Oxford University Press (OUP), çevrim içi öfkeyi tetiklemek için tasarlanan içerikleri tanımlayan “rage bait” terimini 2025’in Yılın Kelimesi seçti.
Son bir yılda kullanımı üç kat artan ifade, sosyal medyada öfke ve kutuplaşma üzerinden işleyen yeni etkileşim kültürünü yansıttığı için öne çıktı.
“Rage bait”, çevrim içi ortamda daha fazla görüntülenme ve etkileşim elde etmek amacıyla bilerek öfke, hiddet ya da hayal kırıklığı yaratan içerikleri ifade ediyor. Terimin karşılığı Türkçede kabaca “öfke yemi” olarak kullanılıyor.
2002’den bugüne: Argo bir ifadenin yükselişi
corp.oup.com'daki bilgiye göre, kelimenin geçmişi en az 2002’ye uzanıyor. İlk kez bir Usenet tartışma grubunda, trafikte sollama sırasında farlarını yakıp söndüren sürücülere verilen tepkileri tanımlamak için kullanıldı. Zamanla internet kültürünün parçası hâline gelerek, özellikle sosyal medya tartışmalarını kışkırtmak için hazırlanan içerikleri niteleyen yaygın bir argo ifade oldu.
Bir yılda üç kat arttı
Oxford’un dil verilerine göre rage bait kullanımı son 12 ayda üç katına çıktı. Oxford Languages Başkanı Casper Grathwohl, kelimenin hızla yayılmasını şöyle yorumladı:
“İnsanlar bu terimi daha önce duymamış olsalar bile anlamını hemen kavrıyorlar. İnternet artık merak uyandırmak için değil, duygularımızı manipüle etmek için çalışıyor. ‘Rage bait’, dijital kültürün bizi nasıl etkilediğinin güçlü bir göstergesi.”
Grathwohl, bu yılın seçimini geçen yılın Yılın Kelimesi olan “brain rot” ile bağlantılandırarak, iki kavramın dijital kültürdeki tükenmişlik ve öfke döngüsünü birlikte anlattığını söyledi:
“Öfke etkileşimi artırıyor, algoritmalar bunu büyütüyor, maruz kaldıkça zihinsel olarak tükeniyoruz.”
İki kelime olabilir mi?
Oxford, “rage bait”in iki kelime olmasına dair tartışmalara da açıklık getirdi:
“İki kelime seçerek sizi ‘rage bait’ yapmak istemiyoruz—gerçi bu, terimin anlamıyla uyumlu olurdu!”
“Yılın Kelimesi” tek bir kelime ya da tek bir anlam birimi taşıyan birleşik bir ifade olabilir.
OUP’ye göre rage bait, İngilizcedeki rage (öfke patlaması) ve bait (yem/tuzak) sözcüklerinin birleşiminden oluşuyor. Etimolojik olarak clickbait ile akraba olsa da “rage bait” özellikle öfke, anlaşmazlık ve kutuplaşma yaratmaya odaklanıyor.
Yılın kelimesi nasıl seçiliyor?
Oxford, 2004’ten bu yana yılın kelimesini, İngilizce konuşulan dünyayı kapsayan 30 milyar kelimelik veri tabanı üzerinden seçiyor. Amaç, belirli bir yıl içinde toplumsal ve kültürel açıdan öne çıkan, kullanımındaki artış veriyle kanıtlanabilen kelimeleri tespit etmek.
2025’te üç gün süren oylamaya 30 binden fazla kişi katıldı ve “rage bait”, yılın en belirleyici kavramı olarak seçildi.
(EMK)
