Sabah saatlerinde itibaren araç ve yaya olarak kentin 10 kilometre uzaklığındaki Fuar Alanı'na akın eden Diyarbakırlılar alana yakın yerde polis tarafından üst aramasından geçirildi.
İçinde Demokratik Toplum Partisi (DTP) Eşbaşkanı Ahmet Türk, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir ile ilk kademe belediye başkanları ve sivil toplum örgütü başkanlarının bulunduğu DTP otobüsü de halkı selamlayarak alana girdi. Ata binmiş iki kişinin otobüse eşlik etmesi ilginç bir görüntü oluşturdu.
On binlerce kişinin zafer işareti yaparak saygı duruşu ile başlayan kutlamalarda açılış konuşmasını Newroz Tertip Komitesi Başkanı Ahmet Solmaz yaptı. Ardından DTP İl Başkan Vekili Musa Farisoğlu kısa bir konuşma yaparken bir süre önce tutuklanan DTP Diyarbakır İl Başkanı Hilmi Aydoğdu'nun mesajı okundu.
Aydoğdu, toplumsal duyarlılıklar ve refleksler artması, barışçıl girişimler ve yapılanmaların ulusal ve uluslar arası alanda umut, takdir ve meşruiyet kazandıkça yürütülen sindirme ve etkisizleştirme politikalarının daha anlaşılır olduğunu söyledi.
Protokolde DTP Eşgenel Başkanı Ahmet Türk, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir, DTP üyesi Leyla Zana, Emek Partisi (EMEP) Genel Başkanı Levent Tüzel, Sosyalist Demokrasi Partisi (SDP) Genel Başkanı Filiz Koçali, Avrupa Parlamentosu üyesi Feleknas Uca, Avrupa Konseyi İyiniyet Elçisi ve Uluslararası Af Örgütü üyesi Bianca Jagger, Brüksel Parlamentosu 2. Başkanı Mahfoudh Ramdhani, Avrupa Parlamentosu'ndan Özgür Dayanışma Direktörü Günther Dauwan, Berlin Eyalet Parlamentosu'ndan Evrim Helin Baba gibi isimler yer aldı.
Diyarbakır eski Belediye Başkanı Feridun Çelik, Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) Genel Başkanı Alaaddin Dinçer ile çeşitli sivil toplum örgütünün yöneticileri de programı protokolden takip etti.
Avrupa Konseyi İyiniyet Elçisi Bianca Jagger de müziğe eşlik eden geleneksel Kürt giysili kadınlarla tokalaşıp fotoğraf çektirdi.
Newroz sloganı Yaşar Kemal'den
Alanda yazar Yaşar Kemal'in Ankara'daki "Türkiye Barışını Arıyor" Konferansı'nda yaptığı konuşmasını bitirirken üç kez tekrarladığı "Ya Gerçek Demokrasi Ya Hiç" sözü bu yıl Newroz'un sloganı oldu.
Bu sloganın yazıldığı dev pankart alanda asılırken, ayrıca "Türkiye'nin Birliği Kürt Birliğinden Geçer" yazılı pankart da göze çarptı.
Bağımsız heyetle şaibe kalkar
Asrın Hukuk Bürosu da Öcalan'ın zehirlendiğine dair raporlara dikkat çeken mesajında, devlet ve hükümetin töhmet altında kalmaması için bağımsız bir sağlık heyetinin İmralı'ya gönderilmesi istendi.
Zaman zaman Öcalan posterlerinin açıldığı alanda, Demokratik Konfederalizm bayrağı da açıldı.
Kürsüden "demokrasi ve barış için oturma" çağrısına alandaki on binlerce insan yere oturarak yanıt verdi.
Barış güvercini anıldı
Programda Ermeni gazeteci yazar Hrant Dink'in ölmeden önceki "Güvercin Tedirginliği" başlıklı son yazısından bir pasaj okunarak Dink'in anısına Ermeni sanatçı İlda Simoniyan davet edildi.
Simoniyan Ermenice ağıtla başladığı programını Kürtçe şarkıyla bitirdi.
Gün boyu süren kutlamalarda Koma Rojamed, Fuat Saka, Rojda, Mikail Aslan gibi sanatçılar sahne aldı.
Leyla Zana kitleye "Amed" diye hitap ederek Kürtçe başladığı konuşmasına Türkçe devam etti. "Newroz barıştır, Newroz kardeşliktir, Newroz birliktir" diyen Zana, "Newroz Kürtlerin kimliğidir, kültürüdür. Bunu herkes böyle bilsin. Newroz'u bayram olarak görmek isteyen herkese bayramı kutlu olsun" dedi.
Kürtler korkulu rüya değil
Zana, akademik çevrelere bir anket yapma önerisinde bulunarak, Kürtlere "yalnız mı yaşamak istiyorsunuz yoksa birlikte, eşit, kendi kimliğinizle mi yaşamak istiyorsunuz?" diye sorulmasını istedi.
Zana, kitleden "birlikte yaşam" seçeneğinde alkışlarla yanıt aldı. Hiç kimsenin halkın iradesinin üstünde olmadığını belirten Zana, "Bu iradeye önem vermeliyiz. Kimse korkulu rüya görmesin. Ben inanıyorum ki birlikte yaşama yanıtı yüzde 90'lara varacaktır" dedi.
