Newroz Raporu: Polisten Ayrımcılık ve Şiddet

* İstanbul'da sivil toplum örgütleri ve siyasi parti temsilcilerinin katılımıyla oluşturulan tertip komitesinin miting yapma talebinin 'kamu güvenliği' gerekçe gösterilerek reddedilmesi nedeniyle İstanbul'da Newroz'un kutlanması muhtemel bölgelerine İHD üyeleri, yöneticileri, aktivistlerinden oluşan gözlemci heyetler oluşturulmuştu.

Gözlemci heyetlerin asıl olarak Topkapı ve civarında görev yaptığını belirten İHD açıklamasında şöyle deniliyor:

* 21 Mart 2002 günü sabah saat 07.00 civarında başta Ümraniye, Büyükçekmece, Beyoğlu,Sultanbeyli, Bayrampaşa, Kağıthane, Fatih,Gaziosmanpaşa, Merter,Güngören, Bağcılar,Sarıgazi ilçeleri olmak üzere yoğun bir polis ablukası oluşturularak, toplu taşıma araçları, özel araçlar aranarak şüpheli buldukları kişileri gözaltına almıştır. Bu gözaltılar sırasında polis, gözaltına aldığı kişileri tartaklamıştır.

Otobüslerden indirilip gözaltına...

* Ümraniye'de Topkapı'daki Newroz kutlamasına katılmak üzere otobüslere binen 45 kişi otobüslerden indirilerek gözaltına alınmıştır. Gözaltına alınan Halkın Demokrasi Partisi üyelerini taşıyan 3 otobüsün hareket etmesine izin verilmemiştir.

* Yine Ümraniye'de otobüs duraklarında bekleyen bazı kişiler polislerce gözaltına alınmıştır.

* Halkın Demokrasi Partisi Avcılar İlçe Örgütü üyelerini taşıyan otobüsler,Avcılar İlçe Emniyet Müdürlüğünde görevli polislerce durdurulmuş, otobüsteki kişiler gözaltına alınarak Avcılar İlçe Emniyet Müdürlüğü'ne götürülmüştür.

Silah ve coplarla müdahale

* Eyüp ilçesine bağlı Göktürk Beldesinde Topkapı'ya gitmek isteyen Halkın Demokrasi Partisi üyelerine silah ve coplarla müdahale eden jandarmalar, 2 kişinin yaralanmasına yol açmış ve çok sayıda kişiyi de gözaltına almıştır. Yaralanmalar silahla olmuştur.

* Bayrampaşa'da yoğun güvenlik önlemi alan polisler, aralarında Halkın Demokrasi Partisi üyelerinin de bulunduğu çok sayıda kişiyi şüpheli şahıs oldukları gerekçesiyle gözaltına almıştır.

* Esenler'den yola çıkan otobüsler, ilçe çıkışında durdurulmuş, otobüslerin hareket etmesini engellenerek, otobüste bulunanlar Esenler İlçe Emniyet Müdürlüğü'ne götürülmüştür.

* Ambarlı'da otobüsleri durduran polisler, Halkın Demokrasi Partisi üyesi 25 kişiyi gözaltına alarak Ambarlı Polis Karakoluna götürmüşlerdir.

* Halkın Demokrasi Partisi Beyoğlu ilçe teşkilatı üyesi 37 kişi, sabahın erken saatlerinde Topkapı'da gözaltına alınmıştır.

* Newroz'da olası bir provakasyonu önlemek amacıyla Topkapı'ya giden miting tertip komitesi üyelerinin Topkapı'ya girişine izin verilmemiş, girmekte ısrar eden tertip komitesi üyeleri gözaltına alınmakla tehdit edilmiştir.

Yere düşenlere acımasızca dayak

* Topkapı'da toplanan ilk gruba polis her hangi bir uyarıda bulunmaksızın şiddet kullanarak müdahale etmiş, bu müdahale sırasında yere düşen bazı kişiler, özel tim mensupları ve çevik kuvvet polislerince acımasızca dövülmüştür.Polis müdahale sırasında çok sayıda sis bombası atarak çevredeki halkın da hayatını olumsuz etkilemiştir. Bu müdahale sırasında polis, 57 kişiyi döverek gözaltına almıştır.

* Merter-Cevizlibağ arasında tekrar biraraya gelen bir grubu araçların arasında sıkıştıran polis, çok sayıda kişiyi gözaltına almış ve burada da yoğun şiddet kullanmıştır.

