* Fotoğraf: Wolfgang Schwan - Kharkivs ka Oblast / AA
Ukrayna Devlet Sınır Muhafız Servisi, bu sabaha karşı Rusya'nın Belarus ve Kırım'dan Ukrayna'ya saldırı başlattığını duyurdu. Başkent Kiev'in yanı sıra Harkov, Kramatorsk, Mariupol, Mykolaiv ve Odesa kentlerinde art arda patlamalar yaşandı. Bazı siviller kenti terk etmeye çalışırken bazıları da metro istasyonları ve evlerinin bodrumlarına sığındı. Vatandaşlar para çekmek için ATM'lerin önünde sıra oluşturdu.
17.51: Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna’da 74 yer üstü hedefi ve 11 havaalanının imha edildiğini açıkladı. Ukrayna ordusu ise 50 Rus askerin öldürüldüğünü açıkladı.
16.56: Ukrayna Dışişleri Bakanı: Rusya'nın saldırısı İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en tehlikeli saldırganlık eylemidir.
16.31: Rusya Savunma Bakanlığı: Şoygu, tüm birlik komutanlarına Ukraynalı askerlere saygılı davranmaları için özel talimat verdi: “Silah bırakan Ukraynalı askerlerin güvenli çıkışı için güvenli koridorların oluşturulması üzerinde çalışın.”
Rusya Savunma Bakanlığı: Rus güçleri Donbass'ta Ukrayna'ya ait bir askeri helikopter ve 4 Bayraktar İHA düşürdü.
16.25: Birleşmiş Milletler (BM) Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi: "Ukrayna'da hızlıca kötüye giden durumdan ve halihazırdaki askeri harekattan endişeliyiz. Burada kazanan olmaz, sadece birçok hayat darmadağın olur."
Grandi, komşu ülkelere, Ukrayna'dan gelebilecek sığınma talepleri için sınırlarını açık tutma çağrısı yaptıklarını duyurdu.
15.15: Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe'deki güvenlik zirvesinin ardından açıklama yaptı: “Ukrayna’da yaşayan herkesin can güvenliğinin sağlanması için üzerimize düşeni yapacağız. Askeri operasyonu kabul edilemez buluyor ve reddediyoruz. Uluslararası hukuka aykırı gördüğümüz bu adım bölgenin barış huzuru ve istikrarına vurulmuş ağır bir darbedir. Her ikisini de dost ülkeler olarak gördüğümüzü, Rusya ve Ukrayna'nın karşı karşıya gelmesinden samimi olarak üzüntü duyuyoruz. Türkiye'nin Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü korumak için verdiği mücadeleyi desteklediğimi Sayın Zelenski'ye ilettim. Minsk Mutabakatı'nı çerçevesinde görüşmelerin sürmesi gerektiğini hatırlatıyoruz.”
15.04: Britanya Başbakanı Boris Johnson: “Bu sadece Ukrayna’ya değil özgür dünyaya saldırıdır, bağımsız Avrupa halklarını savunacağız. Ukrayna halkının yanındayız.”
14.36: Kiev’de çok sayıda patlama sesi duyuluyor, kentteki bazı binalardan dumanlar yükseliyor.
14.25: NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg: “Ukrayna'da NATO askeri yok, gönderme planımız yok ancak Ukrayna'yı destekliyoruz.”
14.23: Kremlin Sözcüsü Dimitry Peskov, “Rusya'nın operasyonu, Ukrayna'yı Nazilerden temizlemek için başlattığını” söyledi. Operasyon'un ne kadar süreceğine Putin'in karar vereceğini söyledi.
14.20: Ukrayna Sivil Havacılık Kurumu, Ukrayna hava sahasının tüm sivil uçuşlara kapatıldığını açıkladı. Rusya da Ukrayna ve Belarus sınırındaki tüm sivil uçuşların durdurulduğunu duyurmuştu.
13.56: NATO yazılı açıklama yaptı: ““Rusya’nın saldırısını en güçlü şekilde kınıyoruz, bu saldırı uluslararası hukukun ve Rusya’nın kabul ettiği uluslararası anlaşmaların ihlalidir. Ukrayna halkının ve demokratik şekilde seçilmiş başkanının, parlamentosunun yanındayız, sınırlarını koruma konusunda tüm desteğimiz Ukrayna ile. Rusya’ya askeri harekatı durdurmaya, güçlerini Ukrayna’dan çekmeye çağırıyoruz. Rusya’yı, şiddetin yolunu açan bu yoldan dönmeye çağırıyoruz. Rusya liderleri hareketlerinin sonuçlarının sorumluluğunu üstlenmeli. Rusya ağır bir ekonomik ve siyasi bedel ödeyecek. Avrupa-Atlantik güvenliğine ciddi tehdit olan bu davranışlarının jeostratejik sonuçları olacak. Müttefiklerimizin doğu bölgelerine ek savunma sistemleri ve hava kuvvetleri göndereceğiz. 5. maddeye bağlılığımız sapasağlamdır, birbirimizi savunmak için bir arada durmaya devam edeceğiz.”
