Kalibrasyon ve Deney Laboratuarı'nın (TURKLAB) damaca sularının 55 numunesinden 41'inin kriterlere uygun olmadığını açıklamasının ardından Sağlık Bakanlığı da yaptığı incelemede beş firmanın ismini kriterlere uygun olmadığı için ifşa etmişti.
Tüketiciler, 41 firma ismi beklerken beş firmanın ismin ifşa edilmesine şaşırdı ve akla "diğer firmaların ismi açıklanmıyor mu" sorusu geldi.
Akdağ: Firmalar yeniden üretime başlayabilir
Sağlık Bakanı Recep Akdağ, ismi açıklanan firmaların iyileştirme yaptıkları takdirde yeniden üretime başlayabileceklerini yeniden kriterlere uymadıkları durumda ise ruhsatların iptal edilebileceğini belirtti. Ayrıca üretimde sorunu olmayan ancak satış noktalarında kriterlere uymayan damacana firmalarını da cuma günü www.thsk.gov.tr internet adresinde duyuracağını açıkladı.
"Denetlemede tüketici adına kimse yoktu"
Tüketiciler Derneği Başkanı Faruk Hançer, yedi yıl önce gıdada tüketiciye zarar veren firmaların açıklanması gerektiğini söylediklerini ancak bugün yapılanın kimisi için "cezalandırma" kimisi için ise "ödüllendirme" anlamına geldiğini söylüyor.
"Sağlık Bakanlığı beş firma ismi açıkladı ancak kaç tane firma üzerinde denetim yapıldı; bu denetimler ihbar üzerine mi yapıldı; ne gibi sonuçlar çıktı bunların hiçbiri şeffaf bir şekilde yapılmadı. Denetlemeye tüketici tarafında yer alacak tüketici dernekleri, sivil toplum örgütleri dahil edilmiyor. O zaman bu denetimin denetimini kim yapacak.
"Bazı firmaların ismi ifşa edilerek buzdağının görünen kısmı ortaya çıktı. Diğer firmaların ekmeğine yağ sürülüyor. Bir kısım cezalandırılıyor diğer kısım ise ödüllendirilmiş oluyor. Bu da serbest piyasa dengesini bozuyor. Tüketici de yanlış bilgilendirilerek hayatı tehlikeye atılıyor."
"O firma bir daha gıda sektörüne girememeli"
Hançer, denetimin ve cezalandırmanın caydırıcı olmadığını belirtiyor ve insan sağlığını tehlikeye atan firmanın bir daha sektöre girmemesi gerektiğini belirtiyor.
"İnsan sağlığını tehlikeye atan firmalara verilecek ceza o kadar caydırıcı olmalı ki; bir daha aynısı tekrarlanmasın. Ancak maalesef Türkiye'de gıda sektöründe denetim yeterli olmadığı gibi mevzuatta göre cezalar da caydırıcı değil. İnsan sağlığını tehlikeye atan firma bir daha gıda sektörüne girememeli. Ancak bizde bir bakıyorsunuz aynı firma aynı iş kolunda yeniden üretime başlıyor."
"İnsan sağlığına karşı ticari sır olmaz"
Gıdada "ticari sır kavramı" algısının değişmesi gerektiğini söyleyen Hançer, tüketicinin bilgi edinme hakkı olduğunu söylüyor.
"Gıdada ticari sır kavramı olmaz. Tüketici yediği içtiği şeyin içeriğinde ne olduğunu, hangi işlemlerden geçtiğini bilmeli, üretim aşamalarını takip etmeli. Tüm bu süreç şeffaf olmalı. Ancak bu Türkiye'de yetersiz. Gıda sektöründe bu kadar şaibe ve problem varken; bir de ticari sır gibi kendini korumaya alan bir alanı kabul etmiyoruz. Bu algı değişmeli."
Türkiye'de yapılan toplam su üretimi 9.9 milyar litre. Bunun 6.5 milyar litresi damacana, 3.4 milyar litresi ise pet üretimi. Kişi başı su tüketimi rakamı ise 133 litreyi buluyor.
