Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü'nün (OECD) üçüncü 'Türkiye'nin Çevre Performansı' raporu bugün yayınlandı.
Rapora göre Türkiye enerji verimliliğini artırmak ve yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanma konusunda somut adımlar atmadığı takdirde sera gazı emisyonu giderek artmaya devam edecek.
Türkiye'nin büyük ölçüde, kömür, petrol ve gaza bağlı olmaya devam ettiği vurgulanan raporda yatırımların yenilenebilir enerjiyi son 10 yılda iki katına çıkardığı ancak enerjinin %88'inin fosil yakıtlardan %12'sinin temiz enerjiden sağlanma oranının sabit kaldığı belirtiliyor.
*Türkiye'de enerji kullanımında doğalgaz %30 ile ilk sırada.
İklim için vaadi olmayan tek OECD ülkesi
Raporda Türkiye'nin sera gazı emisyonlarının OECD bölgesindeki genel %8'lik düşüşe karşın %49 oranında arttığına dikkat çekildi.
Türkiye'nin 2015'te kabul ettiği Paris Anlaşması'nı imzalamayan az sayıda ülkeden biri olduğu belirtilirken, 2020'ye kadar iklim değişikliğini önlemek için herhangi bir vaadi olmayan tek OECD ülkesi olduğu da eklendi.
OECD Çevre Direktörü Rodolfo Laciy, "Türkiye temiz enerjiye geçmeye iyi bir başlangıç yaptı, ancak çabalarını artırması ve jeotermal, güneş ve rüzgar enerjisi yatırımlarını artırması gerekiyor" dedi ve ekledi: "Enerji verimliliği için hedefler belirlemek de bir öncelik olmalı."
"Vergiler iyi, teşvik kaldırılmalı"
Türkiye'nin çevre vergileri, özellikle de benzin ve dizel üzerindeki yüksek vergi oranlarını kullanmasının olumlu olduğu belirtilen raporda, şu ifadeler kullanılıyor:
"Ancak sistemin, tüketicilerin eski ve daha yüksek emisyonlara sahip kullanılmış araçları satın alma teşvikleri içeriyor. Daha temiz enerji ve taşıma seçeneklerini teşvik etmenin bir yolu olarak fosil yakıt sübvansiyonları kademeli olarak kaldırılmalı."
Hava kirliliği faktörü
*Türkiye'de ekstrem hava olaylarının artışı ile ilgili grafik.
Raporda daha temiz enerji ve taşımanın hava kirliliğinin azaltılmasını da sağlayacağı belirtilirken Türkiye'nin kömürle çalışan santrallere bağlılığının, büyük kentlerde ve sanayi bölgelerinde hava kalitesini Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) kurallarının gerisine çektiği belirtiliyor.
Raporda Türkiye'ye verilen tavsiyeler
- Paris Anlaşmasını onaylanmalı ve iklim ile enerji hedeflerini bütünleştiren uzun vadeli düşük emisyon stratejisi uygulanmalı.
- Fosil yakıtların, özellikle kömürün, enerji karışımındaki payını azaltmak ve jeotermal, güneş ve rüzgar enerjisi payı artırılmalı.
- Elektrik, konut ve ulaşım sektörlerinde ölçülebilir enerji verimliliği hedefleri belirlenmeli.. Binalardaki enerji verimliliği yatırımları için daha fazla ekonomik teşvik sağlanmalı.
- Hava kirliliğini azaltmak için ülke çapında bir strateji oluşturulmalı.
- Emisyon kriterlerine uyum sağlamak için araç ve yakıt vergilendirme sistemini yeniden düzenlenmeli. Fosil yakıt tüketimi için vergi muafiyetlerini ortadan kaldırılmalı ve daha temiz alternatiflere geçişi destekleyen düşük gelirli ailelere kömür yardımını değiştirilmeli. (PT)
*Raporun orijinal metni için tıklayın.
