IPS İletişim Vakfı/Bağımsız İletişim Ağı’nın düzenlediği Gazeteciler İçin Haber Atölyesi’nin 8. gününde gazeteci ve Hakikat Adalet Hafıza Merkezi Eş Direktörü Murat Çelikkan ve gazeteci Şengün Kılıç sunumlarını yaptılar.
Çelikkan "Güncel Türkiye" başlıklı sunumuna katılımcılardan iki paragrafla Türkiye'yi bilmeyen birine yazarak anlatmalarını istedi.
Gazeteci Kılıç, muhabir ile editör arasındaki haber ilişkisinden yola çıkarak haber yapma pratiklerinde hangi konulara dikkat edilmesi gerektiğini anlattı.
IPS İletişim Vakfı/bianet 2000’den beri düzenlediği habercilik seminer ve atölyelerini, Atölye BİA adıyla haber merkezi binasında yer alan ofisinde, 16 Temmuz 2018 – 25 Temmuz 2018 tarihleri arasında gerçekleşiyor.
Atölyeye farklı üniversite ve şehirlerden 17 kişi katılıyor.
Çelikkan: Kanaatleri geride bırakarak dünyaya bakın
"Güncel Türkiye" başlıklı sunumunda Murat Çelikkan katılımcılardan Türkiye'yi yabancı birine nasıl anlatacaklarına dair iki paragraflık bir yazı yazmalarını istedi. Katılımcılar daha sonra birbirlerinin yazısını editoryal olarak eleştirdi.
Türkiye'de ki etnik kimlik çoğunluğu, din, dil, kadın erkek eşitliği, sosyal ve ekonomik konularla ilgili yapılan anket sonuçlarını paylaşan Çelikkan, katılımcılardan aynı konuyla ilgili tekrar yazı yazmalarını ve yazdıkları iki yazıyı karşılaştırmalarını istedi.
İlk yazılarında Türkiye'nin kültürel yapısına ağırlık vererek yazan katılımcılar ikinci yazılarında Türkiye'nin etnik ve toplum yapısını öne çıkartan yazılar yazdı.
Çelikkan, bu çalışma sırasında yaptığı konuşmada katılımcılara dikkat etmeleri gereken noktaları şöyle aktardı:
“Rakamlara bakınca olgular bize birden fazla şey gösteriyor olabilir. Doğru olduğuna inandığınız şeylerin sorgulayın. Her şeyi çok geniş açıdan görmek gerek. Kanaatleri geride bırakarak dünyaya bakmak lazım. Yapılacak olan şey gerçeğe en yakın versiyonları anlatabilmek.
“Olaylar karşısında ki tepkimiz algılayışımız bir değil. Haber yaptığınızda aktardığınız vakit veri kullanıyorsanız bu verilerden emin olmanız gerekiyor. Hitap ettiğiniz kesimleri de göz önünde bulundurarak referansınız olması gerekiyor.”
"Hak ihlallerinin faili genellikle devlet"
Çelikkan Türkiye konusunda yorumlar yaparken insan haklarına özel olarak vurgu yaptı ve Türkiye'nin sivil alanı kapalı ülkeler arasında yer aldığını belirtti:
''Yaşama hakkı hayatta kalma hakkıdır. İdam cezası yaşama hakkına müdahale kabul ediliyor. Devletin ve hükümetin insan hakları ihlali ile ilgili yaptığı her şeyi sorgulamak zorundayız. Dünyada insan hakları ihlali yapanların yüzde 95'i devlettir.
“Son yıllarda insan haklarına dair düşüş var. Türkiye'de bugün insanlar yasalar karşısında eşit değil.''
Sengün Kılıç: Editör ne ister, muhabir anlar
8. günün ikinci oturumunda gazeteci Şengün Kılıç editör ve muhabir arasındaki ilişkiyi ele aldı. Kılıç’ın sunuş başlığı Editör ne ister, muhabir ne anlar”dı.
''Editör, muhabir ile haber kaynağının arasında bir mesafe olmasını bekler" diyerek sözlerine başlayan Kılıç, muhabirle editör arasındaki haber ilişkisi için şunları not düştü:
"Editöre çok net bir şekilde talebinizi söylemelisiniz. Tepki çekecek bir haberi yapmaktan editör çekiniyor ve muhabir kesin bilgi getirmiş ve ısrar ediyor ise manşet haberin içine saklanabilir. Yani haberi öldürmeyin ama politik davranmak da bir yöntem. Uzlaşmaya çalışın."
