T24 yazarı Eray Özer, Erdoğan'ın damadı, İHA ve SİHA üreticisi Selçuk Bayraktar'ın iktidar cenahında -Trump'ın ABD'deki "Truth Social"i gibi- "bizim sosyal medyamız" olarak karşılanan "Next Sosyal" uygulamasının "açık kaynak kod" kullanımın temel ilkelerini ihlal ettiği gerekçesiyle, "Mastodon" uygulamasından uyarı aldığını açıkladı.
Eray Özer, konuyu irdelediği yazısında, Selçuk Bayraktar ve ekibinin geliştirdiği Next Sosyal uygulamasının temel aldığı Mastodon yazılımının X üzerindeki "sosyal medya hesabından Bayraktar'ı etiketleyerek kendileriyle iletişime geçilmesini talep etti[ğini]" vurguluyor.
Özer, Mastodon'a ulaşarak "neden Selçuk Bey'le iletişime geçmek istediklerini" ve "ayrıca neden başka yolla değil de X üzerinden iletişime geçmeyi tercih et[tiklerini]" sorduğunu ve aldığı yanıtları T24'teki köşesinde açıkladı.
Eray Özer konuyu kendi değerlendirmesinde etraflı olarak ele alıyor. Bununla birlikte, bu tartışma vesilesiyle ortaya çıkmasına yardımcı olduğu haber değeri taşıyan iki önemli konu nedeniyle yazısı atıfta bulunulmayı hak ediyor.
Hiçbir şeyi "yerli ve milli" olmayan bir yerlilik iddiası
Birincisi, "yerlilik ve millilik" vurgusuyla devreye sokulan ve gene Eray Özer'den öğrendiğimize göre, "kısa süre içinde 500 bin kullanıcıya eriştiği açıklanan", "özellikle iktidar cenahından [Devlet Bahçeli dahil] pek çok ismin katıldıklarını birer birer açıklamaya başladıkları" Next Sosyal'in yazılım altyapısı itibariyle ancak "TOGG" kadar "yerli ve milli" olabildiği gerçeği.
"Next Sosyal"in "Next"inin Türkçeyle "Sosyal" kadar olsun bir ilgisi yok. "Sonraki" anlamına gelen, Türkçe alfabede olmayan X harfini içeren bu İngilizce sözcüğün neden "yerlilik ve millilik" bağlamına yerleştiği meçhul.
Öte yandan herkes İngilizce konuşsaydı bile anlam vermenin çok güç olduğu "Next Sosyal"in yazılımım temeli, açık kaynak kodları dolaşımda olan "Mastodon" uygulamasından alınma. Yani ortada bir icat, bir buluş, akıl ve fikir ürünü olan bir özgün eser yok. Eray Özer'in aktardığına göre, "Next Sosyal"de bu konu saklanmamış ama vurgulanmamış da. Ne var ki, Mastodon'un meselesi, Özer'e açıklandığına göre daha başka: Alınan açık kodlarda yapılan değişikliklerle yazılan "Next Sosyal" uygulamasının Mastodon'da yaptığı değişiklikler "açık kaynak kodlu değil".
Müştereklerden özel mülkiyet üretme tamahkarlığı
İkinci mesele de burada. "Açık kaynak kodu", çevrimiçi alemde "bilginin özel mülk olamayacağı" iddiasının belgesi sayılıyor. Açık kodla yapılan yazılımlar, "herkesin". Bu bir bakıma, bilginin de hava, gibi, toprak gibi, su gibi bir müşterek olduğuna dayanan bir vaziyet alış. Mastodon Eray Özer'e Selçuk Bayraktar'ın peşine bu nedenle düştüğünü anlatmış: "Bizim kodumuzla uygulama yazarsa, kendi yazdıklarını da açık kod olarak yazmalı" demiş, "Bu alemde düstur bu," olmazsa olmaz. Mastodon, "Ama bir türlü ulaşamıyoruz kendisine" diye yakınıyor Bayraktar'dan.
Özetle, Mastodon, ortak kullanıma açık kodları bedavadan kullanıp, kendi kodlarını saklamanın "açık kod aleminde" bir tür gaspçılık olarak niteleneceğini hatırlatmış.
Kıssadan hisse
Eray Özer, hem Mastodon'la tartıştığı hem de genel kullanıcı ve yazılımcılar için bağlamına yerleştirdiği yazısında meraklısı ve erbabına meselenin ayrıntılarını enine boyuna değerlendiriyor.
Kıssadan hisse, "Next Sosyal", hem bilginin ancak uluslararası dolaşım ile gelişip zenginleştiği bir dünyada "bilgi milliyetçiliği" iddiasının bir parodi olmaktan öteye geçemeyeceği, hem de ortak kullanıma açılmış bilgiden üretilen bilginin "özel mülk" olarak insanlığın geri kalanından saklanmasına yer olmayan bir alemde bilgiyi "kapan"ın çok da uzağa "kaçamayacağı" konusunda dünyaya hakikaten yerli ve milli bir örnek sunmayı başarmış.
Eleştirilerden sonra "Next Sosyal" anasayfasına şöyle bir not iliştirmiş:
Kaynak Kodu / Source Code
Topluluk için hazırlanıyor. Çok Yakında...(Coming Soon...)
(AEK)
