetmek istediğimde, Mario Kart'taki Peach'i seçerim. Bruce Lee gibi dövüşmek istersem, Tekken'de Marshall Law'u seçebilirim.
Oyuncular bir oyunda karakter seçerken, bir avatarın kuvvetlerini ve zafiyetlerini, hatta görünüşünü hesaba katıyor. Ama oyuncular, seçimlerini aynı zamanda karakterin cinselliği gibi oyunun oynanması esnasında görünür olmayan ve oyuna etkisi olmayan özelliklerine göre de yapıyor. Ve benim araştırmam, bunun neticesinde diğer oyuncuların bu karakterlere farklı muamele edebildiğini ortaya çıkardı. Bu, oyun endüstrisi için önemli. Bazı şirketler, sosyal hareketleri, reklam ve pazarlama kampanyaları ve ürün etiketleme yoluyla bilfiil destekliyor. Ancak, ters tepkiler bu şirketleri marjinalize edilmiş grupları desteklemekten caydırabilir ve eşcinsel oyuncuların oyunlara katılma hevesini kırabilir.
Oyuncular bu çeşit karakter özelliklerini ne şekilde hesaba katıyor ve bunun çevrimiçi taciz ve ayrımcılık açısından muhtemel sonuçları nelerdir? Geniş çapta popüler olan ve sahibi Blizzard için bir milyar dolardan fazla gelir sağlayan bir "birinci şahıs nişancı" [first person shooter] oyunu olan Overwatch'ın, bu soruları araştırmamızda ben ve iş arkadaşlarım için ideal bir laboratuvar olduğu ortaya çıktı. Bu anlamda, Overwatch'ta olanların ekonomik ve sosyal sonuçları var.
Overwatch'ta, oyuncular farklı görünüşleri ve yetenek setleri olan 32 avatar arasından seçim yapabiliyor. Ek bir pazarlama özelliği olarak, Blizzard bu karakterlerin özgeçmişlerini düzenli olarak güncelliyor. Karakterlerin hikayelerinin oyun üzerinde herhangi bir etkisi yok; bunlar karakterlerin yeteneklerini veya görünüşlerini değiştirmiyor. Yine de, bu hikayeler oyunun hayran kitlesi için o kadar önemli ki, Overwatch'ı başka bir yönden etkiliyorlar. Mayıs 2019'da, bir Overwatch yazarı, erkek bir karakter olan Soldier: 76'nın [Asker: 76] özgeçmişini güncelledi. Soldier :76'nın başka bir erkekle romantik bir ilişki yaşamış olduğunu ve kendini gey olarak tanımladığını yazdı. Bu, gerçek dünyada hiç de alışılmadık olmayan türden bir bilgi zerresiydi, ama çevrimiçi oyunculukta bir parça devrimciydi.
 |
| Bazı oyuncular, Soldier: 76'yla oynayanlara homofobik tepkiler gösteren kişilerin, lezbiyen karakter Tracer'ı ise "alımlı" bulduğunu belirtiyor. |
Bu duyuru, Twitter'da ve diğer sosyal medya kanallarında yüzlerce yanıtla sonuçlandı. Birçok oyuncu, duyuruyu destekledi ve tweet'i beğendi. Ama bazı oyuncular karardan rahatsızdı; Blizzard'ı politik doğruculuk üzerinden para kazanmakla suçladılar, duyurunun gereksiz olduğundan şikayet ettiler, ve hatta Overwatch oynamayı bırakma tehdidinde bulundular.
Araştırma ekibimiz, bu duyurunun, oyunun kendisini etkileyip etkilemediğini bilmek istedi. Oyuncular, Soldier: 76'ya yönelik tavırlarını değiştirmiş miydi? Duyurudan önce, duyuru sırasında ve sonrasındaki seçilme oranını —hangi oyuncuların belirli bir karakteri hangi hangi sıklıkta seçtiği— inceledik. Şaşırtıcı biçimde, haberden sonra Soldier: 76'nın seçilme oranının aşırı derecede düştüğünü tespit ettik. Oyuncular, gey olduğu yeni açığa çıkan karakterle oynamaktan çekinmişti.
