Kuzey Atlantik ittifakı NATO'nun 32 üyesi, Washington'da düzenlenen zirvenin sonuç bildirgesinde Ukrayna'nın NATO üyeliği doğrultusunda "geri döndürülemez" bir yola girildiğini teyit ettiler.
Çin ve Rusya'ya suçlamalar
Üye devletlerin, uzun süren tartışmaların ardından ortak bildirgenin İngilizce yayımlanması ve Ukrayna'nın NATO üyeliğinin "geri döndürülemez" (irreversible) olması dahil kullanılacak kelimelerin seçimiyle NATO'nun Rusya'yla savaşta Ukrayna'yı destekleme kararlılığı konusunda sinyal vermeyi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i ittifaka karşı harekete geçmemesi konusunda uyarmayı amaçladıkları ileri sürüldü.
Bildiride, ayrıca Çin'in Rusya ile "sınırsız ortaklığı" ve "savunma sanayi üssüne verdiği büyük ölçekli destek" ile Rusya'nın "savaşının kolaylaştırıcısı" haline geldiği ileri sürüldü. NATO üyeleri Çin'e bu yöndeki "tüm maddi ve manevi faaliyetleri durdurması" çağrısında bulundu.
Stoltenberg: "Ukrayna'nın NATO
üyeliğini değil, ne zaman üye
olacağını tartışıyoruz"
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, deklarasyonun yayınlanması ardından düzenlediği basın toplantısında, Ukrayna'nın NATO üyeliği opsiyonu için " NATO'yu çatışmanın tarafı yapmayacak ancak Ukrayna'nın meşru müdafaa hakkını korumasına yardımcı olacak." dedi.
İttifak, bildiride Ukrayna'ya verilen desteğin koordinasyonunu doğrudan üstlenmeye yönelik de bir dizi adım attı. Bu adımlar, Donald Trump'ın ABD seçimlerini kazanması halinde Ukrayna'ya desteğini çekmesi veya engel olması olasılığına karşı ittifakın Kiev'e desteğinin "Trump geçirmez" kılınmasına yönelik önlemler olarak okunuyor.
Stoltenberg, “Ukrayna yaşamsal reformlara devam ederken, biz de onları NATO üyeliğine giden geri dönüşü olmayan yolda desteklemeye devam edeceğiz." dedi. "Şu anda birlikte yaptığımız çalışma, doğru zaman geldiğinde Ukrayna'nın gecikmeden katılabilmesini sağlayacak. Mesele bunun olup olmayacağı değil, ne zaman olacağı" diye vurguladı.
Stoltenberg tebliğin Çin'e ilişkin söylemi üzerinde ayrıca durdu. Beycin'i "çıkarlarını ve itibarını olumsuz etkilemeden Avrupa'daki en büyük çatışmayı mümkün kılamayacağı" konusunda uyardı.
Stoltenberg Çin'in sağladığı teçhizat, mikroelektronik sistemler ve araçlarla “Rusya'nın Ukrayna'yı vurmakta kullandığı füzelerin, bombaların, hava araçlarının ve silahların imalatına imkan sunduğunu" söyledi.
Genel sekreter, "Tüm NATO müttefikleri bunu mutabakatla kaleme alınan bir belgede ilk kez bu kadar açık bir şekilde ifade ediyor." dedi. “Bu, Rusya'nın savaşında önemli bir komşusu olarak Çin'e odaklanıyor… Elbette günün sonunda karar bireysel müttefiklere ait olacak, ancak NATO'nun bu zirveden verdiği mesajın çok güçlü ve çok açık olduğunu düşünüyorum. ”
Çin suçlamaları reddetti
Beycin, NATO'nun Asya'ya artan ilgisinden hoşnutsuzluğunu ifadede gecikmedi ve ittifakın Asya-Pasifik bölgesinden uzak durması ve çatışmaları körüklememesini istedi.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Lin Jian, NATO sonuç bildirgesinin yayımlanması sonrasında, gazetecilere yaptığı açıklamada, "Washington'daki NATO zirvesi sonuç bildirgesi Soğuk Savaş zihniyeti ve saldırgan söylemlerle, Çin ile ilgili içeriğiyse provokasyonlar, yalanlar, kışkırtma ve karalamalarla dolu." dedi.
Sözcü Çin'in temel pozisyonunun "barış görüşmelerini ve siyasi çözümü teşvik etmek" olduğunu ekledi. Sözcü bu bağlamda bir yılı aşkın bir süre önce yayımladığı ve savaşı sona erdirmeye yönelik genel ilkeleri belirleyen 12 maddelik barış planına atıfta bulunuyordu.
Plan o dönemde Rusya ve Ukrayna'da pek sıcak karşılanmamıştı.
Çin Dışişleri Bakanlığı açıklamasında “NATO, bölgesel dinamiklerin işleyişini aksatmak maksadıyla Asya-Pasifik'e sokulmasını meşrulatırmak için Çin'i istismar etmemelidir." uyarısında bulundu. Sözcü, "Çin['in] dünya barışından yana bir güç, küresel kalkınmaya katkıda bulunan [bir ülke] ve uluslararası düzenin savuncusu" olduğunu söyledi.
(AEK)
