Nükleer Santralde Kaza Olursa Sorumluluk Kimde?

Greenpeace, Mersin Akkuyu’da yapılması planlanan nükleer santralin 3 Aralık tarihinde onaylanan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporuna karşı dava açtı.

Rapora karşı sunulan temel gerekçeler atık konusuna dair yeterli bilginin bulunmaması, herhangi bir kaza durumunda ekonomik ve sosyal sorumluluğu kimin alacağının belli olmaması, deprem risk değerlendirilmesinin yapılmamış olması ve deniz ekosistemine etkilerinin bilimsel yöntemlerle araştırılmamış olması olarak gösterildi.

Açılan dava, bugün Mersin İdare Mahkemesi önünde düzenlenen basın açıklamasıyla duyuruldu. 

Davanın gerekçeleri ise şu şekilde:

Kazada sorumluluk kimin belli değil

Akkuyu Nükleer Enerji Santrali, projenin tamamının Rusya hükümeti tarafından gerçekleştirileceği bir projedir. Nükleer bir kaza olması halinde, bu kazanın çevreye ve canlı yaşamına vereceği geri dönülemez zararların ekonomik ve sosyal sorumluluğunu kimin alacağı ise muğlak. Nükleer sorumluluk, Türkiye yasalarında düzenlenmediği gibi bu konularda yapılan uluslararası sözleşmeler ise yetersiz, eksik ve Türkiye’de uygulama alanı olmayan düzenlemeler.

Nükleer atık nasıl depolanacak?

ÇED Raporu hazırlanırken şeffaf ve katılımcı bir süreç işletilmedi. İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu’nda ve halkın katılımı sürecinde iletilen itirazların dikkate alınıp alınmadığı bugün bile halen bilinmiyor.

Nükleer enerji santralinin radyoaktif ve tehlikeli atık statüsünde olan nükleer atıkların nasıl depolanacağı ve taşınacağına ilişkin yeterli bilgiler yer almıyor.

Deprem riski değerlendirilmemiş

Santralin kurulması planlanan alana yakın bir fay hattı bulunuyor ancak ÇED raporunda, deprem olması durumundaki kaza riskleri değerlendirilmemiş.

Proje kapsamında, kaza riskleri gereği gibi değerlendirilmemiş, kaza olması halinde tahliye planı uluslararası standartlar kapsamında değerlendirilmemiş.

Foklar, carettalar ne olacak?

Santralin, deniz ekosistemine vereceği zararlar bilimsel yöntemlerle araştırılmamış, aksi yönünde bilimsel raporlara rağmen, Akdeniz fokları ve caretta carettaların zarar görmeyeceği bilimsel gerçeklere aykırı şekilde iddia edilmiş.

Odalar da dava açtı

TMMOB Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO), Türkiye Barolar Birliği (TBB) ve Türk Tabipler Birliği (TTB) de Akkuyu nükleer santralinin ÇED'ine karşı ortak dava açmıştı.

Odalar da açtıkları davada bu santral türünün henüz dünyada denenmemiş olduğu hatırlatılarak nükleer atıkların yönetimi ve olumsuz etkileri, olası bir kazada radyasyonun ne kadar nereye doğru yayılacağı, ne gibi önlemler alınacağı, akdeniz foklarının durumu, deprem riski gibi hususların değerlendirilmediği belirtildi. (NV)