13.43: Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi durumunda bile ABD’nin Rusya ile savaşmayacağını açıkladı, “Askerlerimizi Rusya ile savaşmaları için Ukrayna’ya göndermeyeceğiz” dedi.
Bir gazetecinin “Rusya tüm Ukrayna’yı işgal etse bile mi?” sorusuna ise Psaki “Bu birkaç adım ilerisiyle ilgili bir soru ama size Başkan’ın açıkça ve tutarlılıkla söylediği şeyi aktarabilirim: ABD askerlerini Ukrayna’ya göndermeyecek” diye yanıt verdi.
13.25: Ukrayna Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar açıklama yaptı: "Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nden aldığımız bilgilere göre 5 Rus uçağı ve 2 helikopteri düşürüldü, 3 Rus tankı vuruldu ve birkaç kamyon yok edildi. Ukrayna'yı savunan askerler arasında da kayıplarımız var. Maalesef sivil halk arasında kayıp olduğu haberleri de gelmeye başladı. Durum şu an kontrol altında. Devletimizin savunma ve güvenlik sistemi çalışıyor. Bu savaşı kazanacağımıza inanıyoruz. Bugünü hiçbir zaman unutmayın. 24 Şubat'ta dünya gerçekten değişti. Artık hepimiz bir savaşın içindeyiz."
13.12: Ukrayna: “Rusya'nın düzenlediği saldırılarda 8 sivil hayatını kaybetti, 9 kişi yaralandı.” Ukrayna ayrıca 6 Rus uçağının imha edildiğini ve 50 Rus askerinin öldürüldüğünü ileri sürdü.
Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Danışmanı kendi ordularında da 40'a yakın askerin hayatını kaybettiğini, onlarca askerlerinin de yaralandığını duyurdu. Rusya, Ukrayna Ordusu sabah saatlerinde yaptığı "Hava savunma sistemimiz toplam 5 uçak ve 1 helikopterin vurdu" açıklamasını yalanlamıştı.
12.53: Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski: “Rusya ile diplomatik ilişkileri kestik. Ordu ağır saldırılarla karşı karşıya. Donbass bölgesinde, kuzeyde, doğda ve güneyde... Düşman, bize zarar vermeye çalışıyor, yaralılar ve ölüler artıyor. Ukrayna hava saldırısı ile karşı karşıya kaldı.”
Zelenski: “Ordu deneyimi olan herkes ordumuza katılabilir. Ukraynalıları orduya katılmaya çağırıyorum. Eski askerleri de orduya katılmayı çağırıyorum. Özgürlüğümüzü birlikte savunacağız. Devletinizi savunmak için hazır olun.”
12.37: Polonya, Rusya'nın Ukrayna'ya askeri müdahalesi üzerine, "NATO'nun (Avrupa'nın) doğu kanadını güçlendirme" çağrısında bulundu. Polonya Hükümeti Sözcüsü Piotr Muller, Ukrayna'daki Polonya diplomatik temsilciliklerinin "mümkün olduğu sürece" açık tutulacağını kaydetti.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Rusya-Ukrayna krizinin tırmanması üzerine, Polonya'ya 3 bin ilave asker gönderilmesi talimatı vermişti.
12.33: Ukrayna’da benzin istasyonlarında kuyruklar oluştu. Sosyal medyada sığınaklara indiklerini duyuranlar oldu.
12.31: Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya'ya yönelik yeni yaptırımları duyurdu: “AB'deki Rus varlıklarını donduracağız ve Rus bankalarının Avrupa finans piyasalarına erişimini durduracağız.”
12.27: Rusya da Ukrayna sınırına yakın bölgelerdeki hava sahasını kapattı.
12.13: Almanya Savunma Bakanı Christine Lambrecht, yaptığı yazılı açıklamada, Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesinin uluslararası hukukun ihlali olduğunu açıkladı: "Rusya, şimdi benzeri görülmemiş ve sert yaptırımlara hazırlıklı olmalı.”
Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da Twitter’dan açıklama yaptı: “Rusya, Ukrayna’ya saldırmakla uluslararası temel kuralları çiğniyor. Partnerlerimizle birlikte tepki vereceğiz."
11.53: Sputnik’in haberine göre, Litvanya Devlet Başkanı, olağanüstü hal ilan edilmesini öngören kararnameyi imzaladı.
Moldova Devlet Başkanı Maya Sandu, hükümetin ülke parlamentosundan Ukrayna'daki durum nedeniyle olağanüstü hal ilan etmesini isteyeceğini duyurdu.
Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, iddiaların aksine, ülkesinin silahlı güçlerinin Rusya’nın Donbass’taki operasyonuna katılmadığını söyledi.
11.46: Ukrayna Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov, eli silah tutan her vatandaşa ülkesini savunma çağrısı yaptı. Reznikov, sosyal medyadan yaptığı açıklamada, ülkesinin tam savunma durumuna geçtiğini belirtti. Hazır ve eli silah tutabilen herkesi Bölgesel Savunma Merkezlerine çağıran Reznikov, silah edinmek için pasaportun yeterli olacağını ifade etti.
