Kuzey Atlantik Paktı'nın (NATO) Lizbon'da yapılan toplantısında Türkiye'nin karşı durduktan sonra kabul ettiği füze kalkanının yanı sıra yeni tehditler ve bunlara karşı geliştirilecek yönelim de belirlendi.
Buna göre önümüzdeki 10 yılda NATO üyelerinin toprak güvenliğinin yanı sıra terörizm, siber saldırılar, enerji güvenliği gibi alanlarda da sınırları dışında tehdit olarak gördüğü durumlara müdahale edecek.
Müdahalelerin daha etkin olması içinse uluslararası örgütlerle işbirliği geliştirilecek, askeri güçlerin alandaki hareket kabiliyeti artırılacak, nükleer caydırıcılık konuranacak, sivil ve politik alanda çabalar artırılacak ve savunma politikaları daha bütünlüklü hale getirilecek.
1949'da kurulan NATO 28 üye devletin yanı sıra 22 ülkeyle de işbirliği içinde. Türkiye üyeliğe 1952'de, Kore Savaşı'na asker gönderdikten sonra kabul edildi. İzmir, Konya, Marmaris, Şile ve Balıkesir'de NATO üsleri var. İncirlik üssünde nükleer başlıklar bulunuyor.
Yeni strateji belgesi
Belgede NATO'nun üç temel görevi olduğu vurgulandı:
Kolektif savunma: NATO üyelerine yönelik saldırı ya da saldırganlıklara karşı bütün olarak karşı koyuyor.
Kriz yönetimi: Kriz öncesi, kriz halinde ya da sonrasında NATO'nun müdahale edebilmek için sahip olduğu güçlü siyasi ve askeri mekanizmaları var. NATO birliğin güvenliğini tehdit eden durumlara karşı bu araçların uygun bir karışımını kullanacak.
İşbirliği güvenliği: Birlik, kendi sınırları dışındaki siyasi ve güvenlikle ilgili durumlardan etkilenebilir ve bu durumları etkileyebilir. Gerekli ülkelerle, uluslararası örgütlerle işbirliği yaparak, silahsızlanma ve silah kontrolüne aktif katkı sunarak ve kapısını tüm Avrupa demokrasilarine açık tutarak uluslararası güvenliğe müdahale eder.
Terörizm, siber saldırılar...
Belgede yapılan tespitler özetle şöyle:
Güvenlik durumu: Bugün Avro-Atlantik bölgesinde barış hakim ve konvansiyonel saldırı ihtimali düşük. Fakat konvansiyonel saldırı tehdidi yok sayılamaz. Pek çok ülke sonuçları tahmin edilemeyecek şekilde askeri yeteneklerini geliştiriyor. Bunlar arasında balistik füzelerin yaygınlaşması da var. Nükleer silahların ve kitle imha silahlarının yaygınlaşması küresel istikrara tehdit oluşturuyor.
Terörizm doğrudan bir tehdit. Aşırlıkçı gruplar Birlik için stratejik öneme sahip bölgelerde yaygınlaşıyor ve modern teknoloji terörist saldırıları tehdidini daha yıkıcı hale getiriyor. NATO sınırları dışında istikrarsızlık birliğin güvenliğine doğrudan tehdit oluşturabilir.
Siber saldırılar organize hale geliyor, yoğunlaşıyor ve daha yıkıcı hale geliyor.
Tüm ülkeler artan oranda uluslararası iletişim, ticaret ve geçiş yollarına bağımlı hale geliyor. Bazı NATO üyeleri dış enerji kaynaklarına daha bağımlı oldukça bu yolların güvenliği için uluslararası çabanın önemi artıyor.
Savunma ve caydırıcılık: Birlik hiçbir ülkeyi düşmanı olarak görmez. Ancak üyelerine yönelik tehdit karşısında kimse NATO'nun cevabından kuşku duymamalı.
Yeterli nükleer ve konvansiyonel yeteneğe dayalı bir caydırıcılık stratejinin odağında. Nükleer silahlar oldukça NATO bir nükleer birlik olarak kalacak. Nükleer caydırıcılık başta ABD olmak üzere Fransa ve Britanya'nın nükleer silahlarına dayanıyor.
Füze savunma sistemi konusunda Rusya ve diğer Avro-Atlantik ortaklarla işbirliği aranacak.
Kriz yönetimi dolayımıyla güvenlik: NATO olası ve gerekli olduğunda sınırları dışındaki kriz tehditlerine, krizlere, kriz sonrası yeninden yapılanma çalışmalarına müdahale edecek. Afganistan ve Batı Balkanlardaki operasyonlardan çıkarılan derslere göre kriz yönetiminde diğer uluslararası aktörlerle işbirliği yoğun olarak yapılacak. Krize müdahalede sivil askeri işbirliği geliştirilecek.
Belgede ayrıca Rusya, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği'yle işbirliğinin artırılması ve savunma planlaması konusunda üye devletlerin bütünlüklü davranması da yer aldı. (EÜ/EÖ)
_________________________________________________________________________
* Stratejik Konsept belgesinin tam metnine ulaşmak için tıklayın. (İngilizce, .pdf)
