Neden Sağ Yakalandı ki?

İnanılmaz sayıda Iraklı eski devlet başkanlarının ölmüş olmasını istiyor: Saddam’ın Sünni destekçileri tutuklanmasının utanç verici olduğunu, Şii ve Kürt kurbanlarıysa onun çarptırılabileceği tek cezanın ölüm olduğunu düşündüklerinden.

Irak Siyasi Mahkumlar Derneği Necef şube başkanı Hüseyin Ali El Saberi ”Amerikalıların ona bu kadar iyi davranmasına inanamıyorum,” diyor.”Onun adamları beni götürdüklerinde falakaya yatırmış elektrik vermişlerdi.”

Daberi, Saddam’a da aynı şeylerin yapılmasını savunmuyor ama eski liderin kendisini daha az rahat hissettiğini görmekten memnun olacağını söylüyor: ”Şimdi yeni kurallar olduğunu anlıyoruz. Dünyada nasılsa bizde de öyle olmasını istiyoruz ve Saddam’ın uluslar arası normlara göre muamele görmesi gerektiğini biliyoruz.”

”Bu kadar”fenalık etmiş bir insanın tek cezası olabilir, o da ölüm,” diyor Saberi.

El Saberi 1987’de rejimi protesto amacıyla grev yapmaktan tutuklanmış. İslami Dava Partisi üyesi olarak iktidara geldiği günden beri Saddam’a muhalifmiş.

Saberi, birlikte tutuklandıklarının başlarına gelenleri anımsıyor: “25 kişiydik yarımızı idam ettiler, yarımıza da işkence yaptılar.”

El Saberi 1881’e kadar hapiste kalmış, 1991 Şii ayaklanmasından sonra salınmış, ama serbest bırakıldıktan sonra da seyahat etmesine, iş bulmasına izin verilmemiş. “Yaşadığıma hayat denemezdi,” diyor.

Irak’ın Şiilerin çoğunlukta olduğu güneyi Kuzey’deki Kürtler gibi Saddam zamanında çok acı çekmiş, 1991 ayaklanması da acımasızca bastırılmıştı.

Necef’te herkes Saddam rejiminin baskısına uğramış ya da baskıya uğrayanlarla karşılaşmış görünüyor. Birçok erkeğin bir gözü çıkmış. Baasçılar arasında muhaliflerinin gözüne vurmanın gözde bir cezalandırma yöntemi olduğu anlaşılıyor.

Kutsal Şii tapınağı İmam Ali camisi Necef’in ortasında. Hamudi ailesi caminin yakınındaki çamurlu bir yolda oturuyor. Anneleri, büyük oğul Raad’ın 1991 isyanında alınıp götürülmesinden beri yataklara düşmüş. Kız kardeşi Heba olay sırasında küçükmüş ama olan biteni hatırlayabiliyor.

”Raad çatışma sırasında bacağından yaralanmış ve bacağı kesilmişti,” diyor.”Askerler kente girdiklerinde biz kaçtık ama Raad ve diğer yaralı erkekler evde kaldı. Herkesi götürdüler ve bir daha onlardan haber almadık. Hepsi idam edildiler.”

Hebba ve ailesi Saddam Hüseyin’in devrilmesinden sonra açılan toplu mezarlarda Raad’ın en azından kemiklerini bulmayı ummuşlar. “Heba “hala arıyoruz” diyor. Ama Saddam’ın yakalanmasından sonra kendisini daha iyi hissediyor: “Artık ondan ve destekçilerinden korkmuyoruz,” diyor.

Necef’te halk,dini liderler ve resmi görevliler kentlerine çok acı çektirdiğini düşündükleri insanın kaderi konusunda aynı görüşte birleşiyorlar.

Dava partisi lideri Ali Merzah El Esadi, Saddam Hüseyin’in kaderi konusunda kopan gürültüyü öfkeyle karşılıyor. Özellikle BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın bir uluslararası mahkemeye çıkarılması fikrini yersiz buluyor.

”Ne yapmak istiyorlar yani,” diyor. “Onu Lahey’e götürüp kral muamelesi yapacaklar, tıpkı eski Yugoslavya Başkanı gibi. O da arada bir mahkemeye çıkıp yaptıklarıyla öğünecek öyle mi?”

El Esadi, Saddam’ın Bağdat’ta yargılanmasını istiyor: “O zaman onun kurbanları da mahkemede olacak, uzun aralar verilmeyecek ve sadece bir suçtan mahkum da olsa, hak ettiği ölüm cezasına çarptırılacak,” diyor. Sünni bölgelerinde Saddam lehinde gösteri yapanlarınsa bir azınlık olduğunu ve Herkesin Saddam Hüseyin’in sonunu görmekten memnun olacağını söylüyor. (EK)