*Kara delik. Fotoğraf: NASA.
Sir Roger Penrose, Reinhard Genzel ve Andrea Ghez, Stockholm'de Nobel Ödül Komitesi tarafından düzenlenen bir basın toplantısında fizik dalında bu yılın kazananları olarak açıklandı.
Kazananlar, 10 milyon kronluk (864.200 £) para ödülünü paylaşacak.
"Evrendeki en egzotik nesnelerinden biri"
BBC News bilim editörü Paul Rincon'un haberine göre Fizik ödül komitesi başkanı David Haviland, bu yılki ödülün "Evrendeki en egzotik nesnelerden birini kutladığını" söyledi.
- Kara delikler, yer çekiminin çok güçlü olduğu, ışığın bile onlardan kaçamayacağı uzay bölgeleridir.
Oxford Üniversitesi'nden İngiltere doğumlu fizikçi Sir Roger, kara deliklerin Albert Einstein'ın genel görelilik teorisinin kaçınılmaz bir sonucu olduğunu gösterdi.
Fizik ödülünü kazanan dördüncü kadın oldu
Penrose, bu yılki ödülün yarısını alırken, diğer yarısı Genzel ve Ghez tarafından paylaşılıyor.
Profesör Ghez, 1901'den bu yana 200'den fazla ödül sahibi arasında fizik ödülünü kazanan dördüncü kadın.
Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan diğer kadınlar, 2018'de ödülü alan Marie Curie, Maria Goeppert-Mayer ve Donna Strickland olmuştu.
"Sir Roger teorik temelleri attı"
Nobel Komitesi üyesi Ulf Danielsson, "Kara deliklerin tarihi geçmişte 18. Yüzyılın sonuna kadar uzanıyor. Sonra, Einstein'ın genel göreliliği aracılığıyla, bu nesneleri gerçek olarak tanımlayacak araçlara sahip olduk" dedi.
Ancak bu nesnelerin matematiği inanılmaz derecede karmaşıktı.
Birçok araştırmacı, bunların yalnızca kağıt üzerinde bulunan matematiksel eserlerden başka bir şey olmadığına inanıyordu.
Araştırmacıların gerçek dünyada var olabileceklerini fark etmeleri onlarca yıl aldı.
Danielsson, "Roger Penrose bunu yaptı" dedi ve ekledi:
"Matematiği anladı, yeni araçlar sundu ve daha sonra bunun doğal olarak olmasını bekleyebileceğiniz bir süreç olduğunu - bir yıldızın çöktüğü ve bir kara deliğe dönüştüğünü - kanıtlayabildi."
Komite üyesi, Sir Roger için "Bu nesneler var demek için teorik temelleri attı. Dışarı çıkıp onları ararsanız onları bulmayı bekleyebilirsiniz" dedi.
Penrose, 1931'de Colchester'da doğdu ve seçkin bir aileden geliyor.
İngiliz bilim insanı Dennis Sciama'dan ilham alan Penrose, matematiksel yeteneğini fiziğe uyguladı.
1965'te, bir kara deliğin her zaman bir tekilliği, uzay ve zamanın bittiği bir sınırı gizlediğini gösterebildiği dönüm noktası niteliğinde bir makale yayınladı.
"Kapana kısılmış yüzeyler" matematiksel kavramı, bu egzotik nesnelerin karakterizasyonundaki büyük sıçrama için çok önemliydi.
Kara delik hakkında
- Kara delik, maddenin kendi üzerine çöktüğü bir uzay bölgesidir.
- Yerçekimi o kadar güçlü ki ışık bile hiçbir şey kaçamaz.
- Kara delikler, bazı büyük yıldızların patlayarak ölümünden sonra ortaya çıkıyor. Ama bazıları gerçekten devasa ve Güneşimizin milyarlarca katı kütleye sahip.
- Galaksi merkezlerinde bulunan bu canavarların nasıl oluştuğu bilinmiyor.
- Kara delikler, çevrelerini etkileme şekillerine göre tespit ediliyor.
(PT)
