"2009’un başında Beyaz Saray’ı yeni sahibine bırakacak olan Amerika Birleşik Devletleri Başkanı (ABD) Başkanı George W. Bush için Bükreş, bir 'veda zirvesi' niteliğindeydi. Buraya iyi bir iz bırakmak için gelmişti. Ama hem zirveden önce yaptığı dramatik konuşmada hem de dünkü Kuzey Atlantik Konseyi toplantısında, Makedonya’nın üyeliğe, Ukrayna ve Gürcistan’ın da Üyelik Eylem Planına (MAP) davet edilmesini güçlü vurgularla istemesine rağmen bunlar gerçekleşmedi ve bu zirve Bush’un hafızasında nahoş bir anı olarak şimdiden yer etti. Neticede, koltuğunu bırakmaya hazırlanan iki lider Bush ve Putin arasındaki son karşılaşmayı Putin kazanmış oldu."
Milliyet gazetesi yazarı Sadri Gürsel, ABD hükümetinin, NATO zirvesinde genişleme ve Afganistan konularında müttefiklerinden destek bulamamasını böyle değerlendiriyor. Romanya'nın başkenti Bükreş'te önceki gün (2 Nisan) başlayan zirvenin ABD için tek olumlu sonucu füze savunma sistemi için aldığı onay oldu.
Genişleme
Zirvede üç Balkan ülkesi Arnavutluk, Hırvatistan ve Makedonya'nın en kısa sürede ittifaka üyeliği için adımlar atılması, eski Sovyetler Birliği ülkeleri Ukrayna ve Gürcistan'ın da üyelik eylem planına katılması bekleniyordu. Fakat yalnızca Arnavutluk ve Hırvatistan'ın NATO'ya dahil edilmesi kararlaştırıldı.
Diğer Balkan ülkesi Makedonya ise Yunanistan'ın vetosuna takıldı. Yunanistan, Yugoslavya’nın dağılmasıyla 1991'da bağımsızlığını kazanan Makedonya’ya isminden ötürü itiraz ediyor, bu ülkenin Yunanistan'ın aynı ada sahip kuzey vilayeti üzerinde hak iddiasında bulunabileceği kaygısını taşıyor.
NATO liderleri Bush'un ısrarla ittifaka katılımını istediği Gürcistan ve Ukrayna'nın henüz üyeliğe hazır olmadığı kararına vardı. Kararda Almanya ve Fransa'nın tutumu etkili oldu.
Ukrayna ve Gürcistan'ın üyeliğine karşı çıkan Rusya bu doğrultudaki bir kararın büyük bir stratejik hata olacağını, Avrupa'nın güvenliği için olumsuz sonuçlar doğuracağını vurgulamıştı.
Zirvede Türkiye'yi temsil eden Cumhurbaşkanı Abdullah Gül başkanlığındaki heyet söz konusu ülkelerin tümünün üyeliğini desteklediklerini bildirdi.
Afganistan
NATO üyelerinden sadece Fransa Afganistan'a ilave asker göndermeyi kabul etti.
Fransa'nın Afganistan'ın doğusuna en az 800 kişilik ilave birlik göndereceği duyuruldu. Fransa'nın bu kararının ardında NATO'nun askeri kanadına dönme arzusu yatıyor. Fransa, örgütün askeri kanadından De Gaulle döneminde, 1966’da çekilmişti.
Türkiye ise Afganistan'a muharip asker göndermeyi düşünmediğini yineledi, eğitim ve sağlık alanında destek verebileceğini bildirdi.
Füze kalkanı
NATO liderleri tüm ülkeleri kapsayacağı bildirilen füze kalkanı sistemine onay verdi. Projeyle ilgili kapsamlı bir çalışma yapılacak, öneri gelecek yılki zirvede sunulacak.
Diğer taraftan Polonya ve Çek Cumhuriyeti'ne kurulması planlanan üsler ABD ve Rusya arasında gerginlik yaratıyor. Rusya projenin kendisini hedef aldığını ve ulusal güvenliğini tehlikeye attığını ileri sürüyor. (KM/GG)
* Bu haberi BBC News, NTVMSNBC, Milliyet ve Zaman'dan derledik.
