Türkiye’yi laikleştiren 3 Mart tarihli 3 Devrim Yasası’nın kabul edilişinin 101. yılında, açıklama yapan Nazan Moroğlu, laikliğin eğitimde ve yönetimde yok sayıldığına dikkat çekti, laiklikten uzaklaşmaya karşı mücadele çağrısında bulundu.
Laik, demokratik ve çağdaş devletin temellerini atan yasalar
3 Mart 1924’te kabul edilen 3 Devrim Yasası, Türkiye Cumhuriyeti’nin laikleşmesinde dönüm noktası niteliği taşıyor. Moroğlu açıklamasında, bu yasalarla Türkiye’de çağdaş, laik ve demokratik bir devlet yapısının temellerinin atıldığını vurguladı:
- 429 sayılı yasa ile Şeriyye ve Evkaf Vekaleti ile Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Vekaleti kaldırıldı. Devlet işlerinin dinî etkilerden arındırılması amacıyla Diyanet İşleri Başkanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Genelkurmay Başkanlığı kuruldu.
- 430 sayılı yasa olan Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile eğitimde birlik sağlandı. Böylece çağdaş, laik ve bilimsel eğitim sisteminin oluşturulması hedeflendi.
- 431 sayılı yasa ile Hilafet kaldırıldı. Böylece egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait olduğu ilan edilerek, dinin siyasete alet edilmesinin önüne geçilmek istendi.
101 yıl sonra laiklik geri plana atılıyor
Moroğlu, 101 yıl önce kabul edilen bu yasaların bugün fiilen yok sayıldığını belirtti. Özellikle eğitim alanında laiklik karşıtı uygulamaların hız kazandığını vurgulayan Moroğlu, Milli Eğitim Bakanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı arasında imzalanan "ÇEDES- Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum" Projesi kapsamında okullara imam ve vaizlerin atanmasını eleştirdi. Bu durumun, Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun ruhuna tamamen aykırı olduğunu söyledi.
"Bilim ve teknolojinin, yapay zekanın geliştiği bir çağda, 101 yıl önce eğitimde birlik hedefiyle çıkarılan yasa, günümüzde yok sayılıyor. Eğitimin çok başlılıktan kurtarılması için getirilen düzenlemeler, tam tersi bir noktaya evrilmiş durumda” diyen Moroğlu, laik ve bilimsel eğitimin önemine dikkat çekti.
"Laiklikten ve Atatürk ilke ve devrimlerinden geri adım atmayacağız"
Açıklamasında mücadele vurgusu yapan Moroğlu, son olarak şöyle dedi:
"Türkiye’yi laikleştiren 3 Mart Devrim Yasaları, bugün daha da büyük bir önem taşıyor. Bu ilke ve devrimlerden geri adımlara karşı kararlılıkla mücadelemizi sürdüreceğiz.”
3 Mart Devrim Yasaları nedir?
3 Mart 1924 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen 3 Devrim Yasası, Türkiye Cumhuriyeti'nin laik, demokratik ve çağdaş bir devlet olarak şekillenmesinde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Bu yasalar, din ve devlet işlerinin ayrılması, eğitimin çağdaşlaştırılması ve hilafetin kaldırılması gibi kritik reformları içermektedir.
Bu nedenle 3 Mart tarihli 3 Devrim Yasası, Türkiye’yi laikleştiren yasalar olarak anılmaktadır. Yasaların getirdiği düzenlemeler, ulusal egemenliği ve eğitimde birlik ilkesini esas almıştır.
(EMK)
