İsrail'in Gazze'de ve Batı Şeria'daki yıkıcı saldırılar ve soykırım düzeyine varan imha savaşı sürerken Filistin davasına verdiği destek ve İsrail devletinin "suçları" olarak nitelediği konuları yüksek sesle dile getirmesiyle tanınan Noam Chomsky'nin geçtiğimiz yıl boyunca gösteri ve tartışmalarda görünmemesi düşünürün sağlık durumunu gündeme getirdi.
Media Lens'in paylaştığı bir gönderi sayesinde Chomsky'nin sağlığının ciddi biçimde bozulması sonrasında bir daha kamuoyunun önüne çıkma olasılığının yok denecek kadar düşük olduğu ortaya çıktı.
Eski asistanı Bev Stohl'un ilk kez bir Reddit forumunda paylaştığı habere atıfta bulunan gönderide, genellikle arama ve mesajları şahsen yanıtlayan Chomsky'nin neden "e-postalara yanıt vermediği veya röportaj yapmadığı" anlatılıyordu.
Chomsky sağlık sorunlarıyla uğraşıyor
2017'de emekli oluncaya kadar 24 yıl MIT'de (Massachusetts Teknoloji Enstitüsü) Chomsky'nin ofis müdürü olarak çalışan Stohl, 5 Şubat'ta şöyle yazmıştı: "Yakın bir aile üyesiyle iletişim halindeyim, konunun esasını biliyoruz ve yakında daha fazlasını öğrenmeyi umuyoruz.
“Özetle Noam 95 yaşında ve Haziran'da [2023] bir tıbbî olay yaşadı. Pek çok kişinin fark ettiği gibi, sağlık durumu zamanının ve enerjisinin çoğunu aldığından yazmıyor, mektuplaşmıyor veya röportaj yapmıyor.
"Hâlâ bizimle birlikte, şu anda haberleri izliyor (izlediği şeyden pek memnun görünmüyor)."
Artık ayakta duramıyor,
yürüyemiyor, konuşamıyor
Stohl, çevresiyle iletişim durumuna ilişkin olarak paylaştığı ayrıntılarla da dilbilimcinin artık hareket etmediği ve yürümediği bilgisini verdi.
"Konuşma yeteneği henüz açıklayamadığım faktörler yüzünden karmaşıklaşıyor" diye devam eden eski yardımcı, bir ay önce görüştüğü akrabasının "kendisini ziyaret ettiğinde iletişim kurmadı[ğını]" aktardı.
"O, [artık] ayakta durabilen biri değil. Bunun ne kadar süreceğinden emin değilim. Acı çekmiyor. Gözleri açık ve çevresinde olup biteni izliyormuş gibi görünüyor."
Aynı zamanda dünyaca ünlü düşünürle birlikte çalıştığı dönemi anlattığı "Chomsky ve Ben" başlıklı bir anı kitabının da yazarı olan asistanı, Nisan'da yazdığı bir güncellemede "Noam önemli bir ilerleme kaydetmedi," demişti. "Bunu söylediğim için üzgünüm. Yeniden halkın önüne çıkabileceğinden kuşkuluyum, çünkü çok fazla iletişim kurmuyor."
Chomsky'nin katkıları
Sağlığıyla ilgili kaygılar ve kötü haberlerin yayılmasıyla birlikte medyada ve bilimsel yazında Chomsky'nin kişiliği ve düşünsel mirasıyla ilgili övgü dolu yorumlar da çoğalıyor.
Sosyalist Current Affairs dergisinin kurucusu ve editörü ve aynı zamanda Chomsky'nin yakında yayınlanacak Amerikan İdealizm Efsanesi: ABD Dış Politikası Dünyayı Nasıl Tehlikeye Atıyor kitabının ortak yazarı Nathan Robinson onun için şöyle yazdı: “Chomsky kendisini tanıdığım yıllar boyunca hep inanılmaz derecede nazikti.