Yaşlılara biber gazı

* Grupların biraraya gelmesine izin vermeyen polisler, en küçük bir topluluk gördüğünde şiddet kullanarak müdahale etmiştir. Müdahalenin dozunu kaçıran kimi güvenlik güçleri, sıkıştırdıkları yada yakaladıkları bazı kişileri acımasızca dövmüş, kaçan, dağılan, otobüslere binen çok sayıdaki kişiyi de hasmane bir şekilde dövmüştür. Bununla yetinmeyen bazı görevliler, yaşlı insanların gözlerine biber gazı sıkmış ve yerlerde sürüklemiştir.

* Zeytinburnu yönünde tekrar bir araya gelen ve lastik yakan küçük bir gruba da polis müdahale etmiş, çok sayıda kişiyi döverek gözaltına almıştır. Burada polisten kaçan bir genç, otobüs çarpması sonucu yaralanmıştır.

Saldıran sağ gruba polis müdahale etmedi

* Topkapı'da polisten kaçan topluluğa sağ görüşlü bir grup saldırmış ve 2 kişiyi yaralamıştır. Sağ grubun saldırısına polis müdahale etmemiştir.

* Vatan Caddesi'ne doğru dağılan gruba müdahale eden polisler, çok sayıda sis bombası atmış, ortalığı adeta savaş alanına çevirmiştir. Atılan sis bombaları yüzünden çok sayıda yurttaş olumsuz etkilenmiş hatta zehirlenmiştir.

* Görevini yapan birçok basın mensubu, polislerce engellenmiş, tehdit edilmiş, tartaklanmıştır. Atılan gaz bombaları nedeniyle birçok basın mensubu da zehirlenmiştir.

İnsan Avı

* Grupların dağılması üzerine polis, otobüs duraklarında insan avı

başlatmış, birçok kişiyi de doğum yeri, kılık kıyafet ve etnik kimliğine bakarak gözaltına almıştır.

* Gözaltılar gün boyu devam etmiştir. Vatan Caddesi ve Topkapı'ya çıkan yollar kapatılarak, trafik işlemez hale getirilmiş, binlerce yurttaşın işine, evine gitmesine engel olunmuştur.

* Gün boyunca derneğimize 794 kişinin gözaltına alındığı, 53 kişinin de yaralandığına ilişkin bilgi aktarılmıştır.

* Akşam saatlerinde Beyoğlu-Hacıahmet, Kağıthane, Ümraniye, Bahçelievler'de geniş katılımlarla yapılan Newroz kutlamaları olaysız bir şekilde son ermiştir.

İstanbul: Keyfi ve hukuk dışı

20 ilde Newrozun barış ve kardeşlik içinde kutlanması için gereken zemin yaratılırken, İstanbul'da keyfi ve hukuk dışı bir şekilde toplantı ve gösteri yapma hakkının engellenmesi, polis şiddetine davetiye çıkarmıştır.

* Bu yasaklama kararını şiddet kullanarak uygulayan güvenlik görevlileri, Newrozu kutlamak isteyen herkese potansiyel düşman-suçlu gözüyle bakmış, yasaklama kararının verdiği cesaret ve yetkiyle topluluğa aşırı şiddet kullanmış, çok sayıda kişiyi de yaralamıştır. Polis, yetkisini aşmış, sokak ortasında insanlara meydan dayağı atmış,dövmüştür.

Seyahat hakkına baskı

* Gün boyu seyahat hakkı baskı altına alınmıştır.

* Doğum yeri, şive, kıyafet ve etnik kimliğe bakılarak çok sayıda kişinin gözaltına alınması, açık bir ayrımcılığı gündeme getirmiştir.

* Ayrımcılık ve şiddet, bu kez mülki amirler aracığıyla kendini göstermiştir. Bazı grupların kutlamalarına bizzat Vali ve Emniyet Müdürü katılıp, büyük spor salonları tahsis edilirken, diğer yandan da geniş kesimlere şiddet uygulanmış ve kültürleri, bayramları yok sayılmıştır.

* Barış ve kardeşlik içinde kutlanması gereken Newroz Bayramı'na şiddet ve kan bulaştıran güçler, sivilleşmeye ve demokratikleşmeye en büyük zararı vermektedir.

* Bizler insan hakları savunucuları olarak; Demokratikleşme ve sivilleşmenin yolunun, farklı kültürlere saygıdan, düşünce ve ifade özgürlüğünden geçtiğine inanıyoruz. Yetkilileri tek tip kültür, tek tip insan yaratma çabasından vazgeçmeye çağırıyoruz. (NU)