ABD Başkanı Barack Obama ile İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu dün (18 Mayıs) ABD'nin başkenti Washington'da yaptıkları görüşmede Filistin konusunda anlaşamadılar.
Beyaz Saray'daki görüşmede Obama Filistin devletinin kurulmasını ve Yahudi yerleşim merkezlerinin inşasının durdurulmasını isterken, Netanyahu yapılan basın toplantısında bu konulara hiç değinmedi.
İki liderin göreve gelmelerinden bu yana yaptıkları ilk görüşmeyi bianet'e değerlendiren Ortadoğu uzmanı-gazeteci Bereket Kar, "Filistinlilerin ve Arap muhaliflerin bu görüşmeden olumsuz sonuç beklediklerini" söyledi.
"Çünkü Netanyahu ve yeni hükümeti İsrail'in en radikal kesimini temsil ediyor. Oslo anlaşmasının geldiği nokta son derece kaygı verici bu kesim tarafından. Bu hükümet özellikle Filistinliler arasındaki bölünmeyi fırsat bilerek bir dayatma içinde. Buna paralel olarak İsrail-Filistin çelişkisi yerine daha çok İran-Arap itilafını ön plana çıkarmayı hedefleyen bir politika izlemeye başladı. Ve bunu gerek Avrupa kamuoyunda gerekse ABD'ye taşımaya çalıştılar."
"Obama Filistinlilerin taleplerinden bahsetmiyor"
"Bunun varolan gerçekliği ifade etmediği gibi kimi Filistin kanatları için biraz da hayal kırıklığı yarattı" diyen Kar'a göre "bu barış sürecinin tıkanması yeniden savaşların yeni çatışmaların gerginliklerin ortaya çıkması anlamına geliyor."
"Obama'nın muhalif kesimler de dahil herkeste bir beklenti yarattığını" söyleyen Kar, "ama Obama da bu genel kamuoyu içerisinde bir hayal kırıklığı yarattığı" görüşünde.
"Obama Filistinlilerin olmazsa olmazlarını dile getirmek yerine sadece İsrail'le barışı, ikili bir devletin kurulması ve yan yana yaşamasını savunuyor. Filistinlilerin taleplerinin başında gelen Yahudi yerleşim alanlarının durdurulması, utanç duvarının inşaatının sona erdirilmesi ya da olanının ortadan kaldırılması ve geri dönüşü konusunda hiçbir şey söylemiyor."
"Bölgedeki barış görüşmeleri gerileme sürecinde" diyen Kar, İsrail-Filistin konusunda Ortadoğu'da oluşan şemayı şöyle çiziyor:
İsrail: Gerek Netanyahu gerekse İsrail dışişleri bakanı Avigdor Liberman Filistinlilerin bölünmüşlüğünden fırsat bilerek tüm taleplerini ABD'ye kabul ettirme ve görüşmeleri yeni bir etaptan sürdürme isteğindeler.
ABD: Obama yönetimi Suriye ve İran'la diplomatik ilişkiler kurmak ve oradan bu sorunu kuşatıp yeni bir kulvara sokma çabası içinde. Tabii bu henüz tam oturmamışken, yani Obama'nın ne yapacağı çok netleşmemişken bu noktada İsrail Yahudi devletinin tanınmasını dayatıyor.
Ürdün: Ürdün'ün geliştirdiği barış projesi de şu an bölgenin gündeminde. Bu proje Filistin meselesini Batı Şeria üzerinden Ürdün'le sürdürülmesini öngörüyor. Proje ayrıca İsrail'le Araplar arasında genel bir barışı öngörüyor.
Filistin: Hamas'ın İsrail'in bu fırsatçılığını kabul etmesi beklenmiyor. Öte yandan Ürdün'ün projesini de reddetti.
Mısır: Şu anda Filistinlilerin barıştırılması ve ortak bir hükümet kurması Mısır tarafından sürdürülmeye çalışılıyor. Ancak evvelsi gün biten görüşmelerden bir sonuç çıkmadı.(BÇ)
