* Fotoğraf ve haber: Agos gazetesi
Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle başlayan savaş, bugün (20 Eylül) itibariyle 209. gününde devam ederken Ermenistan ve Azerbaycan arasında 44 günlük 2. Karabağ Savaşı'nın ardında varılan ateşkes, 13 Eylül gecesi tarafların karşılıklı suçlamalarıyla bozuldu.
Birleşmiş Milletler (BM) tarafından her yıl Uluslararası Barış Günü olarak kutlanan 21 Eylül öncesi 63 akademisyen, gazeteci ve hak savunucusu, bu bağlamda ortak bir bildiri yayınlayarak barış talep etti.
Aralarında Ermenistan, Azerbaycan, Rusya, Gürcistan, Türkiye, Kırgızistan gibi ülkelerden onlarca yurttaş yeni imzalara açık metinde özetle şöyle dedi:
"Barış talep ediyoruz"
Bizler, eski Sovyet coğrafyasından ve komşu bölgelerden, barışı savunan bir grup olarak, topraklarımız üzerinde yaşanan sonu gelmeyen savaşlardan ve giderek artan emperyalist rekabetten bıkmışken, geçtiğimiz günlerde Azerbaycan tarafından Ermenistan topraklarına yapılmış olan geniş ölçekli saldırıdan dolayı öfke doluyuz.
"Bu durum, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı ve Kırgızistan-Tacikistan sınırında yeniden başlayan askeri çatışmalarla birlikte ele alındığında, sadece Azerbaycan-Ermenistan ihtilafının değil, eski Sovyet coğrafyasındaki diğer ihtilafların da yeniden kızışabileceğine dair ciddi bir kaygı uyandırmaktır.
"Ermenistan'a yönelik bu son saldırı, yalnızca iki gün içerisinde her iki taraftan da yüzlerce insanın can kaybına sebep olmuş, Ermenistan'da sivil altyapıya ciddi bir şekilde zarar vermiş, binlerce kişinin yerinden edilmesine ve iki ülke ve halkları arasındaki uçurumun daha da derinleşmesine yol açmıştır. Devam eden bu savaş haline karşı ısrarla sesimizi yükseltiyoruz.
"Hiçbir ihtilafın askeri bir çözümü yoktur"
"Azerbaycan-Ermenistan çatışması ve barış sürecindeki gelişmelerle Ukrayna'daki savaşın dinamikleri arasındaki açık bağlantıyı görebiliyoruz.
"Ukrayna'daki ölümcül savaş, çevre bölgelerin tamamında büyük bir çalkantıya ve istikrarsızlığa yol açtı, şiddetin sadece daha fazla şiddet doğurduğu gerçeğini bir kez daha gözler önüne serdi. Hiçbir ihtilafın askeri çözümü yoktur ve insan hayatı mutlak bir değere sahiptir.
"Tek öncelik, devlet adamları bizi her ne kadar aksi yönde ikna etmeye çalışırsa çalışsın, askeri güce başvurmayan diplomatik çözümler olmalıdır ve bu çözümler her zaman mümkündür. Devletlerin sorunları şiddet içermeyen yollarla çözme ve insanların güvenliği sağlama konusundaki isteksizliği veya acizliğine daha fazla tahammül edilemez.
"İnsanların seslerinin duyulmasını sağlayın"
"Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana, on yıllar boyunca devam eden bir şiddet sarmalı içinde yaşadık. Ukrayna, Rusya, Azerbaycan, Ermenistan, Kırgızistan ve Tacikistan'da düzenli aralıklarla tekerrür eden savaşlardan dolayı acı çekmeye devam ediyoruz.
"Moldova/Transdinyester, Gürcistan/Abhazya ve Gürcistan/Osetya ihtilaflarını yeniden körüklemeye yönelik bariz çabalardan büyük bir endişe duyuyoruz.
"Ukrayna topraklarında, NATO ve Rusya Federasyonu arasında yaşanan karşılıklı meydan okuma, öncelikle Ukrayna'da yaşayanların ve giderek artan bir şekilde Rusya'nın Ukrayna'ya yakın bölgelerinde yaşayanların hayatları pahasına gerçekleşiyor. Buna ek olarak, her gün Ukrayna ve Rusya'dan yüzlerce asker öldürülüyor.
"Bu yörüngede kalmaya devam edersek, Avrasya'nın farklı bölgelerinde süregelen ve yeniden patlak veren savaşların kendi aralarında ve dünyanın diğer bölgelerindeki çatışmalarla iç içe geçerek büyümelerine tanıklık etmemiz an meselesi. Bu da çok daha büyük bir bölgeye yayılan ve hatta küresel ölçekte bir savaş yaşanması ve pek çok farklı ülkeden sayısız insanın bu uğurda feda edilmesi anlamına geliyor.