Bakanlığın açıkladığı firmalar
Sağlık Bakanlığı, "Buzada", "Erpınar", "Alps", "Kervansaray","Yalısu" damacana firmalarının kriterlere uygun olmadığını açıkladı.
Ayrıca Bakanlık, Tıbbi Cihazlar ve Kozmetik denetimleri sonucunda toplam 37 ürünün, kriterlere uygun olmadığını açıkladı.
Local 60° Elma Sprey Kolonya Metanol, Local 60° Kavun Sprey Kolonya Metanol, Dilem 60° Tütün Kolonyası Metanol, Dilem 80° Limon Kolonyası Metanol, Melikşah Tütün Kolonyası 60° Metanol, Dermojin Saç Renklendirici GrayHair Kurşun, Ottomans Yüz Maskesi Peeling Mikrobiyolojik, Restoria Dıscreet Colour Restorıng Cream Kurşun, Hashmı Kohl Aswad Sürme Kurşun, YuDaliMs Minoksidil, Rosella Sabun Rodamin, Gülçiçek Kolonya Rodamin, Nova Color Yüz Boyası Ağır metal, Depar Biopek Pudra Mikrobiyolojik, Burcu Bebek Pudrası Mikrobiyolojik
Tıbbi cihazlar:Magnus Damla Ayar Seti 20/200, Sıvı Akış Miktarı Uygun Değil Güvensiz, TR, Dolphin Marka Hazneli Oksijen Maskesi, HZY 2011.05.01 Analizde Yabancı Madde Tespiti Güvensiz, TR, Day To Day, Forcible, Aldez Tıbbi Cihaz Dezenfektanı Sınıf Sertifika Uygunsuzluğu, Güvensiz TR, Eurosoft Lens Solüsyonu EC Sertifika Uygunsuz Güvensiz Kore, Nova Steril Göz Pedi Steril Olmayan Ürüne Steril İbaresi Ekleme Güvensiz TR, Plusmed Oksijen Regülatörü EC Sertifikasız, Etiket Uygunsuz Güvensiz Çin, Onstop Anjio Ped EC Sertifikasız, Etiket Uygunsuz Güvensiz TR, Lacus Marka Damla Ayar Seti 20/200 Güvensiz Sızdırmazlık Ve Akış Hızı (Akış Kontrolü) Testleri Uygunsuz TR, Genject Enjektör 20002 (20 Ml) Güvensiz Sızdırmazlık TR, Prestige IQ Glukometre Cihazı 9113523 9115656 Standarda uygun değil Güvensiz ABD, Truebalance Glukometre Cihazı B0486838 B0488297 B0488269 Cihaz BM 3555ITR Strip Standarda uygun değil Güvensiz ABD, Foreks Lateks 3 Yollu %100 Silikon Kaplı Foley Sonda (22Fr) 20100320 Seri İlgili Standartlara Uygunsuz. Güvensiz Çin, Esk Medical Bacterial Hepa Filter Etiket Uygunsuzluğu Güvensiz TR, Alpha Marka Musluklu İdrar Torbası 15.04.4 Sızıntı Görüldüğü Güvensiz TR, Labonackheck Gluppy Glukometre Cihazı G001C020220 G001C020222 Cihaz G00L161915 Strip Standarda uygun değil Güvensiz G.Kore, Galena Marka Lateks Uretral (Foley) Sonda (18 Fr) Seri No:1103280387 Sitotoksisite Testi Sonucuna Güvensiz Çin, Beybi Lateks Muayene Eldiveni 014111035000b Kopma Testi Uygunsuzluğu Güvensiz Malezya, Beybi Marka Musluklu Steril İdrar Torbası 110315 Yüksüz Durumda Sızdırmazlık Güvensiz Çin, Flon Marka IV Cannula With Port 26G 1107026 Katater Görünüş Ve Dış Çap Güvensiz Hindistan, Flon Marka IV Cannula With Port 26G 1104016 Yüzeysel Görünüş Güvensiz Hindistan, Uydumed IV Kanül 00312/183 Görünüş Güvensiz Hindistan, Gmate Glukometre Cihazı SN GM 006792 SN GM 006789 Cihaz GMC 11KD Strip Standarda uygun değil Güvensiz G.Kore.