Siirt’te kayyım yönetimi, toplu mezar alanı olarak bilinen ve geçmişte büyük acılara sahne olmuş Kasaplar Deresi’ni (Newala Qesaba) yeniden imara açtı.
MA’dan Ozan Bayındır’ın haberine göre Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Siirt İl Sekreteri Fırat Şimşek, alınan karara sert tepki gösterdi. Şimşek, yapılan imar revizyon planlarının bölgenin toplumsal hafızasını yok etmeye yönelik olduğunu söyledi.
31 Mart 2024 yerel seçimlerinden sonra göreve gelen belediye meclisi, kayyım döneminde alınan ve alanın imara açılmasını öngören kararı 7 Haziran 2024’te iptal etmişti. Ancak belediyeye yeniden kayyım atanmasının ardından, bu alan bir kez daha yapılaşmaya açıldı. Nisan ayında yapılan belediye meclisi toplantısında imar planı değiştirildi ve bölgede 5 ila 8 katlı binaların yapılmasının önü açıldı.
"Hafıza mekanı"
TMMOB İl Koordinasyon Kurulları, 26 Haziran’da yaptığı açıklamada, bu alanın imara değil korunmaya ihtiyaç duyduğunu vurguladı. TMMOB Siirt Sekreteri Fırat Şimşek, “Kasaplar Deresi üzerine yazılmış şarkılar, şiirler ve kitaplar var. Bu alan, halkın belleğinde derin izler bırakmış bir hafıza mekânıdır. Toplumsal barış inşa edilecekse, geçmişle yüzleşmeden bu mümkün olamaz” dedi.
Şimşek ayrıca, bölgenin yalnızca tarihi değil, jeolojik açıdan da yapılaşmaya uygun olmadığını belirtti, ve şöyle dedi:
“Buraya 400 yataklı bir devlet hastanesi inşa ediliyor. Zemin etüt raporlarında, bölgede erime boşlukları ve çatlaklı kil-kireç tabakaları bulunduğu açıkça yazıyor. Buna rağmen Sağlık Bakanlığı, hastanenin yerini değiştirmek yerine zemine müdahale etmeyi tercih etti. Bu müdahale için yaklaşık 400 milyon TL harcandı ve 1169 adet fore kazık çakıldı. Oysa en doğru karar hastanenin başka bir alana taşınması olurdu”
TMMOB olarak imar revizyonuna itiraz ettiklerini belirten Şimşek, Siirt Belediyesi’ne dilekçe verdiklerini ve ayrıca Diyarbakır’da yürütmeyi durdurma başvurusunda bulunduklarını kaydetti. Şimşek, “İtirazlarımız reddedildi ancak hukuki süreç devam ediyor. Siirt Belediyesi’ne kayyım atanmış durumda ve mevcut meclis karar alamıyor. Bu durum halkın iradesini yok saymak anlamına geliyor” dedi.
“Newala Qesaba’da insanların kemikleri üzerine inşaat yapmak vicdansızlıktır”
Newala Qesaba’da ne oldu?
1915’ten itibaren Ermeniler ve Keldaniler, 1980 ve 90’lı yıllarda da başta Kürtler olmak üzere ağır insan hakları ihlallerine uğrayan, zorla kaybedilen, işkence ve faili meçhul cinayetler sonucu yaşamını yitiren yüzlerce insanın cenazesinin bulunduğu Newala Qesaba’da 1989’da bir toplu mezar ortaya çıkarılmıştı.
22 Nisan 1989 günü alanda iş makinalarıyla yapılan kazıda birkaç saat içinde sekiz kişinin cenazesine ulaşıldı. Zorla kaybedildiği belirtilen insanların cenazeleri için bağımsız uzmanların da yer aldığı bilimsel bir çalışma yapılması bekleniyordu. Fakat aynı gün Siirt Valiliği’nin talimatıyla kazılar durduruldu, o tarihten bugüne hiçbir adım atılmadığı gibi çıkarılan sekiz cenazenin kimlikleri, ölüm nedenleri de aydınlatılmadı.
Dere, zamanla yapılaşmaya açıldı. Çöplük haline getirilen alanda, ilk olarak duble yol yapıldı. Sonrasında düğün salonu için imar izni verildi.
Daha sonra toplu mezarların bulunduğu tahmin edilen alanda Polis Akademisi kuruldu. Kefensiz yüzlerce Kürt ve Ermeni'nin gömülü olduğu alanda şimdi de bina ve villalar yapılması planlanıyor.
Yeni proje için derenin girişine, projenin detaylarını içeren tabela asıldı. War Yapı adlı şirketin yapımını üstlendiği proje kapsamında, onlarca villa, 8 katlı binalar ve yüzme havuzu yapılacak. Bina ve villaların yapılacağı alana ayrıca satış ofisi kuruldu ve ofisin çevresi demir bariyerlerle çevrelenmiş durumda.
TIKLAYIN-"Newala Qesaba'ya AVM yapmak katliamın izini süpürmektir"
TIKLAYIN-Toplu mezarların olduğu Newala Qesaba'da villa yapılıyor
TIKLAYIN-Günay Aslan: "33 yıl geçti, devlet Newala Qesaba sorusuna hala bir yanıt vermedi"
TIKLAYIN-Kasaplar Deresi, Tanıklar ve Tanıklığım
TIKLAYIN-"Newala Qesaba'nın yapılaşmaya açılması ölülere saygısızlık"
TIKLAYIN-"Cenazeleri Kasaplar Deresi Çöplüğünde Teşhis Ediyorduk"
(EMK)
