"Atay büyük bir ironistti. Türkiye edebiyatında Türkiye romanında belki Reşat Nuri Güntekin'in 'Miskinler Teknesi'nden sonra ironiyi bu kadar güçlü biçimde kullanan, ironinin tanımını da değiştiren bir başka yazar olmadı. Atay'ın en temel özelliği buydu."
Eleştirmen, Yazar, Virgül Dergisi Yayın Yönetmeni Orhan Koçak, yazar Oğuz Atay'ı ölümünün 30. yılında bianet'e böyle anlattı. Koçak, Atay'ın klişelerle mücadele ederek, basmakalıpları çürüttüğünü ifade etti.
"Atay romanlarının farkı içeriğindeydi"
"Kitaplarındaki kahramanların yaptığı iş budur. Biçimsel olarak çok büyük bir yenilikçi değildi. İlk yenilikçi hikayeci ve romancılar Atay'ın yazdığı dönemden epey önce ortaya çıkmıştı. Onun asıl farkı içerik düzeyindeydi, başlıca yöntemi ironi ve şakaydı..."
Son beş, on yıl içinde Türkiye'nin siyasi, düşünsel ve duygusal ikliminde çok şeyin değiştiğini kaydeden Koçak, "Eğer yaşasaydı Atay nereye giderdi ya da başkaları bir yerlere giderken o nerede kalırdı söylemek güç" dedi.
"Ama herhalde Türkiye'de artan, yoğunlaşan aptallığı görür, öfkelenir ve bunu deşmenin, alaya almanın, hafifletmenin yollarını arardı."
Oğuz Atay'a dair...
Atay 1934'da İnebolu'da doğdu. 1951'de Ankara Maarif Koleji'ni, 1957'de de İstanbul Tenik Üniversitesi İnşaat Fakültesi'ni bitirdi. Üç yıl sonra İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi İnşaat Bölümü'nde öğretim üyesi oldu.
1975'te doçent olan Atay, "Topografya" adlı bir mesleki kitap yazdı. Çeşitli dergi ve gazetelerde makale ve söyleşileri yayınlandı.
Atay ilk romanı, "Tutunamayanlar"la 1970 TRT Roman Ödülü'nü kazandı. "Tutunamayanlar"ı 1973'te yayınladığı "Tehlikeli Oyunlar" adlı 2. romanı izledi.
Hikayelerini "Korkuyu Beklerken" başlığı altında toplayan Atay'ın 1911-1967 arasında yaşamış Prof. Mustafa İnan'ın hayatı konu edilen "Bir Bilim Adamının Romanı", Devlet tiyatrosunda sahneye konmuş "Oyunlarla Yaşayanlar" adlı oyunu yazdı.
Beyninde çıkan bir tümör nedeniyle büyük projesi "Türkiye'nin Ruhu"'nu yazamadan 13 Aralık 1977'de, İstanbul'da öldü.
Sağlığında hiçbir kitabı 2. baskı bile yapamayan Atay'ın kitapları ölümünden sonra büyük ilgi gördü ve defalarca basıldı. Yıldız Ecevit'in hazırladığı Oğuz Atay biyografisi "Ben Buradayım..." 2005 yılında yayınlandı.
Eserleri: Tutunamayanlar (Roman), Tehlikeli Oyunlar (Roman), Oyunlarla Yaşayanlar (Oyun), Korkuyu Beklerken (Öykü), Bir Bilim Adamının Romanı (Roman), Günlük (Günlük), Eylembilim (Roman - Tamamlanmamış) (GG/TK)