Lehigh Üniversitesi öğretim görevlisi Henri J. Barkey, "Kürdistan Üzerine Çatışmayı Önlemek" başlıklı raporunda Obama yönetimine Kerkük sorunun aciliyet taşıdığını ama en önemli meselenin "Türkiye'nin Kürt vatandaşlarıyla olan sorununu çözmesini sağlamak olduğunu" söyledi.
"Kerkük'te şiddetin yükselmesi güneyde Bağdat, kuzeyde de Türkiye'ye kadar etki edecektir. O yüzden Kerkük'ün statüsünün belirlenmesi ABD'nin Irak'tan çekilmesiyle ilgili politikanın önceliği olmalı."
Carnegie Endowment for International Peace için hazırladığı raporda Barkey, Ankara'nın Kuzey Irak'taki Kürt yönetimiyle ilişkilerinin ilerlemesi için de çalışılması gerektiğini belirtti. Geçen ay başkanlığı devralan Barack Obama, ABD askerlerini Irak'tan çekmeyi seçim kampanyasının ana noktalarından biri haline getirmişti.
Barkey, Kuzey Irak yönetimi, Türkiye ve ABD arasında üçlü bir diyalog mekanizması kurulmasını öneriyor. Türkiye'nin enerji ihtiyacı nedeniyle bu bölgede ciddi ilgisi olduğunu vurgulayan Barney, Bağdat yönetiminin hassasiyetinin de dikkate alınması gerektiğini söylüyor.
PKK'nin silahsızlandırılması
İlişkilerin normalleşmesinin başarıya ulaşmasının olmazsa olmazıysa PKK'nin silahsızlandırılması. Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ'un dönemi içinde ilişkilerin güçlendirilmesi gerektiğini belirten Barney, Irak'ın federal yapısını kabullenme konusunda Türkiye içindeki sağ ve sol milliyetçi kesimlerin ve ordu içindeki rahatsızlığın aşılması için çalışılması gerektiğini vurguluyor.
Barkey'e göre, PKK'nin silahsızlandırılması için ikinci adımın Türkiye'nin bir af çıkartması olması gerek. PKK militanlarının silahlarını ABD'lilere devretmesini ve sürecin Türkiye tarafından izlenmesini öneren Barney, sürecin şeffaf ilerlemesinin türkiye'de kamuoyunu ikna etmeyi kolaylaştıracağını belirtiyor. PKK üst yönetimi için de bölgeden güvenli bir şekilde ayrılabilmeleri sağlanmalı.
Bu adımların ardından Iraklı Kürtler PKK'nin kalan kısmına tolerans göstermeyeceklerini açıklamalı; Kuzey Irak yönetimi bölgeyi kontrol altına almalı. ABD de bu noktada askeri güç kullanabilir.
Avrupa'nın da bu sürece katılmasını öneren Barkey, PKK'nin PJAK'ı dağıtmasını sağlamanın gerekliliğini de ekliyor.
Türkiyeli Kürtlerle doğrudan ilişki
Barkey, Türkiye içinde Kürt sorununu çözümü için de ABD'nin hem terörle mücadele hem de AB üyeliği çabalarını desteklemesini, sorunun demokratik çözümü yönünde çaba harcamasını öneriyor.
ABD'li ve Avrupalı liderlerin doğrudan şiddet karşıtı Türkiyeli Kürt liderlerle ilişki kurması gerektiğini söyleyen Barkey, Türkiye'de siyasal reform yapılması, insan hakları ve demokratik özgürlüklerin ilerletilmesi için de baskı yapılması gerektiğini ekliyor. (EÜ)