Bunu göze alamayız! Bizler barış çağrısında bulunmuyoruz, barışı talep ediyoruz! Hükümetlerden güç kullanmama ilkesine uymalarını, insan güvenliğine öncelik veren diplomatik çözümler bulmak için hakiki bir arayış içine girmelerini, halklar arasında karşılıklı temaslara ve barış inşası faaliyetlerine müdahale etmemelerini ve dahası bu çabaları desteklemelerini talep ediyoruz.
"Resmi müzakerelerde yer alan uluslararası aktörlerden, ihtilaftan etkilenen insanların seslerinin duyulmasını sağlamalarını, halklar arası müzakerelere ve insan güvenliğini ilgilendiren konulara en azından resmi müzakere süreçleriyle eşit önem verilmesini talep ediyoruz."
Açıklamanın tam metni için tıklayın
İmzacılarFlora Ghazaryan (Armenia/Austria, historian), Nazrin Gadimova (Azerbaijan/Turkey, conflict studies researcher), Katya Korableva (Russia, social researcher), Lilit Gizhlaryan (Armenia), Marina Danoyan (Finland, peacebuilding practitioner), Vadim Romashov (Finland, peace researcher), Sevil Huseynova (Azerbaijan/Germany, social researcher), Diana Yayloyan (Russia/Armenia, researcher in conflict studies), Mete Ulutaş (Turkey, anthropologist), Leon Aslanov (UK), Ivan Nikolovski (Austria/North Macedonia, Political Science scholar), Dunja Milenkovic (Austria/medievalist), Shirin Tumenbaeva (Kyrgyzstan/Austria, political scientist), Lala Darchinova (Azerbaijan, Feminist Peace Collective), Sevinj Samadzade (Azerbaijan, Feminist Peace Collective), Saadat Abdullazade (Azerbaijan, Feminist Peace Collective), Burcu Becermen (Turkey, Interpreter), Arpi Bekaryan (Armenia, journalist), Rustam Ismayilbayli (Azerbaijan, activist), Zakir Bayramov (Azerbaijan, human rights activist), Rovshan Mammadli (Azerbaijan, student), Nika Musavi (Georgia/Azerbaijan, journalist), Samir Akhundzada (Azerbaijan, historian), Samira Alakbarli (Azerbaijan, Social and Political Science Researcher), Toghrul Abbasov (Azerbaijan, social researcher), Hermine Virabian (Armenia/Georgia, journalist), Laman Orujova (Azerbaijan, economist), Samad Shikhi (Azerbaijan, writer), Nışan Güreh (Turkey, Nor Zartonk Activist), Ayaz Shirinov (Azerbaijan, designer), Emel Kurma (Turkey, rights defender), Farid Ismayilov (Azerbaijan, journalist), Lilit Dabagian (Kyrgyzstan, independent researcher), Aliheydar Aliyev (Azerbaijan, student/activist), Ali Malikov (Azerbaijan, LGBTQ+ activist), Elvin Jabizadeh (Azerbaijan, Filmmaker), Loghman Gasimov (Azerbaijan, doctor), Philip Gamaghelyan (Armenia/USA, peace and conflict scholar), Sergey Rumyansev (Azerbaijan/Germany, sociologist), Atuf Guliyev (Azerbaijan, student), Polad Gulushov (Azerbaijan, economist), Keti Kapanadze (Georgia, restaurant manager), Zarina Sanakoeva (South Ossetia, peace activist), Josh Nadeau (Georgia/Canada, dialogue practitioner and researcher), Zamira Abbasova (Netherlands, peace activist), Eva Gabrielian (Canada, attorney), Tamara Atayan (France, biochemist/pharmacologist), Karine Ter-Gabrielyan, Rita Ohanyan (Armenia, chemistry teacher), Husik Ghulyan (Armenia, independent scholar), Leyli Gafarova (Azerbaijan, filmmaker), Naila Dadash-zadeh (Azerbaijan, artist), Gunel Movlud (Azerbaijan, writer/member of PEN), Darin Morsel (Georgia, Photographer), Artsrun Pivazyan (Armenia, activist), Eric Rubenz (USA, business owner), Arnold Aleverdian (USA, peacebuilder/PhD student), Anahit Aslanyan (Armenia), Ani Paitjan (Armenia, journalist), Agabeg Simonian (Armenia, videographer), Anna Leontyeva (Armenia/Russia, policy researcher), Araz Baghirov (Azerbaijan, social researcher), Mikail Mamedov (USA, PhD Historian) |
(SD)