Omicron hakkında bilinenler ve yeni önlemler

*Fotoğra: Londra/AA. 

Güney Afrika, yeni Omicron varyantının ilk tanımlandığı yerdi ve oradaki vakalar hızla arttı.

Kısa süre sonra diğer ülkelerde de tespit edilmeye başlandı ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO), "daha önce hiçbir varyantta görmediğimiz bir oranda yayıldığını" söylüyor.

BBC Reality Check ekibi Omicron ile ilgili en merak edilen soruların doğru cevaplarına baktı.

Omicron daha hafif mi atlatılıyor?

Güney Afrika'da Covid nedeniyle hastane kabullerine ilişkin veriler, tüm illerde keskin bir artıyı gösteriyor.

Ancak vaka sayısı göz önüne alındığında beklenilen hızla artmıyor. Şu anda daha az hasta oksijene ve ventilatöre ihtiyaç duyuyor ve hastalar daha kısa süre hastanede kalıyorlar.

Discovery Health, Omicron salgınının başlarında enfekte olmuş yetişkinlerin, Güney Afrika'nın ilk dalgasında enfekte olanlara göre hastaneye kabul edilme olasılığının kabaca %30 daha az olduğunu hesapladı.

Kıdemli Güney Afrikalı bilim insanları, bunun varyantın kendisinin daha hafif olduğunu göstermediğini söylüyor.

Önceki dalgalardan en büyük fark, popülasyondaki aşılama oranı ve doğal bağışıklık olarak da görülebilir.

İki doz aşı veya önceki bir enfeksiyon, insanları Omicron varyantını yakalamayı durdurmada çok daha az etkili görünse de, yine de ciddi hastalıklara karşı koruma sağlıyor gibi görününüyor.

Johannesburg'daki Chris Hani Baragwanath hastanesinde kıdemli bir bilim insanı olan Dr Vicky Baillie, daha düşük hastane tedavisi oranlarının muhtemelen daha fazla bağışıklığa sahip insanlar nedeniyle olduğunu söyledi.

Doktor, "Omicron'un daha az öldürücü bir mutasyon olduğuna dair bir kanıt yok" dedi.

DSÖ, varyantın daha hafif olabileceğini düşündüren verilerin, hastanelerdeki hasta sayısının az olması ve kabul edilenlerin çoğunun 40 yaşın altında olması nedeniyle de çarpık olabileceği konusunda uyarıyor.

Daha fazla çocuk hastalanıyor mu?

Gauteng eyaleti de dahil olmak üzere Güney Afrika'nın en çok etkilenen bölgelerindeki hastanelerden gelen raporlar, hastaneye kabul edilen çocukların sayısında bir artış olduğunu gösteriyor.

Bazı uzmanlara göre bu, varyantın gençler için daha tehlikeli olabileceğini gösteriyor.

Ancak Johannesburg'daki Witwatersrand Üniversitesi'nden Prof Helen Rees, bunun çok küçük sayılara dayandığını ve yetişkinlerde olduğu gibi, "genellikle Covid nedeniyle kabul edilen çocuklarla başka bir şey için kabul edildikten sonra virüse yakalandığı keşfedilenler arasında ayrım yapamıyoruz," diyor.

Baillie BBC'ye yaptığı açıklamada, hastanesine direkt olarak Covid hastası olduğu gerekçesiyle yatan az sayıda çocuk gördüğünü, çocukların genellikle iki ila üç gün içinde iyileştiklerini söyledi.

Ayrıca, bu verilerin birçok çocuğun yoksulluk içinde yaşadığı bir bölgeden geldiğine, yetersiz beslenmiş ve virüsten ortalamadan daha yüksek risk altında olabilecek çocukları da hatırlatıyor.

Omicron'a karşı aşının rolü nedir?

Güney Afrika, nüfusunun %26'sı tamamen aşılanmış olduğundan, nispeten düşük aşılama oranlarına sahip, bu nedenle deneyimi, daha fazla aşılanmış ülke ile doğrudan karşılaştırılabilir olmayabilir. Ancak çok yüksek doğal bağışıklık oranlarına sahip.

Andrews Üniversitesi'nden Dr Muge Çevik, virüsün aşılama yoluyla başkalarına bulaşma riskinin önemli ölçüde azaldığına inanıyor,  "Çünkü insanlar daha kısa sürelerde hasta olacaklar ve hastalığı daha hızlı temizleyecekler ve daha az yayılma fırsatı verecekler" diyor.

Ancak bu varyantın - daha yüksek oranda aşılanmış popülasyonlarda bile- daha hızlı yayıldığı verilerle görülüyor.

Net olmayan şey tam olarak ne kadar olduğu.

Fransa'dan İngiltere'ye seyahat kısıtlaması

Öte yandan dünya çapında yeni varyantla ilgili önlemler artırılmaya devam ediyor.

Omicron İngiltere'de "son derece hızlı" yayılırken, Fransa hükümeti ülkeler arasında seyahat için zorlayıcı nedenleri yeniden uygulamaya ve kalkış ile varışlarda zorunlu testleri güçlendirmeye karar verdi.

"İngiliz hükümetinin kendi sözlerine göre, Birleşik Krallık önümüzdeki günlerde Omicron varyantına bağlı bir 'toprak kayması' ile karşı karşıya. Bu nedenle, bu Cumartesi sabahı (00:00) itibaren, Birleşik Krallık ve Fransa arasındaki seyahat için aşağıdaki kurallar oluşturulacaktır" denilen açıklamada hem aşılı hem aşısız kişiler için Birleşik Krallık ziyaretlerinde zorunlu bir sebep aranacağı belirtildi.

• Ancak, bu zorlayıcı nedenler, yine de Fransa'ya gelebilecek olan Fransız vatandaşları, eşleri ve çocukları için geçerli olmayacaktır.
• Ayrılmadan önce, aşılı kişilerin 24 saatten daha kısa bir süre önce yapılmış negatif bir testi (PCR veya antijen) göstermeleri gerekecek; bu, aşılanmamış kişiler için halihazırda mevcut olan önlemler dahilinde.
• Birleşik Krallık'tan gelen her gezgin, seyahatlerinden önce Fransa'daki varış adreslerini belirtmek için dijital bir platformda kayıt yaptırmak zorunda kalacak. Bu platform, aşısız ve aşılı her yolcunun kendi seçtikleri yerde zorunlu olarak tecrit edilmesini emreden valilik kararnameleri oluşturacak. Bu zorunlu karantina, yeni bir negatif test (PCR veya antijen) sonucunun gösterilmesi koşuluyla 48 saat sonra kaldırılabilecek.

Bilinen belirtileri: Aşırı yorgunluk

Güney Afrika Tabipler Birliği başkanı Dr. Angelique Coetzee, 18 Kasım civarında, "olağandışı semptomlar" ile başvuran hastaları görmeye başladığını söyledi.

"Aslında 33 yaşlarında olan bir erkek hastayla başladı ... ve bana son birkaç gündür aşırı derecede yorgun olduğunu ve biraz baş ağrısıyla birlikte bu vücut ağrıları olduğunu söyledi" diye aktardı.

Hastanın boğaz ağrısı olmadığını, ancak daha çok "boğazı cızırtısı" olduğunu, ancak öksürük veya tat veya koku kaybı olmadığını söyledi.

Coetzee, erkek hastayı Covid için test ettiğini ve ailesi gibi onun da pozitif olduğunu söyledi ve ardından o gün delta varyantından farklı olan aynı tür semptomlarla başvuran daha fazla hasta gördüğünü söyledi.

(PT)