"Herkese eşit davranırdı. Kim olduğu umrunda olmazdı. Bir ünlü veya New York Times muhabirine ne kadar zaman ayırırsa bir lise öğrencisine de o kadar zaman ayırırdı. Ve kendini zulüm ve adaletsizlikle savaşmaya adamıştı.
“Binlerce insanın hayatlarını nasıl değiştirdiğine dair hikayeleri var. Kesinlikle benimkini değiştirdi.
Britanyalı-Amerikalı gazeteci ve Zeteo kurucusu Mehdi Hasan da "Noam için dua ediyorum." diye yazdı. "Hayatımızda onun gibisi olmadı."
Noam Chomsky kimdir?
Aralık 1928'de Philadelphia'da bir Yahudi göçmen ailenin oğlu olarak dünyaya gelen Avram Noam Chomsky modern tarihin en çok alıntı yapılan bilim insanlarından biri oldu.1955'te Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) öğretim kadrosuna katıldı. 2002'de profesörlükten emekli oldu ve 2017'de onursal/fahri profesör olarak Arizona Üniversitesi'ne geçti. Chomsky bilim dünyasında dilbilim alanında gerçekleştirdiği devrimle parlamış olmakla birlikte dünya çapında kapitalizme ve Amerikan emperyalizmine yönelik eleştirileriyle, önde gelen bir savaş karşıtı aktivist ve üretken bir sosyal ve politik yorumcu olarak ün kazandı.
Kendi web sitesindeki biyografisinde Chomsky kendi politik tutumunu "anarşist, anarko-sendikalist ve özgürlükçü sosyalist" olarak tanımladı. ABD'nin Vietnam savaşının açık sözlü bir muhalifi olarak öne çıktı ve aralarında 1988 Orwell Ödüllü, kitle iletişim araçlarının eleştirisine yönelik "Rızanın İmalatı"nın da olduğu onlarca kitabın yazarı veya ortak yazarı oldu. 2005'te yapılan bir küresel ankette Chomsky, dünyanın en önde gelen kamusal entelektüeli seçildi.
Chomsky bütün ezilen milletler gibi Kürtler'in de dört parça Kürdistan'da uğradıkları zulüm ve haksızlıklara açıkça karşı çıkmış, kendi kaderlerini tayin hakkının ısrarlı bir savunucusu olmuştu.
Chomsky, 13 Aralık 2002'de İstanbul'a gelmiş ve Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı'nın açılışına katılmış, ardından KESK'in düzenlediği "Barış ve Demokrasi" sempozyumunda Britanya-Pakistanlı yazar Tarık Ali ve Paris Üniversitesi'nden Lübnanlı bilim insanı Gilbert Achcar ile birlikte bir panelde konuşmuştu.
Barış Akademisyenlerinin, 2015'te çözüm sürecinin sona erdirilip savaşın yeniden başlatılmasından sonra yayımladıkları bildiriye destek veren Chomsky, Erdoğan'ın kendisini ve diğer uluslararası akademisyenleri "Güneydoğu'yu ziyaret ederek gerçek resmi görmeye davet"ine karşı "Türkiye'ye gitmeye karar verirsem, bu onun davetiyle değil daha önce sık sık olduğu gibi yıllardır ciddi bir saldırıya maruz kalan Kürtlerin de aralarında bulunduğu cesur muhaliflerin davetiyle olacak." demişti.
Haziran 2023'te Britanyalı gazeteci Piers Morgan, medyaya muhtemelen son çıkışında Chomsky'e "Kendi mezar taşınıza 'Burada Noam Chomsky yatıyor.' O...' diye devam eden bir cümle yazabilseydiniz, bu cümlenin gerisinin nasıl getirilmesini isterdiniz?" diye sormuş ve şu yanıtı almıştı: "Elinden gelenin en iyisini yaptı."
(AEK)