“Açık fikirli olmak gerekiyor. Bir gün sporla ilgili yazarken bir gün sağlıkla ilgili yazabilirsiniz.
“Ayrımcı, saldırgan, ırkçı, cinsiyetçi dil kullanırsanız okuyucu da öyle kullanır. Kullandığınız her sözcüğü bilin. Haberi doğru anlatmamız ve doğru aktarmamız önemli. İlk önce terminolojiye hakim olmak gerekiyor.”
“'Yaptığınız haberde haberi doğru anlatmamız ve doğru aktarmamız önemli. Ya devletin ya da saygın sivil toplum kuruluşlarının yayınladığı bilgilere yer verilmeli.
“İstatistiki veri veriyorsanız önceki yılar, başka ülkeler gibi referans olabilecek bilgileri de vermelisiniz. Karşılaştırılmalı olmayan ya da gelişim çizgisini vermediğiniz rakamsal veri, çoğunlukla tam bir anlatım sağlamaz; yani artış ya da düşüş bilgisi vermek gerekir.
''Sesini çıkartamayanların yanında olmak gazeteciliğin temeli bu. Haberin arka planını vermemiz gerekiyor.
“Kişisel arşivinizin mutlaka olması gerekiyor. Neyi izleyecekseniz, neye eğiliminiz varsa onları biriktirin.
“Mesleğinizin en temel noktası vicdan sahibi olmaktır bunu unutmayın.”
Gazeteciler İçin Haber Atölyesi" hakkındaIPS İletişim Vakfı/bianet 2000'den beri düzenlediği habercilik seminer ve atölyelerini, AtölyeBİA adıyla haber merkezi binasında yer alan yeni ofisinde düzenleniyor.AtölyeBİA seminerlerinin ilki “Gazeteciler İçin Yeni medya atölyesi” 7 – 13 Haziran 2018 tarihleri arasında yapılmıştı. 16-25 Temmuz 2018 tarihleri arasında yapılan “Gazeteciler İçin Haber Atölyesi” balıklı ikinci seminere farklı üniversite ve şehirlerden 17 gazeteci ve gazetecilik öğrencisi katılıyor. Gazeteci Tuğrul Eryılmaz’ın verdiği “Gazeteciliğe Giriş” oturumuyla başlayan “Gazeteciler İçin Haber Atölyesi”nde ikinci gün fotomuhabir Özcan Yurdalan “Haber Fotoğrafçılığı” atölyesini gerçekleştirdi. Üçüncü gün Sedat Ergin iddianame ve dava tutanaklarından haber yazma üzerine sunum yaptı. Dördüncü günde ise gazeteci Kemal Can röportaj ve söyleşi hakkında, gazeteci Emre Kızılkaya "İnternet Haberciliği", altıncı gün yazar ve film eleştirmeni Mehmet Açar, gazetecilik bağlamında Spotlight filmini değerlendirdi ve gazeteci Ertuğrul Mavioğlu, katılımcılara baskı döneminde gazeteciliği anlattı alanında oturumlar gerçekleştirdi. |
Atölye BİA hakkındaIPS İletişim Vakfı/bianet'in AtölyeBia adıyla düzenlediği habercilik seminerleri medyanın farklı birimlerinden gazetecilere, işsiz bırakılmış gazetecilere, iletişim fakülteleri gazetecilik, radyo ve televizyon bölümlerinin öğrencilerine ve gazetecilik yapmak isteyen herkese açık. Program kapsamında "Gazeteciliğe Giriş, Haber Fotoğrafçılığı, Hak Odaklı Habercilik, Toplumsal Cinsiyet Odaklı Habercilik, Barış Gazeteciliği, Yargı Haberciliği, Araştırmacı Gazetecilik, Habercilikte Yeni Medya, Gazeteciler için Görselleştirme Araçları, Dijital Güvenlik" gibi konular yer alıyor. Haber atölyesinin ilki 9-15 Haziran 2018 günlerinde "Yeni Medya" ağırlıklı olarak gerçekleşti. Bu etkinlik İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı (SIDA) desteğiyle gerçekleştiriliyor. |
(SE-EG/TP)
Fotoğraf: Öznur Subaşı - bianet