Bölünme korkusunun sanal bir korku olduğunu ifade eden Zana, bu korkudan sıyrılmak gerektiğinin altını çizdi. Zana Kürtlerin birlikte yaşadığı hiçbir halkı sırtından vurmadığını söyleyerek bunu Çanakkale'de, Kıbrıs'ta kendini gösterdiğini söyledi.
Kürtlerin değerleriyle alay edilemez
"Hiç kimse Kürt halkının değerleriyle dalga geçemez, alay edemez" diyen Zana, her milletin içerisinde değerli kişilikler bulunduğunu Kürt halkının da değerleri olduğunu söyledi. Zana, buna örnek olarak Celal Talabani, Mesut Barzani ve Abdullah Öcalan'ı gösterdi.
Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Baydemir de Kürtçe ve Türkçe yaptığı konuşmasında "Tarihi bir gün yaşıyoruz" diyerek Türkiye'nin batı yakasından gelen konukları tanıtarak konuşmasını sürdürdü:
Geçmişte ısrar anlamsız
Artık geçmişte ısrar etmenin bir anlamı kalmadığını söyleyen Baydemir, dünyada ve Ortadoğu'da değişimin kaçınılmaz hale geldiğini belirterek, "Dönüş artık imkansızdır, kurtuluş inkarda değil eşit, özgür, demokratik birliktedir, diyalogtadır. Bütün zehirlerin panzehiri sizsiniz" dedi.
Türkiye gündeminin ağır olduğunu bir yandan Cumhurbaşkanı seçimleri, genel seçimler, Kıbrıs, Kerkük gibi konular ile DTP ve insan hakları savunucuları üzerindeki baskıları hatırlatan Baydemir, şunları söyledi:
"Gündem olabildiğince ağır. Diyarbakır'ı Ortadoğu coğrafyasının, Mezopotamya coğrafyasının tarih, kültür ve sanat merkezi haline dönüştürmemizin bu ekonomik darboğaza rağmen sizden aldığımız güçle, sizden aldığımız cesaretle başarmaya devam edeceğiz."
Provokasyon önlendi
Baydemir konuşurken platformun arka tarafında polis üç kişiyi gözaltına aldı. Gençlerin de buna karşı çıkması üzerine çıkan arbede bir süre karışıklığa neden oldu. Baydemir konuşmasına ara vererek gençleri yatıştırırken, herkesi platformun önüne davet etti ve konuşmasına "Bu provokasyona Diyarbakır halkı izin vermeyecek. Sabırla, inatla, sağduyuyla barışa sahip çıkmaya devam edeceğiz. Türkiye geçmişiyle hesaplaşıp korkularını aşacaktır. Türküyle Kürdüyle aydınlık geleceği yakalayacaktır. Halkımız Newroz'u başarmıştır" diye konuştu.
Baskı politikaları ahlaksızcadır
DTP Eşgenel Başkanı Ahmet Türk de Newroz'un tarihsel sürecini ve halkların yüklemiş olduğu anlamına dikkat çekerek, "Kürtlerin, Ortadoğu'nun, Kafkasların ve Orta Asya halklarının kutladığı bu günün anlamını değiştirmek, resmileştirmek kabul edilemez" dedi.
Bazı siyasetçilerin Cumhurbaşkanlığı seçimi için gergin ortam yaratmaya çalıştıklarına vurgulayan Türk, "DTP üzerinde baskı politikası vardır. Bu ahlaksızca tutumu huzurlarınızda protesto ediyorum" dedi.
Barışın kalıcı hale gelmesi ve demokratik gelişim için büyük çaba sarf ettiklerini söyleyen Türk, "Bizim için çok önemli olan ateşkesin sağlanmasında özel bir rol oynadık. Ancak bu fırsat değerlendirilmek istenmedi" dedi.
Türk, silahların Türkiye gündeminden çıkarılması yolundaki çabalarına devam edeceklerini söyledi. Mart ayı boyunca 254 parti yöneticisinin gözaltına alındığını bunlardan 72'sinin de tutuklandığını kaydeden Türk, "Birileri bu ülkenin dokularıyla oynayıp gerginlik yaşatarak iktidarlarını kalıcı hale getirmek istiyor. Halk buna izin vermeyecektir. İnkarcı ve imhacı mantığa karşı dimdik ayakta duracağız" dedi.
Sorunların ancak diyalogla çözüleceğini ifade eden Türk, çözümsüzlüğü dayatıp susturmaya çalışanların istediği sonucu alamayacağını vurguladı.
Alandaki tedbirler
Alanda üç ambulans ve bir seyyar sağlık merkezi bulundu, cep telefonu şirketleri de alanın etrafında seyyar baz istasyonları kurdu. Bazı seyyar satıcılar da kebap ve benzeri yiyecekler satarak Newroz'a katılanlara piknik yapma imkanı verdi. Yerli ve yabancı 200 kadar gazeteci Newroz'u izledi. Bazı televizyonlar da kutlamaları canlı yayın yaparak naklen sundu.
Diyarbakır Valiliği'nden edinilen bilgiye göre, kutlamalar sırasında 32 kişi gözaltına alındı, ancak DTP'liler bu sayının 100'ü bulduğunu belirtti . (İU/EZÖ)
