Marmara Denizi'nde etkisini sürdüren müsilaj, deniz tabanına çökerek canlı yaşamını tehdit ediyor; deniz ekosistemi için kritik öneme sahip mercanlar da risk altında.
Son gözlemlere göre deniz tabanındaki müsilaj Prens Adaları ile Marmara Adası ve Avşa Adası çevresinde bulunan mercan kolonilerinin üstünü kaplamaya başladı.
“Dipte de yoğun bir şekilde görülüyor”
Marmara Denizi'ndeki mercan kolonilerini ekibiyle birlikte düzenli olarak inceleyen İstanbul Üniversitesi (İÜ) Su Bilimleri Fakültesi Deniz ve İçsu Kaynakları Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nur Eda Topçu Eryalçın, Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklamada şöyle dedi:
“Maalesef bir kabus geri döndü, müsilajı tekrar yaşıyoruz. Henüz yüzeyde belki 2021'deki kadar belirgin değil fakat su kolonunda o dönemdekine benzer şekilde büyük parçalar halinde müsilaj var. Büyük mercan toplulukları ağırlıklı olarak denizin 30-40 metre arasındaki derinliklerindedir. Bu yılın başlarında müsilaj daha ziyade 5 metrelerde yoğunlaşıp 15-20 metrelere kadar olan katmanda çok yoğun bir şekilde vardı, 30'lara doğru seyreliyordu. Şu anda maalesef dipte de yoğun şekilde görülmeye başladı.
Marmara Denizi’nde müsilaj: “Deniz kimyasala doydu”
“Marmara, hızlı cevap veren bir deniz”
“Henüz sayısal bir verimiz yok. Marmara'nın güneyinde artık mercan dallarında müsilaj parçaları olduğu hatta uç kısımlarından ufak ufak nekrotik bozulmalar başladığı görülüyor. Prens Adaları'ndaki en son dalışımızda iki hassas türün dallarında da tespit ettik. Dilerim bu kez aynı sonuca varmadan müsilaj bir an evvel ortadan kaybolur. Şu aşamada artık fazla yapabileceğimiz bir şey yok. Ama bu şekilde periyodik olarak yıllar içinde sürekli bu müsilajları görmeye başlarsak zaten yakında herhalde ölü bir canlılığın kalmadığı bir deniz olacak. Bu konuda endişeliyiz.
“Kimseyi bir ümitsizliğe sürüklemek istemem. Marmara Denizi, çok hızlı cevap veren bir deniz. Her yeri olmasa da sonuçta dinamiği yüksek bir deniz. Biz biraz çabalarsak bunun karşılığını mutlaka görürüz. Eylem planındaki maddelerin çok samimi şekilde ve ivedilikle uygulanması gerekir. Marmara'ya hiçbir şekilde arıtılmamış su girmemesi lazım. Biz bunu sağladığımız noktada mutlaka bunun bir karşılığını alırız diye düşünüyorum.”
Marmara Denizi'nde yeniden müsilaj görüldü
Müsilaj hakkında
Müsilaj, denizdeki organik maddelerin ve mikroorganizmaların aşırı çoğalmasıyla oluşan yapışkan, yoğun ve jelimsi bir maddeye verilen isim. Halk arasında "deniz salyası" olarak da bilinir. Bu doğal süreç, denizdeki sıcaklık artışı, durağan su hareketleri ve azot ile fosfor gibi besin maddelerinin fazlalığı gibi etkenlerle tetiklenir. Müsilaj, genellikle deniz yüzeyinde ya da tabanında birikerek su ekosisteminin dengesini bozar.
Müsilajın oluşumu, oksijen seviyesini düşürerek deniz canlılarının yaşamını tehdit eder ve balık ölümlerine yol açabilir. Ayrıca, kıyı bölgelerinde kötü koku ve çevresel kirlilik yaratarak hem turizmi hem de balıkçılığı olumsuz etkiler.
Özellikle Marmara Denizi gibi kapalı ve sirkülasyonu zayıf olan sularda, müsilaj hızla yayılma eğilimindedir. Deniz tabanını ve yüzeyini kaplayan müsilajın, ışık geçirgenliğini azaltması ve oksijen seviyelerini kritik derecede düşürmesiyle daha da ağırlaşır.
Müsilaj, insan faaliyetlerinin deniz ekosistemine verdiği zararların da bir göstergesidir. Evsel ve endüstriyel atıkların denize yeterince arıtılmadan bırakılması, iklim krizi nedeniyle deniz suyu sıcaklıklarının artması ve deniz ekosisteminin zayıflaması bu sorunun başlıca nedenlerindendir. Çözüm için atık su arıtma tesislerinin iyileştirilmesi, deniz kirliliğinin önlenmesi ve iklim kriziyle mücadeleye yönelik küresel ve bölgesel çabaların artırılması gerekmektedir. (TY)
