Önce Demokrasi Girişimi anayasa uzlaşması için uyarı ve çağrı metni yayınladı.
Anayasa değişikliği için partiler arası uzlaşma ve yeni anayasa için Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun yeniden masaya oturması yönündeki açıklamaların olumlu olduğunu kaydeden Önce Demokrasi Girişimi, anayasa çalışmaları için önkoşulları şöyle sıraladı:
“Tartışma ortamı sağlanmalı”
Türkiye toplumunun bugünü ve geleceği için yaşamsal olan Anayasa değişikliği veya yapımı, özgür tartışma ortamında mümkündür. Bunun için medya çoğulculuğu esastır. Bugünkü ortam, çoğulculuktan uzaktır.
“Anayasaya saygı gösterilmeli”
Anayasa çalışması önemlidir; ama yürürlükteki Anayasa’ya saygı yaşamsaldır. Bu nedenle, değişiklik ve/ya yenileme konusunda atılacak adımın önkoşulu, Anayasa’ya saygı olmalıdır.
“Geriye gidiş söz konusu olamaz”
Değişiklik ve/ya yenileme, yürürlükteki Anayasa’dan ileri düzenlemeler öngörmesi ölçüsünde meşrudur. Bu nedenle, mesela, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkını daha da kısıtlayan veya ölüm cezası öngören bir değişiklik kabul edilemez.
“Olağanüstü dönem hukuk yoluyla aşılmalı”
Tanık olunan korkunç darbe girişiminde, Devlet yönetiminde hukuktan, laiklikten, demokrasiden, liyakat ilkesinden ve yurttaşların hak ve özgürlüklerini kullanacağı bir siyasal iklimden uzaklaşılmış olmasının payı belirleyicidir.
Türkiye toplumunun sürüklendiği derin krizden çıkış, hukukun uygulanması, liyakat ilkesinin ve demokrasinin asgari standartlarının geçerli kılınması ve anayasasızlaştırma siyasetine son verilmesi ölçüsünde mümkündür. Bu gerekçeler ile OHAL kaldırılmalı; olağanlaşma için Anayasa’ya saygı yeterlidir.
“Yöntem demokratik ve katılımcı olmalı”
Anayasa çalışmaları saydam bir biçimde yürütülmeli; buna bütün siyasal partiler kadar, bugüne kadar yoğun anayasa emeği harcayan sivil toplum örgütlerinin de katılım yolu açılmalıdır.
“Hukuk devleti ve haklar toplumu”
Anayasa çalışmaları, “kırmızı çizgiler” şeklinde belirlenen önkoşullarla değil, hukuk devleti ve haklar toplumu ereğinde yürütülür. Böyle bir hedef, anayasa çalışmaları eşliğinde “toplumsal barış” yolunda ilerlemeye de katkı sağlar. (EKN)
Önce Demokrasi Girişimi destekçileri için tıklayın