İlginç biçimde, birtakım oyuncular Soldier: 76 yerine oyunda onun dışındaki tek LGBTQ karakter olan Tracer adındaki lezbiyeni seçmişti. Daha önce birçokları tarafından Soldier: 76'nın heteroseksüel olduğu varsayılırken, Tracer oyun yayınlandığından beri alenen eşcinseldi.
Ne olduğunu anlamak için, çevrimiçi bir anketi kullanarak oyunculara duyuru hakkında ne düşündüklerini ve bunun oyun deneyimlerini nasıl etkilediğini sorduk. Yüzlerce oyuncu yanıt verdi. Yanıt verenlerin çoğu erkek (yüzde 83.77), Kuzey Amerika (yüzde 49.4) ve Avrupa'dandı (yüzde 39.5). Çoğunluk, Soldier: 76'nın gey olduğunu duymuş fakat umursamamıştı. Bir karakterin cinselliğini değiştirmenin oyun üzerinde bir etkisinin olmadığını bildirdiler. Öte yandan, büyükçe bir azınlık rahatsız olmuştu ve duyurunun ardından Soldier: 76 olarak oynadıklarında diğer oyuncuların kendilerine ayrımcılık yaptığını söylediler. Homofobik hakaretler ve sürekli tacizden bıkmışlar ve bunlardan kaçınmak için geçici olarak diğer karakterlere geçmişlerdi.
Ek olarak, birçok oyuncu, oyuncu topluluğunun oyundaki iki LGBTQ karakterleri arasına önemli bir ayrım yaptığını belirtti. Soldier: 76 bir erkek, Tracer ise bir kadın. Ankette bazı oyuncular, diğer oyuncuların lezbiyenleri alımlı ve ilginç bulduğunu hissettiklerini, ancak aynı oyuncular gey erkeklere karşı tiksinti duyduğunu bildirdi.
Ayrımcılığı tespit etmek önemli ve bir soruna ışık tutuyor. Ancak, bir sonraki adım ayrımcılığı azaltmanın bir yolunu bulmak. Bir başka projede, ekibim ayrımcılığı azaltmaya çalışan bir futbol federasyonuyla çalıştı. Bir deneyde, antrenörlere sporun nasıl kapsayıcılığı artırabileceği ve ırkçılığı azaltabileceği konusunda atılan bir e-postanın farkındalığı artırmaya yardımcı olduğunu tespit ettik. E-sporda da endüstrinin içinden eşitliği ve kapsayıcılığı artırmak isteyen insanlarla çalışarak aynı şeyi yapmayı umuyoruz.
Bazı kişiler, oyunların gerçekliğin idealize edilmiş bir biçimini sunduğunu ve ortak bir dava için mücadele etmek ya da ekip olarak birlikte çalışmak gibi gerçek dünyada eksik gibi görülen değerleri öğrettiğini hayal etmeyi sever. Ancak bizim bulgularımız, video oyunlarının dünyasının gündelik yaşamlarımızda gördüklerimizle aynı önyargı ve ayrımcılıkların olduğunu ve video oyunlarının bazı kişiler için diğerlerine göre çok daha memnuniyet verici olabildiğini gösteriyor. Video oyunları her zaman yenilikçidir; oyuncular için yeni deneyimler yaratmak için sanatı ve teknolojiyi ileri iterler. Geçmişte, oyuncular ve taraftarlar bu hızlı değişen ortama uyum sağladı. Çevrimiçi oyun topluluğunun, farklı oyuncuları kucaklaması ve önyargılarıyla hesaplaşması gerekiyor. Oyuncular kendilerini aşmalı ve tüm karakterleri ve onları seçen oyuncuları kabul etmeli. (VK/AS)