11.27: Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski, dünya liderlerini Putin'e karşı yaptırım uygulamaya davet etti.
Zelenski, sosyal medyadan paylaştığı video mesajda, ABD Başkanı Biden, Britanya Başbakanı Johnson ve AB Konseyi Başkanı Charles Michel ile telefonda görüştüğünü ve bir anti-Putin koalisyonu kurmaya başladıklarını kaydetti.
11.21: Sınır hattı olan Donetsk ve Luhansk bölgesine yaklaşık 100 kilometre uzaklıkta olan bir milyon nüfuslu Zaporijya kentinde yaşayan İsmail Daye bianet’e yaptığı açıklamada, askeri bölgelerin vurulduğunu aktardı. Eczane, gıda marketleri ve sebze meyve pazarlarında uzun kuyruklar oluştuğunu, pazarlardaki ürünlerde fiyatların arttığı aktaran Daye, halkta da bir panik havası olduğunu söyledi.
11.16: Avrupa Birliği (AB) Dışişleri ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Josep Borrell saldırıyla ilgili, “İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'nın en kara günü” dedi.
Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck de "Avrupa'da yalnızca tarih kitaplarında görebileceğini düşündüğümüz bir kara savaşının içindeyiz. Bu, uluslararası hukukun açık bir ihlalidir" dedi.
Britanya Başbakanı Boris Johnson, saldırıya yanıt vereceklerini söyledi. İtalya ve Polonya da NATO ve Ukrayna’ya desteğini açıkladı.
10.58: NY Times’ın haberine göre Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in açıklama yaptı: “Ukrayna’nın toprak bütünlüğü garanti edilmeli, Rusya’ya karşı ekonomik yaptırım kararlarını destekliyoruz.”
10.30: Ukrayna’nın Ankara büyükelçisi Vasyl Bodnar, Türkiye’den Rusya’ya karşı yaptırım uygulamasını istedi ve Rus gemilerine Boğazlar’dan geçişin kapatılması çağrısı yaptı. “Nükleer silah sahibi bir devlet ilk kez açık savaş başlattı” diyen Bodnar, Ukrayna’ya yardım edilmesini istiyoruz, savunma kaynaklı askeri yardım istiyoruz. Mali yardım istiyoruz” dedi.
10.25: BBC’nin haberine göre, Ukrayna emniyet birimleri, Odesa’nın dışındaki Podilsk’teki bir askeri üsse yapılan saldırıda, 6 kişinin hayatını kaybettiğini, 7 kişinin yaralandığını, 19 kişinin kaybolduğunu aktardı. Ukrayna İçişleri Bakanlığı, Mariupol’da da bir kişinin Rus bombardımanında öldüğünü açıkladı.
10.15: Köln merkezli Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA), Ukrayna hava sahasında ve yakınlarında uçuş yapılmaması uyarısında bulundu. Özellikle sivil uçakların hem kasıtlı olarak hedeflenebileceği hem de yanlış tanımlanmaya maruz kalabileceği belirtildi.
09.47: Çin Dışişleri Bakanlığı: “Ukrayna'ya Rus askerlerinin operasyonu dış basında yer aldığı gibi işgal olarak ifade edilemez. Tüm tarafların meşru güvenlik endişelerine saygılı olunmalı. Ukrayna'daki durumu yakından izlemeye devam ediyoruz.”
09.30: Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, Rusya'nın Ukrayna'ya askeri müdahalesi sonrasında bu ülkeye uygulanması beklenen yeni yaptırım paketi konusunda acil toplantı yapacağını açıkladı.
Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, Donbass bölgesinde Rusya'nın 5 uçağı ve 1 helikopterinin düşürüldüğünü duyurdu. Rusya bu haberi yalanladı.
09.00: NATO ve Avrupa Birliği (AB), Rusya'nın Ukrayna'ya başlattığı askeri müdahaleyi kınadı.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya'nın saldırısının "uluslararası hukukun ciddi bir ihlali ve Avrupa-Atlantik güvenliğine ciddi bir tehdit" olduğunu söyleyen Stoltenberg, "NATO, tüm müttefikleri korumak ve savunmak için gereken her şeyi yapacaktır" dedi.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB Konseyi Başkanı Charles Michel, Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Roberta Metsola ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ortak açıklama yaptı: "Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik gayrimeşru saldırısını şiddetle kınıyoruz."
06.20: ABD Başkanı Joe Biden, ABD ile müttefiklerinin; 'birleşik ve kararlı bir şekilde' karşılık vereceğini ifade etti. Yazılı açıklama yapan Biden "Putin, feci bir şekilde can kaybı ve acı getirecek kasti bir savaşı seçti. Bu saldırının getireceği ölüm ve yıkımın tek sorumlusu Rusya'dır. ABD ve müttefikleri birlik ve kararlılıkla karşılık verecektir. Dünya, Rusya'dan hesap soracak" dedi.
Biden, NATO'ya yönelik herhangi bir saldırının geri püskürtülmesi için NATO müttefikleri ile koordinasyon içinde olacaklarını açıkladı.
* Harita: AA
(AS)
